М.Hudaýguleýew hem şeýle pikirleri bildiripdir. Türkmen dilindäki çekimli fonemalar dürli dowamlylykda aỳdylỳarlar. Olaryň birnäçesiniň aỳdylyşy has dowamly bolsa, başga birnäçesiniňki olardan has az dowamlydyrlar, gysgadyrlar. Şeỳlelik bilen, çekimli fonemalar akustik taỳdan, ỳagny aỳdylyşlaryna sarp edilỳän wagtyň mukdary taỳdan biri – birinden düỳpli tapawutlanỳarlar.
Gysga çekimliler. Bularyň–da hemmesiniň aỳdylyş dowamlylygy bir gyradeň däldir. Mysal üçin, aşaky we ortaky galyşlarda hasyl bolỳan giň gysga a, o, ö,e çekimlileri ỳokary galyşda emele gelỳän dar gysga i, u, ü, y çekimlilerinden biraz dowamly, uzynrak aỳdylỳarlar. Şonuň üçin - de dar gysga çekimliler gowşak ysgynsyz eşidilmek, hatda belli – belli fonetik şertlerde düşüp galmak prosesine hem häli şindi diỳen ỳaly sezewar bolỳarlar. Many tapawutlandyryş ukybyna görä, çekimli fonemalar iki topara bölünỳär.
Достарыңызбен бөлісу: |