-сурет. Биосфераның шекарасы

1 - озон қабаты, 2 - қар қабаты, 3 - топырақ, 4 - жануарлар,5- бактериялар

В.И.ВЕРНАДСКИЙ – БИОСФЕРА ІЛІМІНІҢ НЕГІЗІН ҚАЛАУШЫ
2.1. В.И.Вернадскидің өмір жолы
Владимир Иванович Вернадский (1863-1945) – дарынды орыс ғалымы, 1863 жылы Петербургта туған.Кеңес минералогы, кристаллограф, геохимик, биогеохимик, радиогеолог.1905 жылы Мәскеу университетіне түскен. Алайда 1905 ж. революциясы басталған кезде ол оқуын тастап, Германиядағы Фрайбург және Берлин университеттерінде оқуын жалғастырған. Кең эрудициялы, Жер ғылымдары саласындағы ірі маман болған. Бірнеше ғылымдардың (геохимия, радиогеология, биогеохимия) негізін қалаған. Ол Петербург университетінің физика - математика факультетін бітірген. Оның ұстаздары –ірі ғалымдар Д.И.Менделеев, В.В.Докучаев, А.Н.Бекетов, И.М.Сеченов және т.б. ХІХ-ХХ ғасырларда Мәскеуде, Петербургта геология және минерология саласында В.И.Вернадскийдің мектебі қалыптасты. 1910 ж. Мәскеу университетіне қайтып келіп, ұстаздық қызмет атқарған. СССР ҒА академигi (1912 жылдан), УССР ҒА академигi (1919 жылдан), оның алғашқы президентi (1919-1921). Петербург университетiн бiтiрдi (1885). Ф.Ульяновпен бiрге студенттiк халықтық үйiрмесiне қатысты. 1886-1888 жылдары Петербург универитетiнiң Минералогиялық мұражайында жұмыс жасады. Шет елде жұмыс жасады (1889-1890). 1890 жылдан – приват-доцент, 1898-1911 жылдары Москва универстетiнiң профессоры. Патша өкiметiнiң реакциялық саясатына қарсы наразылық белгiсi ретiнде университеттен кеттi. 1914 жылдан бастап Петербург ҒА геологиялық және минералогиялық мұражайдың директоры. СССР ҒА Ресейдiң табиғи өндiргiш күштерiн зерттеу Комиссиясының ұйымдастырушысы мен төрағасы (1915-1930), ол комиссиядан бiрнеше институттар ашылды. 1917-1921 жылдары Украинада жұмыс жасады.1916 жылы оның ғылыми шығармашылық жолының жаңа кезеңі басталды. 1916-1926 жылдары биосфераның тірі заты туралы ілімді қалыптастырды. 1926 жылы "Биосфера" атты кітабы шықты, онда В.И.Вернадский биосфера туралы ілімнің негізгі қағидаларын көрсетті (кесте 2).
В.И.Вернадский

(1863-1945)

1919 жылы УССР ҒА алғашқы Химиялық лабораториясын қалады, кейiн ол УССР ҒА Жалпы және биорганикалық химия институты деп өзгердi. 1922-1939 жылдары өзi ұйымдастырған Мемлекеттiк Радий институтының директоры, 1928-1945 – СССР ҒА геохимиялық мәселелер Лабораториясының директоры, ол 1947 жылы геохимия және аналитикалық химия институты болып өзгердi. 1927 жылы СССР ҒА Тiрi заттар бөлiмiн ұйымдастырды, кейiн 1929 жылы ол Биохимиялық лаборатория болып ауысты (1927-1945-директоры).