Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
epin туратын макалалардан баска зерттеулер кершбед1 десе де болгандай. Оньщ басты ce6e6i
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| 6epin
туратын макалалардан баска зерттеулер кершбед1 десе де болгандай. Оньщ басты ce6e6i сол кездеп керкем эдебиетке, оньщ сынына, тарихьш зерттеуге деген идеялык талаптардыц куннен кунге кушешп, саяси бакьшаулардыц катая тускещцп едк Партиялык эдеби саяси сын кундел1кп эдеби eMipfli, эдеби мураньщ игершуш катал бакылауда устап, калт ж^бермей кадагалап отырды. Коммуниста устанымга энтектеу n k ip айтылса, оган сол заматта тойтарыс бершш отырды. Мысалы, казак эдебиетшщ еткен жол- дары, ipi eKumepi жайлы сол кездердщ езшде-ак тъщ пшрлер айта бшген Б.Кенжебаевтьщ жа рияланып жаткан макалаларыныц б1рде 6ipeyi саяси сынныц назарынан тыс калган жок. Сол кезде «жабык» акынныц 6ipi санальга келген дгни багыттагы казак эдебиетшщ ipi екшдершщ 6ipi Макыш Калтаев туралы макаласында Б.Кенжебаев «жалпы алганда Макыш- тьщ i3rink, агартушьшьщ, демократтык n k ip i кеп басым. Казактыц революциядан бурынгы молда, дшшш акын-жазушыларынан казак ом1ршщ б1рьщгай курдел1 мэселелерш козгаган. Реалистк багытка, сыншыл реализмге жакын келген» («Эдебиет жэне искусство», 1950, №12, 72-6.) - деп жазып, акын шыгармашьшыгын дурыс багалауга жол салды. Эрине, Бейсекецшц мунысы жогарьщан карауьш карап отырган кызылкез идеологтардьщ кырагы бакылауынан кагыс калган жок. Казакстан Компартиясы Орталык Комитетшщ у л т жэне насихат бел)мшщ мецгерутша И.Храмков «Тот же журнал напечатал статью Б.Кенжебаева о реакционном поэте панисламисте Макише Калтаеве. Мотивом к опубликованию этой вредной статьи послужило то, что поэт значился в школьных программах. Куда полезнее было бы дать критику порочной 212 Дандай ЫСКЩ¥ЛЫ программы, а не популяризовать реакционного поэта» (И.Храмков За высокую идейность литературы Казахстана. «Казахстанская правда», 1950, №221) - деген багасын берущ де кешеушдетпедь Бул дегешщз, 6ip жагынан, М.Калтаевтыц шыгармашылыгына кулып салу болса, еюннп жагынан, Б.Кенжебаевтыц осы багыттагы гылыми 1здешстерш де ресми турде жокка шыгару болатын. С.Жусшбековтщ «Эдебиет пен сьшньщ идеясы жогары болсын» («Социалиспк Казакстан», 1948, 21 караша) атты келемд1 макаласында кейб1р акын-жазушыларды, атап айтканда А.Хангелдиннщ, К-Бекхожиннщ, Ж.Тшековтщ, К-Сатыбалдиннщ шыгармаларында «бугшп дэу1р1м1зд1ц тшегше сай жаца шыгармалар беруде эдебиетгеп есю «улгшерден», есю са- рындардан арыльш кете алган жок; бугшп кушшздщ тецеулерш есю дэстурден, катынастардан 1здетщ, соны тым эЫрелеп жырлап кетедь Мунын esi есюш дэр1птеу, еткендепге ini тартып жырлау сарынына экеп согады, совет жазушыларын бугш п такырыптардан аластатады, эдебиетп ком м унист когам куру жолындагы курестщ купгп куралы болудан элс1ретедЬ>, - деп айыптады. Ол сыншы-галымдардан Т.Нуртазиннщ, Б.Кенжебаевтыц, К-Жумалиевтш сын-зерттеу ецбектершдеп кептеген «кемшшктердЬ керсетеда. Сыншы 9cipece К-Жумалиев- ке катты шуйлккен. Оныц редакциясымен шыккан «Казак совет эдебиетшщ тарихына» (1947), 8, 9 кластарга арналган эдебиетпк оку ютаптарына шукшиып, б!рсыпыра «елеул! кател1ктер» тапкан. «Мурат акынныц саяси, элеуметпк такырыпка айткан елец, жырларынын барлыгы Россияга, орыска карсы багьггга жазылганын, Алтын Орданы дэрштегенш, казакты мусылман дуниееше карай бастау уранын кетергенш автор буркемелейд1, сылап-сипап, майдалап айтады да, оныц есесше Муратты халык акыны деп дэлелдеуге бар ынтасын сала жазады» - деген сиякты жолдардан автордыц эдеби-идеологиялык epeci айкын кершедь Партия каулыларын жузеге асырудыц барысы, мерз1мд! басылымдарда эдебиет пен мэ- дениетке катысты жарияланган материалдар талкыланган белгш жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|