Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


eMipre,  турмыска кезкарасы,  езшше философиясы, терец  ce3iMi



Pdf көрінісі
бет73/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

eMipre, 
турмыска кезкарасы, 
езшше философиясы, терец 
ce3iMi 
болган эм бар. Осылардыц 
6ipi 
туралы ага айтарльщ калам 
тартылган жок. Озшше елд1 когамдаган хан, когамды коргаган батыр, езшше когамныц 
корганы болган би, хан заманындагы кул, тере заманындагы телецпт, бай замамындагы кедей, 
жауынгерлерге жолдас болган эйел, еткен ертеп кунМ з, ертепдей кунМ з кешеп капитализмге 
yhinen 
юрген дэу1рдеп азгындык, муц, зар, бупн п кедейлк, бушншшк, сонымен 
6ipre 
жаца 
емтрге бет алу - кыскасы казактыц куш, ертепдей куш, кешеа, бу 
KyHrici, 69pi 
де айтарлыктай 
суретке тускен. Осылар туспей, эдебнепм1з ез эдебиепм1з бола алмак емес. Сондыктан, жас 
эдебиеттм!здщ осы кунп мойынындагы жауапты мшдеп кай жакка болса да 
6ip 
езу болмау» -
деп, нактылай туседк Бул пш рдщ сол кездеп угаметгщ эдебиет тек партиялык болу керек 
деп тауып, журпзш отырган пролеткультпк саясатына мулдем кайшы е к е н д т кершш тур. 
Кецес 
yKiMeTi 
еткеннщ бэрш ескш ш санап, 
6yriHri 
кущц, ягни тецкерюп, социализмд1 жырла 
десе, Магжан бул мэселеде мулдем баскаша багыт устанган. Магжан эдебиет пен саясатты


Эдеби сын тарихы
51
араластыруга карсы. Эдебиетке саясат Kipin кетсе, онда ол езш щ керкем дк, бейнелш к 
сипаттарынан айырылып, упт-насихат куралына айналып кетед
1
дегещц ескергед1.
«Алкада» 6i3 «ортакшылдык» багытта 6ip болайык, 
6ipaK 
та ем1рд1 оз1м1зше - казакша 
жырлайык, бэр1м1з баратын жерге эркайсысымыз ез жолымызбен барайык» деген басты ой 
усыньглады. Сейтш пролетариат эдебиетше койылатын талаптарды сол куйшде тугелдей 
казак эдебиетше Kemipe салуга карсылык бшд1ред1.
Айкындаманьщ эдеби-теориялык децгешнщ аса жогары екендМ сол кездеп эдебитеттщ 
зэру мэселелер1 жайлы толгаган ap6ip сейлемшен, айткан ойынан кергаедо. Эдебиеттщ енер 
ретшдеп езшд1к epeкшeлiктepi, оньщ когамдык-мэдени ем1рмен тшелей байланыстылыгы, 
улттык сипатта болатындыгы жайлы айткан nkipnepi куш бупнге дешн езш щ мацызын жой- 
ган жок. Казактьщ ултжанды каламгерлершщ басын коскан шыгармашылык уйымы болуга 
тшс «Алканыц» Магжан жазган багдарламасы А.Байтурсыновтыц «Эдебиет таныткышы- 
мен» (1926) 6ipre казак эдеби сыныньщ, ш м ш щ еткен гасырдыц жиырмасыншы жылда- 
рыньщ езшде-ак элемдш эстетикалык ой-пш рдщ децгешне жетш калгандыгын керсетп.
Казак эдеби сыныньщ калыптасуында алашшьш эдебиет окшдер! каншалыкты роль аткарса, 
эдебиеттану гылымы туралы да дэл осылай айта аламыз. Жогарыда айтып еткешм1здей, 
эдебиет1м1з жайлы алгаш гылыми пш рлер бивдргендердщ деш де алашорда эдебиетш
1
ч 
вкшдер! болды. Эдебиеттщ накты мэселелер1 бойынша туцгыш зерттеулер журпзш, гылыми 
ецбектер жазган А.Байтурсынов, М.Эуезов, Х.Досмухамедов еамдерш ауызга алдымен аламыз. 
М.Эуезов жиырмасыншы жылдардыц езшде-ак казак эдебиетшщ тарихына кез ж1берш, ке- 
лемд1 зертгеу жазды. Кытымыр заманныц кырсыгына ушыраган бул KiTan баспадан шыкпай 
жатып «камауга алынып», букш тиражы отка ертелдь Соган карамастан 6ip данасы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет