З. Ж. Тасмағамбетова ХІХ ғасырдағЫ Қазақ Әдебиетінің тарихы



Pdf көрінісі
бет32/43
Дата15.02.2023
өлшемі0,86 Mb.
#68100
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   43
 
 
 
Өзін-өзі тексеруге арналған тест сұрақтары 
Махамбет Өтемісұлы 
 
1. «Қызғыш құс» қай сарында жазылған 
өлең? 
A) Батырлық. 
B) Элегиялық. 
C) Романтикалық. 
D) Ғашықтық. 
E) Жоқтау. 
2. Сөйлемді толықтырыңыз: «Махамбет 
өлеңдері көбіне шешендік өрнекке 
құрылған - ..., ..., ... түрінде келеді». 
A) Нақыл, терме, толғау. 
B) Жыр, толғау, жоқтау. 
C) Арнау, нақыл, жыр. 
D) Толғау, терме, арнау. 
E) Мадақтау, арнау, жоқтау. 
3. Махамбеттің философиялық лирикаға 
жататын өлеңін көрсетіңіз: 
A) «Соғыс». 
B) «Арғымақтың баласы». 
C) «Күн қайда». 
D) «Баймағамбет сұлтанға айтқаны». 
E) «Тарланым». 
4. «Ханнан қырық туғанша,
Қарадан бір-ақ тусайшы ...» - бұл өлең 
жолдары Махамбеттің қай өлеңінен 
алынған? 
A) «Мұнар күн». 
B) «Соғыс». 
C) «Мен мен едім, мен едім». 
D) «Арғымақтың баласы». 
E) «Бағаналы терек жарылса». 
5. Әдебиет зерттеушісі Б. Аманшин қандай 
роман жазды? 
A) «Абай жолы». 
B) «Боран». 
C) «Қарақұм трагедиясы». 
D) «Махамбеттің тағдыры». 
E) «Жыл құстары». 
6. «Еділдің бойы ен тоғай –
Ел қондырсам деп едім. 
Жағалай жатқан сол елге 
Мал толтырсам деп едім», - деген 
жолдарды жазған ақынды табыңыз. 
A) Доспамбет. 
B) Махамбет. 
C) Абай. 
D) Шәкәрім. 
E) Асан қайғы. 
7. Исатайдың алданып, опық жегенін 
Махамбет қай өлеңіне арқау етті? 
A) «Мен мен едім, мен едім».
B) «Соғыс». 
C) «Әй, Махамбет, жолдасым». 
D) «Мұнар күн». 
E) «Арғымақтың баласы». 
8. Исатай батырдың сом тұлғасы жасалған 
Махамбеттің шығармасын көрсетіңіз: 
A) «Мен мен едім, мен едім».
B) «Соғыс». 
C) «Тарланым». 
D) «Мұнар күн». 
E) «Арғымақтың баласы». 
9. «Мұнар күн» қай батырдың өліміне 
арналған классикалық шығарма? 
A) Бөгенбай. 
B) Кенесары. 
C) Баян. 
D) Исатай. 
E) Науша. 
10. «Жақсыларға еп едім, 
Жамандарға көп едім. 
Ерегескен дұшпанның, 
Екі талай болғанда 
Азыққа етін жеп едім,» - деген жолдары 
алынған Махамбет өлеңінің атын табыңыз. 
A) «Мен мен едім...». 
B) «Қызғыш құс». 
C) «Соғыс». 
D) «Мұнар күн». 


70 
E) «Бағаналы терек». 
11. Махамбет ата жауы Баймағамбетті неге 
балайды? 
A) Ешкіге. 
B) Айғырға. 
C) Итке. 
D) Қарғаға. 
E) Нарқоспаққа. 
12. Мына үзінді Махамбеттің қай өлеңінен 
алынған: «Бұлықсып жүрген ерлерден, 
Бұрынғы бақыт тайған күн…»? 
A) «Исатай деген ағам бар». 
B) «Мұнар күн». 
C) «Атадан туған ардақты ер».
D) «Мінкен ер». 
E) «Тарланым». 
13. «Мен кескекті ердің сойымын, 
Кескілеспей басылман» - деген жолдар 
Махамбеттің қай өлеңінен алынған? 
A) «Ұлы арман».
B) «Махамбеттің Жәңгір ханға айтқаны». 
C) «Мұнар күн». 
D) «Баймағамбет сұлтанға айтқаны». 
E) «Тарланым». 
14. Қ. Жұмалиевтың мына сөзін аяқтаңыз: 
«Махамбет екі образ жасады. Бірі Исатай 
образы, екіншісі ...»: 
A) Ел образы. 
B) Махамбеттің өз образы. 
C) Жер образы. 
D) Жауынгерлер образы. 
E) Соғыс образы. 
15. Махамбет қолданған «Аламан» сөзінің 
мәнін табыңыз. 
A) Көпшілік, бұқара. 
B) Диалект сөз. 
C) Күреске шақырған ұран. 
D) Садақ оғы. 
E) Батырдың аты. 
16. Көтерілістен кейін Махамбетпен 
кездесіп, ұзақ әңгімелескен орыстың 
белгілі 
ғалымы, 
қоғам 
қайраткері, 
саяхатшы жазушысы кім? 
A) Е. П. Ковалевский. 
B) А.Ф. Рязанов. 
C) Н.М. Щербаков. 
D) Н. Савичев.
E) Г. Потанин. 
17. Аз сөйлер де көп тыңдар 
Хас асылдың баласы... 
Жаманнан туған жақсы бар. 
Атасын айтса нанғысыз, - деген үзіндінің 
авторын табыңыз. 
A) Ақтамберді. 
B) Доспамбет. 
C) Жиембет. 
D) Төле би. 
E) Махамбет. 
18. Махамбеттің 1839 жылы елде қалған 
жолдастарына жазған хатын кім тауып 
мәлімдеді? 
A) А. Рязанов. 
B) Е. Ковалевский. 
C) Н. Савичев. 
D) Ф. Достоевский. 
E) М. Перовский. 
19. Қай өлеңінде Махамбет портретін өз 
жасап, өзіне мінездеме береді? 
A) «Мұнар күн». 
B) «Соғыс». 
C) «Мен мен едім, мен едім». 
D) «Еңселігім екі елі». 
E) «Бағаналы терек жарылса». 
20. Қазақ поэзиясында күресшілдік 
бағытты нығайтқан кім? 
A) Шортанбай. 
B) Махамбет. 
C) Орынбай. 
D) Әбубәкір. 
E) Көтеш. 
21. С. Қасқабасов Махамбет поэзиясын 
шартты түрде неше кезеңге бөледі? 
A) 5. 
B) 3.
C) 4. 
D) 2. 
E) 6. 
22. М. Өтемісұлы өмірінің қай кезеңі сан 
жағынан алғанда, ең көп шығармаларының 
арқауы? 
A) Ордада жүрген кезі. 
B) Көтеріліс жеңілгеннен кейінгі кез. 


71 
C) Орынборда болған кезі. 
D) Түрмеде отырған кезі. 
E) Көтеріліс кезі. 
23. «Өкініш те, күйіну де, жабығу да, тіпті 
түңілу де» орын алған Махамбеттің
шығармасын көрсетіңіз: 
A) «Мұнар күн». 
B) «Соғыс». 
C) «Қайда бар». 
D) «Еңселігім екі елі». 
E) «Бағаналы терек жарылса». 
24. Бірнеше эпизодты қамтыған 
Махамбеттің шағын ғана шығармасын 
көрсетіңіз: 
A) «Қайда бар». 
B) «Соғыс». 
C) «Мен мен едім, мен едім». 
D) «Еңселігім екі елі». 
E) «Бағаналы терек жарылса». 
25. «Ішкі Орда старшинасы – Исатай 
Тайманов» атты тұңғыш еңбектің авторын
көрсетіңіз: 
A) Тарас Шевченко. 
B) Е.П. Ковалевский. 
C) В. Даль. 
D) Н. Савичев. 
E) А. Рязанов. 
26. Махамбет Өтемісұлы өлеңдерінде 
әдеби бейне тұрғысында жырланған 
жағымды тарихи тұлға кім еді? 
А) Исатай 
В) Жәңгір 
С) Баймағамбет 
D) Ықылас 
Е) Қарауылқожа 
27. Махамбет Өтемісұлы өлеңдерінде 
әдеби бейне тұрғысында жырланған 
жағымсыз тарихи тұлғалар кімдер еді? 
А) Жәңгір, Баймағамбет 
В) Исатай, Жақия 
С) Ерсары, Қалдыбай 
D) Гекке, Далъ 
Е) Кетбұға, Асанқайғы 
28. "Жайық қазақтары және өткен ғасыр 
қырғыздары" 
атты 
поэма, 
Исатай-
Махамбет көтерілісі туралы мақала жазған 
орыстың тарихшы-этнограф ғалымы кім 
еді? 
А) Н.Ф.Савичев 
В) Е.И. Даль 
С) В.В.Радлов 
D) И.А.Березин 
Е) Г.Н.Потанин 
29. Махамбет өлеңдері жинағын тұңғыш 
құрастырушы, алғы, соңғы сөздерін жазып 
жеке кітап етіп жариялаған қай ғалым еді? 
А) Х.Ж.Сүйіншәлиев 
В) А.Байтұрсынов 
С) Қ.Жұмалиев 
D) З.Қабдолов 
Е) Т.Кәкішев 
30. "Шашақты найза шалқар күй" (1982) 
атты күйлер жинағы қай ақынның мұрасы 
еді? 
А) Махамбет Өтемісұлы 
В) Дулат Бабатайұлы 
С) Шортанбай Қанайұлы 
D) Сүйінбай Аронұлы 
Е) Мұрат Мөңкеұлы 
31. Махамбет толғаулары: 
A) «Күлдір де күлдір кісінетіп» 
B) «Ереуіл атқа ер салмай» 
C) «Ей, Қатағанның хан Тұрсын» 
D) «Еспенбет» 
E) F) «Үш қиян» 
32. Махамбет Өтемісұлының арнаулары:
A) «Жетім қыз» 
B) «Үш қиян» 
C) «Баймағамбет сұлтанға айтқаны» 
D) «Өсиетнама» 
E) «Ей, Қатағанның хан Тұрсын» 
33. Махамбет шығармаларының 
жанрлары: 
A) Драма 
B) Сонет 
C) Романс 
D) Толғау 
E) Эпос 
34. Қ.Жұмалиев зерттеуі бойынша 
Махамбет жырларында кездесетін ұйқас 
түрлері: 
A) Шұбыртпалы 


72 
B) Шалыс 
C) Егіз 
D) Аралас 
E) Қара өлең 
35. Махамбет толғауларында кездесетін 
аллегориялық ұғым: 
A) Лашын 
B) Екі бөшке 
C) Қарға 
D) Қарға мен түлкі 
E) Аққу, шортан һәм шаян 
36. Махамбеттің өз бейнесін танытатын 
толғаулары: 
A) «Қамыстың басы майда, түбі сайда» 
B) «Алаң да, алаң, алаң жұрт» 
C) «Заман-ай» 
D) «Бұдырайған екі шекелі» 
E) «Қылыштай қиғыр алмас ем» 
37. Махамбеттің 7-8 буынды толғаулары: 
A) «Күлдір де күлдір кісінетіп» 
B) «Еменнің түбі сары бал» 
C) «Қамыстың басы майда, түбі сайда» 
D) «Ей, Қатағанның хан Тұрсын» 
E) «Бұдырайған екі шекелі» 
38. «Мен тауда ойнаған қарт марал, 
Табаным тасқа тиер деп,- 
Сақсыным шыққан қиядан»,- үзіндісінде 
кездесетін көркемдік құрал түрі: 
A) Метафора 
B) Параллелизм 
C) Инверсия 
D) Сарказм 
E) Градация 
39. Махамбет туындыларының буын саны: 
A) 7, 7-8, 11 
B) 6 
C) 9-10 
D) 9 
E) 5-6 
40. Махамбеттің жорық рухты жыраулық 
мектебінің іргесін келесі жыраулардан 
көреміз: 
A) Қазтуған 
B) Шал 
C) Көтеш 
D) Абыл 
E) Асан 
41. Махамбет күйі: 
A) «Домбыра» 
B) «Ақсақ Темір» 
C) «Сарыарқа» 
D) «Күйші» 
E) «Өкініш» 
42. Махамбеттің жыраулық келбетінің 
ерекшелігін сөз қылған зерттеуші: 
A) Қ.Жұмалиев 
B) М.Жұмабаев 
C) І.Жансүгіров 
D) Б.Майлин 
E) О.Бөкей 
43. Махамбеттің Исатай батырға арнаған 
өлеңдері: 
A) «Қылыштай қиғыр алмас ем» 
B) «Ақсеркем» 
C) «Буырылтай» 
D) «Арғымаққа оқ тиді» 
E) «Зар заман» 
44. Махамбеттің мұңды, шерлі толғаулары: 
A) «Бұл заманда не ғаріп?» 
B) «Бөгенбай өліміне» 
C) «Айналайын, Ақжайық» 
D) «Адыра қалған Нарында» 
E) «Асқар, асқар, асқар тау» 
45. Махамбет толғауларындағы сұрай 
арнау: 
A) «Мұнар күн» 
B) «Қайда бар» 
C) «Жалған дүние». 
D) «Толарсақтан саз кешіп» 
E) «Тілек» 
46. Махамбеттің нақылға толы толғауы: 
A) «Өлгенде не өлмейді» 
B) «Күлдір де күлдір кісінетіп» 
C) «Мен тауда ойнаған қарт марал» 
D) «Қамыстық басы майда, түбі сайда» 
E) «Жігіттер жаман сөзді кәсіп етпе» 
47. Махамбет толғауларында көп 
кездесетін көріктеу құралы: 
A) Эллипсис 
B) Теңеу 
C) Гротеск 


73 
D) Градация 
E) Инверсия 
48. Махамбеттің Әлім жұртынан қол 
жинап, елді қайта көтерем деген мақсатпен 
атқарған істерінің толғауларында көрініс 
табуы: 
A) «Мұнар күн» 
B) «Тарланым» 
C) «Алтын жақса, жарасар» 
D) «Толарсақтан саз кешіп» 
E) «Ай, заман-ай, заман-ай» 
49. Махамбеттің жыраулығы жайлы 
зерттеген ғалымдар: 
A) Ш.Жәңгіров 
B) Х.Досмұхамедұлы 
C) М.Қалтаев 
D) М.Жұмабаев 
E) Н.Наушабаев 
50. Махамбет толғауларын кейінгі 
жеткізуші. 
A) Қуан жырау 
B) Шернияз 
C) Абыл ақын 
D) Дулат 
E) Асан қайғы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   43




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет