Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
pi Kaflipi мол, ел ынтасы солардыц шыгармаларында деу1нде кулык бар... BipaK
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
- Бұл бет үшін навигация:
- 6ipre жиьфмасыншы жылдары еткен эдеби таластарга белсене катысып, улттык багытта niKip
- BipaK та эбден кызып алган айтыс саябырсыма- ды, кайта ерши тусть niKip таластьфушылар 6ip-6ipiMeH
| 9pi Kaflipi
мол, ел ынтасы солардыц шыгармаларында деу1нде кулык бар... BipaK оларды б р т н п дэу1рге уйлеспрем деп ешюм де арамтер болмауы керек. Ондайды кексейт1ндер есмипл, Kepi кет- кендер, Смагулдар, Смагулшылдар. Магжандардыц Ленин томдарын аударуларында да 6 ip гэп бар. Магжандардыц кесем1 Элихандар да Ленин томдарын аударгыш болып жур1п, жастарды коммунизм иипмен сасы- тамыз деп соккан... Ленин деген немктщ тыцшысы шыгыпты деп тецкерютщ алгаш кезвде айгай салган Элихандар Ленин ютабын басы ауырмай ауцарушы ма еда. Магжанньщ да... «Иван есалац» деп журген1 де сол Ленин болатын. Кыскасын айтканда, Смагул сезшде дурыстьщ жок. ¥лтшылдьщ - елгенше тал кармап елешн деушшк. Кез1 карайган там сузедшщ кебш кигенд1к» - деген жолдар Эбдшдэн1ц н еп зп ойлары болган. Мше, осындай саяси кугындардыц аягы 1929 жылгы устем тап аталган байларды, казак акындарын халык жаулары репнде жою зобалацдарына апарып соктырды. А.Байтурсынов, М.Дулатов, М.Жумабаев, Ж.Аймауытов сынды ултжанды жазушылармен 6ipre жиьфмасыншы жылдары еткен эдеби таластарга белсене катысып, улттык багытта niKip б1лд1рген когам, мэ дениет кайраткерлершщ алды устала бастады. BipaK та эбден кызып алган айтыс саябырсыма- ды, кайта ерши тусть niKip таластьфушылар 6ip-6ipiMeH устасуын токтатпады. Эдеби сын тарихы 73 Айтыс кызып, саясатгьщ казаны кайнап жаткан 1929 жылдыц желтоксанында Г.Тогжанов пен F.MycipenoB «Советская степь» газетс бетшде ш ш сш калды. F.Тогжанов «Казак проле- тарлык эдебиеп жэне пролетарлык жазушылар туралы» («Советская степь», 11.XII. 1929) деген макала жазып, MycipenoeriH «Жаца эдебиепм1з - пролетарлык эдебиет, ол болмаса, б1здщ одагымыз да болмайтын едЬ> дегенше карсы «Бул - пролетарлык эдебиеттщ мэнш тусшбеушшктен туындаган адасушыльщ. Б1рщшщен, олар пролетарлык эдебиетп крестьян- дык (шаруа) эдебиетпен шатастырады; екшпйден, пролетарлык эдебиетп калыптасушы пролетарлык жазушылардыц шыгуымен байланысты». «Казак эдебиет! буржуазияшыл эдебиет, ал жаца эдебиепм1зде жолбике жэне шаруа эдебиеттер1 устем дк курып турганда 6i3- де калыптасып болган пролетарлык жазушылар болмайды» - деп п ш р айтты. Артынша F.MycipenoB те унс1з калмай, «Казактыц керкем эдебиет! жайлы» («Советская степь», 30.XII.1929) жауап макала жазды. Габит: «Тогжановтыц ез1 пролетарлык эдебиеттщ мазмуны мен релш жете бшмей, журтшылыкты шатастырады. ...пролетарлык эдебиетп уюммен, буйрыкпен шыгаруга болмайды. Тогжанов жазушыларды «каланш » жене «дала- нш» деп белед 1 , бул мулдем дурыс емес, жазушы шыгармасын зерттегенде оныц мазмунына карау керек. Менщше, пролетарлык эдебиет бар, алайда онын устемдш, басшылык рел1 жай лы ойдан аулакпын» - деп, ез nkipiH дэлелдей туст1 Еабиттщ бул niKipi сол кездеп проле тариат эдебиет! бар, пролетариат жазушысы болуды аса курмет санайтын ресми билктщ де niKipiMeH ыцгайлас едк Сонымен жиырмасыншы жылдардьщ басында казак эдебиетшщ даму багыты кандай болмак, каз 1 р кандай дэу!рдем!з, юмдерден уйренем 1 з, пролетариат эдебиет! деген!м!з не, ол бар ма деген такырыптардыц тещрегшде басталган niKip алысулар кыза-кыза келе бой бермей коммунист жазушылар мен алашордашылардыц ара ж т н ашып, кешнгшердщ саяси тургы дан кугындалып, эдебиеттен шеттетшуше алып кедщ; жекелеген каламгерлердщ 6ip-6ipiMeH есеп айырысу жолына айналды; алгашкы басталган кездеп шыгармашылык сипаты саяси рец алып, идеологияльщ курал рет!нде «ж ш ш лдк» туралы айтыска уласты. Эдебиетт 1 ц шыгар- машьшьщ мэселелер! кагыс калып, каламгерлерд! саяси тексеруден етизетш идеологиялык сузп релш аткарды. Сейтш катты каркын алган айтыс отызыншы жылдарга жетш, б1рде саябьф, бгрде катты Казакстан жазушыларыныц туцгыш курьштайына шей1н жалгасты. жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|