Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д

ференцияларда, одан сон мерзщщ басылымдар мен юталтарда 30-жылдар
кугын-сурпш, индустрияландыру мен ужымдастырудын шектен тыс же- 
делдету едютершщ кесфШен болган шыгындар мен курбандыктар туралы, 
Кырым, Кавказ, Поволжье 
OHipi, 
ал одан да бурын Киыр Шыгыс, Украи­
на мен Белоруссиянын батыс аудандары, Балтык жагалауы елдершщ ха- 
лыктарын шыгыс аудандарга, онын 
iuiiHfle, 
бдздщ республикага куштеп 
коныс аудару, Казакстанда межбурла енбек турш колдану туралы мэселе- 
лер1 кещнен талкылана бастады. Мэселен, М.К. Козыбаевтын («Тарих 
ж эне 
Ka3ipri 
заман». А., 1990; «Актандактар акикаты», А., 1992), 
К-С. Алдажумановтын жэне баскалардын («Казакстанга куштеп коныс 
аударылган халыктар: уакыт жэне тагдырлар», А., 1998) зерттеулер1нде, 
кугын-сурпнге ушыраган халыктардын, этникалык топтар мен элеуметпк 
жжтердщ, Казакстанга куштеп коныс аударылу тарихымен коса, респуб­
лика тургындарынын согыс уакытындагы енбек армиясына катысу проб- 
лемасы да арнайы карастырылды.
Кенеспк жылдарда басталган букшодактык «Боздактар» («Книга па­
мяти») басылымын баспага дайындау ж еж ндеп жумыстар вз жалгасын 
тапты. Казакстанда жоспарланган 97 томнын 66-сы басылып шыкты. Бас 
штабтын арнайы комиссиясы мен галымдар аньпстаган Кенес Армиясынын 
шыгындары туралы магйметгер расталды. Казакстаннын зжеяей шыгын- 
дары алгаш рет нактыланды: ол каз1рп кезге дешнп жиналган мэл1меттер 
бойынша, 602 939 адамды курады. Майданга алынган ка закста нды ктар ды н 
санын аныктаудын да со т ту с п Сонымен 6ipre согыс карсанынла армияда 
кызмет еткендердщ саны 1374 мын адам е к е н д т бёлгащ болды.
Тарих гылымдарынын докторы П.С. Белан казакстандык эскери кура- 
малардын согыс майдандарына катысуын зерттеуде улкен жумыс тындыр- 
ды. Онын казакстандыктардын Ленинградты коргауга, КСРО-нынбасып 
алынган аумактарын, онын 1ш1нде Украинаны, Молдавияны, Белоруссия- 
ны жэне Балтык жагалауы елдерш азат етуге катысуы туралы монография-
лары журтшылыктын жагымды багасын алды. П.С. Беланнын ¥лы Жешспн
50 жылдыгына орай шыккан «Барлык майдандарда» атты монографиясы
казакстандыктардын кенес-герман майданы мен Киыр Шыгыстагы урыс-
тарга катысуы жвн1нде, ecipece республикада жасакгалган Кенес Армиясы 
бел1мдер1 мен курамаларынын жауынгерлпс жолы туралы накты мэл1метгер 
береда. Дэл осы жылы М.К- Козыбаев пен Н.Е. Ед1геновтщ «Жен1с 
y m i H
есел1 енбек» деп аталатын согыс жылдарындагы республика внеркэсЮшщ 
индустриялык дамуы мен жумысшылардын кажырлы енбепне арналган 
йтабы жарык керд
1
. Бул катайта бурын бёэшсй болып келген кептеген 
мурагаттык жана мел1меттер келпршген. Онда кадр дайындаудын нысан- 
дары, сондай-ак межбурл1 енбекпн, онын шшще енбек армиясынын рел! 
баяндалады. 
" • • 
J Ц' 
''-jV
Егемен Казакстан жагдайында зерттеушшер кенеспк кезен тарихна- 
масынын ер алуан проблемаларын улкен ыкыласпен карастыруда. Бул ретте 
Казакстан туралы щётёлдж зерттеулерге катысты корытынды жумыстар
жарык керд1, буган мысал репнде K.J1. Есмагамбетовпн, P.M. Таштемха- 
нованын зерттеулер1н110 жене баска да жумыстарды айтуга болады. Меде- 
ниеттарихнамасынын проблемалары P.M. Жумашевтын. А.Т. Капаеванын 
зерттеулер1нде‘
11 K e p iH ic
тапты. О.Х. Мухатованын, Р.Ж. Кадысованын"2
40

жене баскалардын зерттеулер1нде Казакстаннын кенестж улгщеп жангыр- 
ту тарихнамасы жана тугырнамалык тургыдан карастырылады. Отандьж 
тарих пен тарихнаманын барлык багыттары бойынша 1здешс жумыстары 
бугшде жалгасын табуда.
Сонымен, кенеспк кезен тарихынын проблемаларын зерттеу бойын­
ша Казакстанда аз жумыстар аткарылган жок. Дегенмен ел1 де кеп меселеш 
зерттеп, ой елегшен кайта етюзу кажет жене бул ретте басты назарды бурын 
купия болып келген кужаттар мен материалдарды гылыми айналымга 
енпзуге аударган жен. Жене осы тургыда 

жүктеу/скачать 63,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: