Ірі қараны қансыздандыру. Ет ішек-қарыннан шығатын жынмен былғанбас үшін малды қансыздандыру алдында өңеш байланады. Олүшін асулы тұрған малдың мойын терісі мойынның ортасынан кеуде тұсына дейін (20-30 см) тілініп, өңешті кеңірдектен ажыратып, жіппен буады да қысқаш салады. Малды қансыздандыру есеңгіретуден кейін 1,5 мин ішінде жүргізілуге тиіс. Қанды тамаққа немесе дәрі-дәрмекке пайдалануға тек қана сау малдан жинайды. Бұл үшін арнаулы үшкірленген қуысты пышақ қолданылады. Ол таттанбайтын болаттан жасалады, ұзындығы 51 см, диаметрі 22-24 мм. Пышақтың ұстауға ыңғайлы сабы болады, оған ұзындығы бір метрдей резеңке түтік жалғанады.
. Шошқаны қансыздандыруға арналған қуыс пышақ біршама қысқа.
3.Сойылған малдың өнім шығыны жөнінде түсінік.Ет комбинаттарында, малды сою бір-бірімен жалғасқан арнаулы технологиялық үдерістерден тұрады. Сою технологиясын сақтау алынған өнімнің сапасына, шығымына үлкен әсерін тигізеді. Сою малды асып немесе жатқызып қойыпжүргізіледі. Малды жатқан қалпында сою механикаландырыл-маған қасапханаларда, үй жағдайында жүргізіледі Жұмыстың ыңғайлылығы және санитарлық талаптарды орындау малды асып сойғанда оңай, әрі тиімді. Мал түріне байланысты сою технологиясында аздаған өзгерістері бар.
Бақылау сұрақтары
1.Малды сою және ұшалар мен мүшелерін заман талабына сай өңдеу.
2. Малды есеңгірету мен қансыздандыру әдістері.
3.Сойылған малдың өнім шығыны жөнінде түсінік.
4. Еттің тауартануы, ұшаларды таңбалау
Сабақтың мақсаты: Еттің морфологиясы, химиялық құрамын студенттерге таныстыру.
Қарастырылатын сұрақтар: 1.Сойыс малдары етінің морфологиясы.
2.Еттің химиялық құрамы.
3.Малды сойғаннан кейінгі етте жүретін өзгерістер.
4. Еттің дәмденуі.
Ұсынылатын негізгі әдебиеттер тізімі: 1.Макаров В.А., Фролов В.П., Шуклин Н.Ф. Ветеринарно-санитарная экспертиза с основами технологии и стандартизации продуктов животноводства. М., «Агропромиздат», 1991 г.
