Қушылардың анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы
жүктеу/скачать 0,85 Mb. Pdf көрінісі
|
16d00f73201d940052140be0d417d975
| Тамақтану гигиенасы.
Адамның тамақтануы белгілі бір уақытта болады. Мұның себебі күн мен түн, сергектік пен ұйқы, жұмыс жағдайының тәулік ішінде ӛзгеріп тұрады. Осыған байланысты ас қорыту мүшелерінің қызметі, олардың сӛл ӛндіру тәулі ішіндегі қалыптасқан ырғақпен ӛтеді де, ас қорыту ферменттерінің белсендігі жоғарлайды. Кезекті мерзімде тамақтану ас қорыту нәтижесін арттырады. Тамақтану тәртібі сақталмай, қалыпты жағдайдан бұзылса, гастрит, қарын мен ішектің жаралы науқасы, атеросклероз, дененің мӛлшерден тыс толуы және т.б сырқаттар пайда болуы мүмкін. Мұндай сәтсіздік ересектерде де, далаларда да байқалады, әсресе жұмыс істемей, қозғалмай бір жерде отыратын адамдарда сырқат ӛршіп кетеді. Күндіз тамақ ішу арасы 4-5 сағат болуы тиіс. Түнде тамақ ішпей, ас қорыту мүшелерінің демалу 8-10 сағатқа созылады. Әрине, бұл тәртіп, жұмыс істеу уақыты мен жағдайға байланысты ӛзгеруі мүмкін. Тамақтанудың ертеден қалыптасқан 69 тәртібі бойынша таңертеңгі ас тамақтың тәуліктік мӛлшерінің 20-25%, 2 сағаттан кейінгі жеңіл тамақ 10-15%, түскі тамақтану 40-45%, ал кешкі 20-25%болу керек. Ал 3 мезгіл тамақтанғанда таңертеңі ас 25-30, түскі –45-50, ал кешкі 20-25% болады. Тәулектік азықтың құрамындағы қоректік заттардың арасында тепе-тендік қатынасы сақтаулы тиіс. Академик Т.Ш. Шармановтың қағидасы бойынша, ақуыз, май, кӛмірсу, дәрумендер, минерал тұздары мен судың тәуліктік азықтығы үлес қатынасы организм тіршілігі үшін қажетті мӛлшерде болу керек. Оның ішінде валин, лейцин т.б. маңызды амин қышқылдары және қанықпаған май қышқылдары мен витаминдер жеткілікті мӛлшерде болуы тиіс. Ӛсіп дамуына байланысты балалардың тамақтану тәртібі ерекше. Олардың тамағының тәуліктік мӛлшерінің құрамында ақуыздың үлесі жасына сай болуы тиіс:1-3 жаста –55г, 4-6 жаста-72г, 7-9 жаста-89г, 10-15 жаста 100-106. Балалардың рационында кӛкӛніс, сүт, айран үнемі болуы керек, ӛйткені оларда дәрумендер мен минерал тұздары жеткілікті шамада болады. Белокты тағамдарды балаларға түске дейін берген жӛн, себебі ол жүйке жүйесінің қызметіне ӛте қажет. Ал кешкілікте ол ӛте аз мӛлшерде болуы тиіс, ӛйткені баланың ұйықтауына бӛгет жасайды. Ұйықтар алдында 1, 5 – 2 сағаттай бұрын сүт, жеміс сияқты жеңіл тамақты ғана берген дұрыс. Негізгі әдебиеттер. [3-4-6] Қосымша әдебиеттер. [2-3-9] жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|