Xxii республикалық студенттер мен жас ғалымдардың ғылыми конференция материалдары

518 
GR-менеджер өз қызметінде лоббизм құралдарын негізге алады. Дегенмен де GR 
саласының маманына, лоббистке қарағанда, заңның, қаулылардың және т.с.с. қабылдану 
ерекшеліктерін білу міндетті емес. Оның басты міндеті билікпен позитивті қатынастар 
құру болып табылады. Ол сол сияқты кәсіби біліктілігі мен жеке сипаттамалары қандай да 
бір мәселені шешуге қабілетті мамандарды (кәсіби лоббистерді) іріктеп, ұйымдастыра 
алуы тиіс. Осылайша, егер лоббизм билік органдарында компанияның мүдделерін 
жылжыту технологиясы болса, GR жалпы менеджменттің құрамдас бөлігі болады және 
оның мақсаты ғаламды болады.
Әдебиеттерге шолу жасау негізінде, GR анықтамасын PR бір түрі деп атауға негіз 
жасауға болады. Жалпы алғанда, PR және GR тарихы мен заманауи тәжірибесі PR мен GR 
американдық штаттардың тәуелсіздігіне күрес тарихымен байланысты ағылшындық-
американдық дәстүрмен тығыз байланысты. АҚШ-тың 18-ші президенті У. Грант, 
Азаматтық соғыс батыры министрлер және сенаторлармен бірге кеш сайын бір қонақ 
үйдің дәлізіне (lobby ағылшын тілінде) түсіп, сайлаушылардың мемлекеттік саясатқа 
қатысты өтініштері мен тілектерін тыңдайдтын болған. Егер сайлаушылардың тілектері 
орынды болса, оны ескеретін болған, алайда бұл тәжірибеде сыбайлас жемқорлық 
нышандары болды. Тек XIX ғасырдың соңында АҚШ-та сайлаушылар мен билік өкілдері 
арасында қандай да бір төлемсіз делдалдық тәжірибесі қолданыла бастады [4].
Табысты GR қызметтің негіздері ретінде зерттеушілер келесілерді атайды: 
- мәселені білуге негізделген дәлелдеме;
- жеке байланыстар;
- компания, мемлекет не болмаса уәкілетті тұлғалар мүдделерінің тиімді арақатынасы 
Осылайша, біз GR қызмет жайлы билік органдарымен өзара қатынасты басқару қызметі 
және де оның негізін құраушылар ретінде төмендегілерді атай аламыз: 
- лоббизм;
- PR;
- мемлекеттік-жеке серіктестік;
- корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік;
- билік органдарының өкілдерімен ресми емес коммуникациялар.
Қазіргі күні мемлекеттік билік органдарымен өзара әрекеттесу маманы қазақстандық 
еңбек нарығындағы сұранысқа ие кәсіптің бір түрлі болып табылады. GR – бұл 
шаруашылық қызметі субъектілерінің мемлекеттік билік пен басқару органдарымен өзара 
әрекеттесу қызметі. Билік заңдар мен басқа да нормативтік актілерді қабылдай отырып, 
компанияларға бір жақты ықпал етеді, алайда GR компаниялар мен билік арасындағы 
қатынастар екі жақты болғанда және олар тек нормативтік құжаттарды орындаумен 
шектелмеген жағдайда пайда болады.

519 
Кез келген компания үшін билік органдарының әрекеті олардың мүдделері мен 
мақсаттарымен үйлесуі маңызды болып табылады. Билік органдары мен жалпы 
шенеуніктер үшін, компанияның әрекеті олардың мүдделері мен мақсаттарымен үйлесуі 
маңызды. GR компаниялар мен мемлекет арасындағы қатынастарды үйлестіру және 
келістіруге бағытталған.
Әдебиет 
6.
GR-связи с государством: теория, практика и механизмы взаимодействия бизнеса и 
гражданского общества с государством / Под ред. Сморгуновой Л.В., Тимофеевой Л.Н. - 
М.: РОССПЭН, 2012.
7.
GR: Теория и практика: учебник / Под ред. И.Е. Минтусова, О.Г. Филатовой. – СПб.: 
Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2013. 
8.
Послание Президента Республики Казахстан Н.Назарбаева народу Казахстана 
«Третья модернизация Казахстана: глобальная конкурентоспособность». -31 января 2017 
г. [Электронный ресурс] Режим доступа: www.akorda.kz/ru/addresses/addresses_of_president 
/poslanie-prezidenta-respubliki-kazahstan-nnazarbaeva-narodu-kazahstana-31yanvarya-2017-g 
9.
World Bank Institute/PPIAF, Public-Private Partnerships Reference Guide, Washington 
DC, 2012 
10.
История развития ГЧП//АО «Фонд устойчивого развития «Казына».- Казахстан, 
Астана, 2008.-–[Электронный ресурс]. - Режим доступа: http://www.kazyna.kz 

жүктеу/скачать 8,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: