Қызамық қоздырғышы: қоздырғыштың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностикасы, иммунитеті, спецификалық профилактикасы

Қызамық- балалардағы жұқпалы аурулардың ең жеңіл түрі.. Қоздырғышы- фильтрленуші вирус. Сыртқы ортада тұрақсыз. Клиникалық белгілері: жасырын кезең-11-24 күн, бастапқы кезең бірнеше сағаттан 1-2 күнге созылады, кейде байқалмай өтеді, катар белгілері шамалы. Бөртпе бір мезгілде баланың барлық денесіне шығады. Бельский-Филатов-Коплик белгілері болмайды. Бөртпеден кейін дақ қалмайды. Дене қызуы 37-38 С көтеріледі . 2-3 күннен кейін дене қызуы төмендейді. Қызамық болып ауырған баланың желке бездері үлкейіп ісінеді, 7-10 күннен кейін бұрынғы қалпына келеді. Емі: симптоматикалық.

Профилактикасы- Ауырған бала 5 күнге оңашаланады. Қарым-қатынаста болған балаларға карантин тағайындалмайды. Қызамыққа егу- 12 айында 0,5 бұлшық етке. Қыздарға 15 жасында егіледі

Қызамық балаларда жеңіл өткенімен жүкті әйелге өте қауіпті, жатырдағы балаға әсер етіп, ақаулар пайда болуы мүмкін.

25. А және Е гепатиті вирустары: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностикасы, иммунитеті, спецификалық профилактикасы.

Емдеу және алдын-алу

26. Құтыру: қоздырғыштың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностикасы, төтенше жағдайлардың спецификалық профилактикасы.

Жауабы:

Құтыру: қоздырғыштың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностикасы, төтенше жағдайлардың спецификалық профилактикасы.

Вириондарының ұзындығы 180 нм, көлденеңі 75-80 нм. Өсіп келе

жатқан тауық және үйрек эмбриондарында, кейбір торшалардың

өсінінде өсіруге болады. Бұл вирустың екі негізгі антигендері бар.

Еритін S-антиген (капсид нуклеопротеиді) - барлық құтырық

вирустарына ортақ және V-антиген (вирионның сыртқы қабығындағы

гликопротеид) вирустың әрбір жеке титріне тән.
Диагностикасы:

1)Гистологиялық әдіс аммонов мүйізінде және Гимза, Манн,

Туревич әдісімен боялған сілекей бездерінде Бабеш-Негри

денешіктерін анықтауға негізделген.

2)Иммунофлюоресценция әдісі қайтыс болған адамдар мен

жануарлардың миынан және сілекей бездерінен вирусты антигендерді анықтауға негізделген. Бұл әдіс басқа әдістермен

салыстырғанда сезімтал және тез.

3)биологиялық әдіс құтырма вирусын мәйіттің миынан, сілекей

безінен және сілекейінен бөліп алу арқылы анықталады.
Алдын алу

1)Құтыруды деп сезік туғызған кез келген хайуанды өлтіріп, көміп

тастаңыз (немесе бір апта бойы үйшікте ұстаңыз);

2)Иттерді вакцина жасау жөніндегі шараларға қатысыңыз;

3)Ауырған сияқты көрінген немесе мінезінде өзгеріс болган кез келген хайуаннан бала-ларды аулақ үстаңыз.

Ауырған сияқты көрінетін немесе мінезінде өзгеріс бар хайуандарға көңіл бөліп, барлық сақтық шараларын

қолданыңыз. Тіпті ол ешкімді тістеп қаппағанда да оның сілекейі дененің кесілген немесе жырылған жеріне түссе құтыру туғызады.

27. Полиомиелит: қоздырғыштың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностикасы, иммунитеті, спецификалықпрофилактикасы.

29. В, С, Д гепатитінің вирустары: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностикасы, иммунитеті, спецификалық профилактикасы.

30. Қарапайым герпес және желшешек/белдемелі теміреткі вирустары: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностика, иммунитет, спецификалық профилактика.

Жауабы:.Белдемелі герпес

(опоясывающий лищай, herpes zoster) – тері жабындылары мен орталық жүйке жүйесінің бойындағы теріні зақымдайтын, желшешекпен этиологиялық және патогенетикалық жағынан ұқсас болып келетін вирусты инфекция. Герпес вирустар тұқымдастығымен шақырылатын жұқпалы аурулар тобы. Герпес вирусы аса кең тараған ауру. 15 жасқа келгенше адамдардың 70-90% герпес вирустың 8 маңызды түрлерімен инфицирленген болып келеді. Ол вирусық табиғаттағы жұқпалы аурулар қатарына жатады. Денедегі вирустың қайта белсенуімен, жалпы уланумен және сезгіш нервтердің бойына орналасқан ұсақ көпіршіктердің пайда болуымен, невралгиямен сипатталатын жедел жұқпалы ауру. Белдемелі герпес иммундық тапшылығы бар орта жастағы кісілерде жиі кездеседі.

Қоздырғышы – Varicella zoster, вирус желшешек қоздырғышы. Белдемелі герпес үш клиникалық белгілерімен көрініс береді (триада):

Жалпы жұқпалы ауруларға тән белгілер

Экзантема

ОЖЖ зақымдалуымен жүретін неврологиялық бұзылыстар.

Этиологиясы: Белдемелі герпестің қозырғышы, Herpesviridae тұқымдастығына жататын ДНК-сы бар вирустың 3-ші типі. Оның диаметрі 120-200 нм. Көптеген Herpesviridae тұқымдастығына жататын вирустар тәрізді сыртқы ортаға сезімтал болып келеді , залалсыздандырушы ертінділер мен ультракүлгін сәулесінде, жоғарғы температурада тез жойылады. Төменгі температурада ұзақ уақыт сақталуға қабілетті.

Қазіргі таңда герпес вирусының 8 антигенді серотиптері анықталған:

Жай герпес І-ІІ типі.

Желшешек вирусы – орама герпес ІІІ типі.

Эпштейн – Барр вирусы 4 типі.

Цитомегаловирус 5 типі.

Герпес вирусы 6, 7, 8 типі.

Эпидемиологиясы:

Жұғуы ауа — тамшылы жолмен жүреді. Белдемелі герпес көп жағдайда спора түзіп, жылдың суық мезгілінде аурушаңдылықты жоғарылатады. Ол көп жағдайда желшешекпен ауырған балаларда (ересектер мен үлкен балалар), және ағзаның қорғаныс қабілеті төмендегенде дамиды. Желшешекпен ауырмаған балалар белдемелі герпесті жұқтырған болса, оларда желшешектің клиникалық көріністері байқалады. БДҰ-ның мәліметтері бойынша инфекциялық аурулардың ішінде тұмаудан кейін екінші орын алады. ТМД көлемінде 22 млн адам осы аурудан зардап шегеді. Өйткені бұл ауруға иммунитет жоқ. Кейбір мәліметтер бойынша 5 жасқа дейін балалардың 60%-ы, ал 15 жасқа дейін 90% балалар мен жасөспірімдер инфицирленеді.

Белдемелі герпес емі:

Баланы таза ұстау

Тырнағын алып, қолына матадан тігілген қолғап кигізу.

Кулдіреуіктерді 1-2 % ті калий перманганатымен өңдеу.

Ауызды дезинфекциялық ерітінділердің әлсіз ерітіндісімен шаю керек.

Асқынулар дамығанда антивирусты ем қолданылады.

Қазіргі кезде этиотропты ем ретінде ацикловир (зовирус, виролекс), валацикловир, фамцикловир тағайындалады. Ол вирустық ДНК-ң синтезіне таңдамалы ингибитор болып табылады.

Арнайы терапияның эффективтілігі аурудың бастапқы 3-4 күндерінде маңызды әсер етеді.

Іріңді асқынулар дамығанда антибиотиктер салынады.

Гормондар, антигистаминді препататтар қолданылады.

Иммуномодуляторлар: интерферон синтездеуші: неовир, циклоферон, амиксин, ридостин.

Құрамында интерфероны бар препараттар: виферон, генферон, КИП-ферон, реаферон, интрон-А, лейкинферон.

Ауру сезімін басатындар: парацетамол, кетонал т.б.

Витаминотерапия (B тобының витаминдері: нейромультивит)

31. Адамның иммун тапшылығы вирусы: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностика, иммунитет, ерекше алдын-алу.

Жауабы:

Сала:

Симптомдары:

Ерте: Тұмау тәрізді синдром

Кештеу: лимфа түйіндерінің ұлғаюы, қызба, салмақ тастау

Асқынулары:

Оппортунистік инфекциялар, өспе

Ұзақтығы:

Өмір бойы

Себептері:

Адамның иммунтапшылық вирусы (АИВ)

Қауіп факторлары:

Вирус қан, ана сүті, қорғаусыз жыныстық қатынас арқылы беріледі

Диагностика әдісі:

Қан талдамасы

Алдын алу:

қорғаулы жыныстық қатынас, ине алмасу, сүндеттеу, жұқтыруға дейінгі және кейінгі профилактика

Емі:

Антивирусты дәрілер

Ем жүргізілсе, қалыпты өмір сүреді, ал жүргізілмеген жағдайда 11 жыл өмір сүреді.

Жиілігі:

1.7 млн жаңа жағдай (2018)

37.9 млн адам АИВ-пен өмір сүруде (2018)

Өлім

32. Онкогендік вирустар: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностика, иммунитет, ерекше алдын-алу.

Жауабы:Онковирус (сонымен қатар онкогендік вирус, ісік тудыратын вирус) – ісіктердің дамуына ықтимал әкелетін барлық вирустардың жалпы атауы. 1975 жылдан 1990 жылға дейін ретровирустар тұқымдасының Oncovirinae субфамилиясы да аталды, бірақ қазіргі уақытта бұл классификация ескірген.

33. Коронавирустар: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностика, иммунитет, нақты алдын-алу.

Жауабы:.Коронавирустар – бұл көбінесе жануарларды зақымдайтын вирустардың тобы, бірақ кейбір жағдайларда адамға берілуі мүмкін. Әдетте коронавирус тудырған аурулар ауыр симптоматиканы тудырмай жеңіл түрде өтеді. Алайда, таяу шығыс респираторлық синдромы (Mers) және ауыр жіті респираторлық синдром (Sars) сияқты ауыр түрлері болады.

Коронавирустық инфекцияның көзі кім?

Ауру адам немесе жануарлар.

34. Кандидоз қоздырғыштары-Candida spp: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностика, иммунитет, ерекше алдын-алу

Жауабы:Кандидоз коздыргыштары

Кандида сацыраукулактары топыракта, суда, ешмджтерде мекендейтш ете кец таралган микроорганизмдердщ 6ipi болып табылады. Жэне де олар деш сау адамдардыц организмшдеп кептеген экокуыстарында туракты мекендейд1 (терще, ¡шек жолында, ауыз-жуткыншакта, кынапта т.б.). Эр турл1 жануарларда кандида тасымалдаушьшык кец таралган. K,a3ipri кездеп классификация бойынша кандида туыстастыгыныц шамамен 150 турлер1 (варианттары) т1ркелген.

Аурудың зертханалық диагностикасы мыналарды қамтиды:

секрецияның жағынды микроскопиясы

мәдени диагностика (егіс)

иммундық ферментті талдау (ИФА)

полимеразды тізбекті реакция (ПТР).

35. Прион аурулары: қоздырғыштардың биологиялық қасиеттері, микробиологиялық диагностика, иммунитет, ерекше алдын-алу.

Жауабы:Приондык, ауруларга микробиологиялык, диагноз цою:

Классикалык эдю- инфекциондытын аныктау уш1н трансгенд! тышкандарга (РЯЫР ген! жок) жуктыру; ОЖЖ-ныц т!ндер!ндег1 Рг Рбс-д! аныктау (флюоресцентп жэне инфракызыл спектроскопия); антиген - антидене реакцияларына нег!зделген диагноз кою эдютерк Рг Рс жэне Рг Рбс-д! детекциялау уш!н монокональды, поликональды, антипептидт!к антиденелерд! пайдалану (ПТР-ПЦР); диагнозды

дэлелдеу уш1н референс эд!с рет!нде гистологиялык жэне иммунды-химиялык эд1стерд! колдану.

ИФТ (ИФА) кемег!мен ми жолыныц суйыктытында приондык бузылыстарыныц акуыздык маркерлерш

табу.

Приондьщ аурулардьщ алдын алу:

- тадер мен агзаларды трансплантациялауды шектеу;

- КЯА-мен наукастангандарга колданылган хирургиялык саймандарды жою;

- Курамында инфекциялык приондык акуыз болуы мумюн тагамдарды пайдалануга тиым салу; - Приондарга резистентп уй жануарларыньщ тукымын еЫру жэне т.б.