«заманауи сын-тегеуріндер мен қОҒамның жаһандану жағдайында қазақстандағы білім мен ғылымның инновациялық Ҽлеуеті»
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ
жүктеу/скачать 5,27 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ»
- ҼОЖ 001.895 БІЛІМ БЕРУ ЖҤЙЕСІНДЕГІ ТЫҢ ИННОВАЦИЯЛАР ЖҼНЕ ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗУ ЖОЛДАРЫ
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 28-29 қазан, 2016 ж.
Мультимедиа, как средство обучения, отличается от других средств обучения, прежде всего, двумя основными дидактическими свойствами: интегративным подходом в представлении информации в различных формах (текст, звук, видео и т. д.) и интерактивным взаимодействием с обучаемым, которые позволяют решать многие современные дидактические задачи, а именно формировать ключевые компетентности, обозначенные нормативными документами как основа содержания современного образования:
Компетентность в сфере самостоятельной познавательной деятельности;
Компетентность в сфере гражданско-общественной деятельности;
Компетентность в сфере социально — трудовой деятельности;
Компетентность в бытовой сфере;
Компетентность в сфере культурно — досуговой деятельности. Современные компьютерные средства позволяют создавать новые компьютерные программы как обучающие, тренировочные, так и контролирующие. Такого рода программы создаются в специальных учебных целях и широко используются в процессе самостоятельной и домашней работы при изучении иностранного языка. При самостоятельной проработке материала использование компьютера обеспечивает: 1) свободный режим работы, 2) неограниченное время работы, 3) исключение субъективных факторов, 4) максимальную поддержку при овладении иностранным языком. Компьютерные средства контроля повышают эффективность самостоятельной работы, оперативность в получении результата, увеличивают объективность оценки на 20–25 %. Внедрение в учебный процесс современных методов и методик дает возможность реализовать цели обучения на основе новых подходов к образованию:
качеств личности, способной к эффективной жизнедеятельности в стремительно меняющемся мире;
Обеспечив функциональное владение иностранным языком, стимулировать студента к продолжению языкового образования;
Развить навык самостоятельной работы студентов и осознание ими необходимости непрерывного образования и самосовершенствования;
иностранным языкам на основе личного опыта обучающегося;
Способствовать профессиональному росту преподавателей, созданию сообщества творческих учителей. Выбор технологии каждым конкретным преподавателем основывается на анализе педагогической ситуации. На определение технологии обучения иностранному языку обязательно скажутся, например, количество времени, отведенного на учебный предмет, отдельную тему; уровень подготовленности обучающихся, их возрастные особенности; материальная оснащенность образовательного учреждения; уровень подготовленности самого преподавателя. Таким образом, внедрение данных методов способствует достижению основной цели модернизации образования, улучшению качества обучения, увеличению доступности образования, обеспечению гармоничного развития личности, ориентирующейся в информационном пространстве, приобщенной к информационно- коммуникационным возможностям современных технологий и обладающей информационной культурой, что обусловлено социальным заказом современного мира. [6]
194
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 28-29 қазан, 2016 ж.
1.
теории. - Алматы, 2005.-264с. 2.
Соколов С. В. Проблемы развития профессионально-ориентированного иноязычного образования в технических вузах [Текст] // Проблемы и перспективы развития образования: материалы междунар. науч. конф. (г. Пермь, апрель 2011 г.).Т. II. — Пермь: Меркурий, 2011. — С. 136-139. 3.
студентов при обучении иностранным языкам /В.И. Архипов // Творческое развитие и саморазвитие профессиональной компетентности педагогических кадров в системе непрерывного педагогического образования. Материалы итоговой научно-
методической конференции ИНПО / Отв. ред. Г.Х. Самигуллин. - Наб. Челны: ИНПО, 2004. - С. 98 - 100. 4.
обучения иностранным языкам. // Сб. материалов научно-технической конференции «Гуманитарное образование в техническом вузе: традиции и инновации». М., 2007 5.
социокультурном контексте // Молодой ученый. — 2015. — №22. — С. 800-802. 6.
Гальскова, Н. Д. Проблемы иноязычного образования на современном этапе и возможные пути их решения [Текст] / Н. Д. Гальскова // Иностранные языки в школе. — 2012. — № 9. — С. 27–32. 7.
Рабочая учебная программа//Современная методология иноязычного образования в высшей школе// Западно-Казахстанский государственный университет им.М. Утемисова., Уральск, 2012 г. 8.
Прокофьева О. А. Современные технологии обучения иностранным языкам с позиции преподавателя и студента ГБОУ СПО МО «Ногинского политехнического техникума» // Проблемы и перспективы развития образования: материалы III междунар. науч. конф. (г. Пермь, январь 2013 г.). — Пермь: Меркурий, 2013. — С. 25- 28.
ҼОЖ 001.895 БІЛІМ БЕРУ ЖҤЙЕСІНДЕГІ ТЫҢ ИННОВАЦИЯЛАР ЖҼНЕ ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗУ ЖОЛДАРЫ Қарымсақ Қ.Қ. М.Қозыбаев атындағы СҚМУ, ИЯ – 14 топ студенті, Петропавл қаласы raimbek2142@mail.ru
Ҧлттық білім беруде жаңашылдықты қолдану, оны ҥздіксіз дамытудың жолдарын қарастыру білім мен ғылым жҥйесіндегі ең негізгі мәселелердің бірі болып саналады. Саналы ҧрпақ тәрбиелеу ҥшін сапалы білім беру керек. Мҧның басты кедергісі артқа тарушылық пен ҧлттық дәстҥрден ажырау деп білемін. Кезіде Алаш қайраткері, ―Педагогика‖ еңбегінің авторы, жалындаған жастарға ҥміт артқан, ақын М.Жҧмабаев білім беруде орындыққа қалай отырудан бастап, қалай оқуға, нені оқуға болатынын тәтпіштеп баяндап берген болатын. Сол еңбекті іс ҥзінде асырып отырмыз ба деген сауал туады. Бҧл сҧраққа жауап бермес бҧрын мына мәселелерді қарастырып алу керек. Білікті мамандарды даярлау мектеп қабырғасы мен жоғары оқу орнында білім беруді жаңа сапалы деңгейге 195
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 28-29 қазан, 2016 ж.
кӛтеру мәселесімен тығыз байланысты. Қазақстан Республикасының білім беру жҥйесінің бҥкіләлемдік білім беру кеңістігімен интеграциялануы ҧзақ мерзімді табысты халықаралық ынтымақтастықтың жетілдірілген стратегиялық басымды- лықтарының бірі болып табылады. Біздің мемлекетіміздің бҥкіләлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялануының негізігі шарттарының бірі – Лиссабон конвенциясы мен Болон декларациясының тҧжырымдарына Қазақстан білім беру жҥйесінің бейімделуі болып табылады. Бҧл тҧжырымдамаларда жоғары білім алуға жіберу ҥшін 12–13 жылдық мектептегі орта білім алу; жоғары білімнің екі сатылы жҥйесі, ECTS – European Credit Transfer System сынақ бірліктерін енгізу, жоғарыбілікті мамандарды, яғни бакалавриат, магистратура, докторантура (PhD) және 45 т.б. даярлаудың бір бҥтін жҥйесіне кӛшу қарастырылған. Педагогика және психология мамандығы бойынша сапалы мамандарды кәсіби даярлауда ғылыми қызығушылықтың пайда болуы сол салаға кӛптеген ескертулердің ҥздіксіз болып отыратынымен, сонымен қатар олардың іс-әрекетінде, тәрбиелеу және оқыту ҥрдісінің басқа субъектілер жағынан кҥтпеген жағдайда болатын ӛзекті мәселелерді шешуде және оны шешудегі техникалық қатынаста әртҥрлі мәселелердің туындауымен байланысты. Осы қарама-қайшылықтардың мәні іс-әрекеттер мазмҧнында, мемлекеттік стандарттардың талап- тарында және жоғарғы оқу орындарында оқыту барысында мамандарды кәсіби даярлау мазмҧнында сәйкес келмеушіліктердің болуы. Мәселелерді шешудің қажеттілігі туындағын қарама-қайшылықтарды жою жолдары мен тәсілдерін іздеп табу болып табылады. Сонымен қатар болашақ педагогика және психология мамандығы бойынша сапалы 17 кәсіптік білім беруді дамытуды қамтамасыз етіп отыратын негізгі тҧтас жҥйе – барлық білім беруге қатысты қоғамның және мемлекеттің талаптар жҥйесі болуы қажет. Кәсіптік білім берудің мазмҧны мен маманның іс-әрекетінің мазмҧны арасындағы кҥрделі жҥйелік байланыс қазіргі заманғы ғалымдармен жете тҥсіндіріледі, сонымен қатар тек осы арқылы кәсіптік даярлаудың сапаларын жоғарлату жолдарын табуда жаңа теориялық қатынастар мен шешімдердің логикасын анықтайды. Дегенмен осы мәселе әлі де жан-жақты зерделеуді қажет ететін, шешілмеген мәселе болып отыр. [1, 173- 177 б.]
Инновациялық процестердің білім берудегі маңыздылығын тҥсінуде маңызды екі мәселе бар: 1) алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені талқылау, жалпылау және тарату мәселесі; 2) педагогикалық ғылымның жетістіктерін тәжірибеге ендіру мәселесі. Қазіргі заманғы мҧғалімнің педагогикалық шығармашылығында ин- новациялық бағыттылықты қалыптастыру, оның мазмҧны мен механизм- дерін дамыту осы аталған екі мәселенің бірігуімен байланысты болады. Тәжірибе кӛрсетіп отырғандай педагогтың кәсіби дайындығы жоғары оқу орнындағы алған білімімен шектелмей, оның барлық кәсіби шығармашылығында жеке педагогтық тәжірибесін дамытуды талап етеді. Кәсіптік шеберліктің артуы педагогикалық ҧжымда кәсіби жеке- шығармашылық ізденістің нәтижесінде орын алады.Қазіргі таңда ол ізденіс инновациялық бағыттылықпен тығыз байланысты. Білім берудегі инновациялық тәсіл – бҧл формализмді, авторитарлы қарым- қатынас жасауды жеңіп, білім алышуның тҧлғасына бетбҧрыс жасап, оның шығармашылық потенциалын ашу мақсатында ізденіс жасау. Инновациялық білім беру педагогикалық шығармашылық пен білім алушының танымдық шығармашылығының сипатын ӛзгертеді, себебі оқыту-тәрбиелеу ҥрдісінің мақсаты ӛзгеріп, білім алушы білім беру шығармашылығындағы белсенді субъектіге айналады.46 Инновациялық білім беру – 196
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 28-29 қазан, 2016 ж.
бҧл білім беру ҥрдісіндегі барлық қатысушылар ҥшін қҧндылық болып табылатын барлық жаңаның, дамудың бірлігі. Бҧл дәстҥрлі, дәстҥрлі емес, проблемалық таңдаулы сабақтарды жҥргізуде жаңа әдістер, тәсілдер, технологиялар кеңінен қолданылатын, жеке-бағыттылық білім берудің баспалдағы. Білім берудегі инноватика – бҧл ғылыми-педагогикалық білім берудің жаңа бағыты, білім беру сферасындағы негізгі ҥш педагогикалық ҥрдістің ӛзара байланысы мен бӛлінбес бірлігі туралы білім: жаңалық тудыру, оны меңгеру және жаңаны қолдану. Инновациялық ҥрдістер негізгі ҥш негізгі аспектілермен қарастырылады: қоғамдық-экономика- лық, психологиялық және ҧйымдастыру-басқарушылық. [2, 233 б.] Жоғары оқу орны деңгейінде сапалы білім берудің негізгі ӛлшемдері: – мазмҧны мамандарды білім алушылар қажеттіліктері мен әлеумет- тік сҧраныстарға сай дайындауды қамтамасыз ететін білім бағдарлама- лары жиынтығының болуы; – студенттердің таңдалған білім беру бағдарламаларын меңгеру деңгейі; – білім алушылардың білім беру мекемесінде оқыту нәтижелеріне қанағаттану деңгейі. Әлемнің озық елдері мамандарды дайындау сапасы мәселесін тҧрақты ӛзгермелі экономикалық жағдайларды, сонымен қатар қоғам- ның, ғылым мен техниканың даму деңгейін ескере отырып зерттейді. Бҥгінгі қоғам жоғары сапада дайындалған әрі қазіргі еңбек нарығында бәсекеге қабілетті маманды талап етеді. Мҧндай маман кәсіби міндет- терді шешудің әдіс- тәсілдерін меңгерген, әртҥрлі, ӛзгермелі жағдаят- тарда қойылған мақсаттарға жете алатын қасиеттерімен бағаланады. Болон декларациясына қосылу шарттарына сәйкес Қазақстан 2020 жылға дейін бірқатар іс-шараларды жҥзеге асыруы тиіс. Осы міндеттерді орындауда педагогикалық кадрларды кәсіби дайындауда инновациялық-педагогикалық бағытты дамыту мәселесі ӛзекті болып табылады. Білім беру технологияларының кӛптігіне қарамай: дидактикалық, компьютерлік, проблемалық, модульдік және де басқа – негізгі педаго- гикалық функцияларды жҥзеге асыру мҧғалімнің еншінде. Ол ҥшін мҧғалім арнайы педагогикалық дайындықтан ӛтуі қажет, себебі мҧғалім ӛз шығармашылығында тек арнайы, пәндік білімдермен қоса, педагогика және психология бойынша, білім беру және тәрбиелеу технологиясының заманауи білімдерін жҥзеге асырушы болып табылады. Соның негізінде педагогикалық инновацияны қабылдауға және жҥзеге асыруға дайындық қалыптасады. [3, 450 б.] Қазақстанда жоғары оқу орындарында мамандарды кәсіби даярлаудың әдіснамалық-теориялық негіздерін анықтауда: Арынғазин, Ш.А. Абдраман, Б. Әбдікәрімҧлы, А.Е. Әбілқасымова, Б.А. Әлмҧхам- бетов, Е.И. Бурдина, С.А. Дружилов, Е.Ӛ. Жҧматаева, С.Т. Каргин, Б.Т. Кенжебеков, Қ.М. Кертаева, Е.А. Климов, С.З. Қоқанбаев, В.В. Ко- лосова, М.С. Мәлібекова, Ш.М. Мҧхтарова, Н.Ә. Мыңжанов, А.Қ. Нҧрға- лиева, Т.С. Сабыров, А.П. Сейтешев, Н.Д. Хмель, Ә.Ә. Усманов, Р.К. Тӛлеубекова, Г.О. Тәжіғҧлова, Л.А. Шкутина т.б. ғалымдардың зерттеулеріне арқау болып, әр қырынан қарастырған. Кӛптеген авторлық тәсілдердің негізгі екі тҥрін бӛлуге болады: біріншіден, мамандарды кәсіби даярлау сапасын арттыруда білім беру ҥрдісіне баса назар аударылады (Д.Ю. Бабаев, В.И. Байденко, А.Г. Бер- мус, Р.М. Назаренко, Е.И. Сахарук), екіншіден, кәсіби дайындық сапасы оның алдын ала бекітілген стандартқа сай болу деңгейімен бағаланады (А.И. Ахулкова, Г.А. Засобина, Н.В. Кузьмина, П.И. Образцов, В.А. Сла- стенин). Сонымен қатар, зерттеушілердің кӛпшілігі кәсіби дайындық сапалы болады, егер оның нәтижелері білім беру мақсаттарына сай болып, қолданылатын педагогикалық 197
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 28-29 қазан, 2016 ж.
қҧралдар (оқыту мазмҧны, форма- лары, әдістері, қҧралдары т.б.) мен студенттердің жеке ерекшеліктері ескеріліп отырса деген пікірді ҧстанады. [4, 316 б] Дәстҥрлі оқыту меңгерудің 4 деңгейінің (репродуктивтік, алго- ритмдік, эвристикалық, шығармашылық) тек алғашқы екеуін ғана қамтиды, нәтижесінде материалдар жеткілікті дәрежеде меңгерілмейді, білімнің жҥйелілігі, беріктілігі қалыптаспайды. Компьютердің кӛмегімен тақырыпты оқу, зерттеу негізінде меңгеруді эвристикалық және шығармашылық деңгейге жатқызуға болады. Оқушылар электронды оқулықтан оқығанын, кӛргенін елестете отырып тақырыпқа берілген тест сҧрақтарын шешеді. Ал электронды оқулықта тест сҧрақтары кҥрделенген тест және жеңілдетілген тест тҥрінде болады. Компьютерді сабақта қолдану барысында оқушылар: қарастырылып отырған тақырыптың мағынасын терең тҥсінеді; оқушы жҧмысты орын- дау барысында ғылыми-зерттеу жҧмысына тартылады, оның бойында зерттеушілік қабілет пен ынта қалыптаса бастайды. Электрондық оқулықтарды қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығу- шылығының кҥрт артатытындығы айқын. Білім алушылардың назарын аударып, танымдық қызығушылығын арттыратын анимациялардың маңыздылығы ӛте жоғары. Сондай-ақ, мҧғалімдер де ӛздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық кӛмекші қҧралдарды молынан қолдана алады. Педагогтардың енгізіп отырған инновация элементтерін талдау және бағалау, сонымен бірге олардың ӛңделуі мен қолданылуы ҥшін қажетті жағдайлар туғызу білім беру жҥйесінің негізгі бағытына айналып отыр. Жыл сайын халыққа білім беру жҥйесіне шамамен мыңдаған жоғары оқу орнындарын бітірушілер келіп қосылады. Яғни, студенттер белгілі бір кәсіптік даярлау жҥйесінен ӛтеді. Жоғары оқу орындарында педагогика және психология мамандығы бойынша болашақ мамандарды даярлаудың сапасын артырудың тӛмендегідей кӛкейкесті мәселелерін шешу кӛзделеді:18 – жаңа оқу жоспарларын жасау, онда студенттерді тиянақты даярлаумен қоса, оқытудың практикалық бағытына да айрықша кӛңіл бӛлу және жаңа оқу жоспарларында студенттерге жан-жақты сапалы білім беруге баса назар аудару қажет. Бірінші курстан бастап ҥздіксіз педагогикалық және психологиялық іс – тәжірибеден ӛткізу; – жаңа оқулықтар жасалып, қолданылып жҥрген оқу бағдарлама- лары мен оқулықтарды ӛңделеу, мҧнда оқуды ӛмірмен және студент- тердің тәжірибелік ісімен байланыстыруды кҥшейту; – педагогтар мен психологтарды іс-тәжірибеден ӛткізу мақсатын нақтылау, яғни болашақ педагог-психологтар арнайы оқу орындары мен орта кәсіптік білім беру ҧйымдарында тәжірибелік бағытта жҧмыс істеуге даяр болу; – білім беру жҥйесінің барлық буындарында педагог-психологтар мен тәрбиешілер ҥшін жоғары педагогикалық және психологиялық білім алу міндеті болып табылады; – студенттердің оқуы, еңбегі, тәртібі жӛніндегі жеке жауапкер- шілігін арттыру, болашақ маманның ӛзінде қоғамдық белсенділікті, ҧжымда ӛмір сҥру мен жҧмыс істей алуды, алуан тҥрлі іскерлік пен дағдыны қалыптастыруды дамытуына бағыт беру; Аталған мәселелерді шешу педагог- психолог мамандарының кәсіби даярлығының сапасын арттыруға және ӛз мамандығын барынша қызғылықты, әрі мазмҧнды ете тҥседі. Студенттің ӛзі алған білімінің сапасына да ерекше талап қоятын болады. Ойымызды қорытындылай келе, мамандарды кәсіби даярлау сапасы арттыруды оқу ҥдерісінің мақсаттарына, нормаларына, стандарттарына, сонымен қатар тҧтынушылар талаптарына тең дәрежеде сай келуін қамтамасыз ету, бҧл жерде тҧтынушылардың сҧраныстары жоғары білімді мамандар дайындаудың кәсіби қасиеттеріне нақты тапсырыспен анықталады. [ 5, 147 с]
198
«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 28-29 қазан, 2016 ж.
Болон декларациясына қосылудың маңыздылығы Н.Ә. Назарбаевтың «Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық даму – Қазақстанның жаңа мҥмкіндіктері» атты жолдауында ерекше айқындалаған. Қазақстанның ЕҚЫҦ- да тӛрағалық еткен 2010 жылы, біздің мемлекетіміздің Болон процесіне қосылуы туралы шешім қабылданған. Қазақстанның Болон процесіне қосылуының мақсаты – еуропалық білімге қол жеткізу мҥмкіндіктері мен білім сапасын одан әрі жоғарылату. Қазіргі уақытта кәсіптік мәселелерді нәтижелі шеше алатын кәсіби білім берудің мазмҧны мен технологиясын қҧрастыру белсенді тҥрде жҥруде. Оқу жоспары мен бағдарламаларын мемлекеттік білім беру стандартының талаптары негізінде талдау білім берудің теорялық және тәжірибелік мазмҧны арсындағы ӛзара байланыстың болуын талап етеді. Демек, осы мәселенің шешімі дәстҥрлі академиялық және практикалық бағыттар ортасында орналасқан, осының негізінде педагог-психолог- тарды теориялық және практикалық тҧрғыдан даярлау мақсатында ортақ шешімге келе алады. Осы негізгі мәселелерді қарастыра отырып болашақ мамандардың жоғарғы оқу орындарында білім алуы яғни, кәсіптік даярлаудың мақсаты тек біліммен ғана қамту емес, сонымен қатар тәжірибеде кәсіби мәселелерді шеше алуға дайындығын қамтамасыз ету болып табылады. Қазіргі таңдығы ӛзекті мәселелердің бірі – жоғары білікті, сапалы, теорияда және тәжірибеде кәсіптік мәселелерді шеше алатын, сонымен қоса кәсіптік іс-әрекет жҥйесін қҧратын, іс жҥзінде қолдана алатын және тҥзететін мамандарды дайындау болып табылады. Білім беру саласында білікті мамандарын дайындау жҥйесін ҥздіксіз жетілдіріп отыру қажет. Педагог-психологтарды кәсіби даярлау жҥйесіне ӛзгерістер енгізу қажеттілігі оның мазмҧны мен қҧрылымын реттейтін детерминантты іздеу мәселесін тудырды. Кәсіби-психологиялық білім берудің мазмҧны мен қҧрылымын зерттеуде кӛптеген ғалымдар (Г.С. Aбрамова, Ф.Е. Ва- силюк, И.В. Дубровина, Е.А. Климов, Р.В.Овчарова, А.В. Перовский және т.б.) қазіргі уақытта екі қағиданың бар екені жайлы ескеріп ӛтті: академиялық және практикалық.Талдау нәтижесі олардың белгілерін: мақсаты арқылы, мазмҧны арқылы және тәсілдері арқылы анықтауға мҥмкіндік береді. Сонымен академиялық қағида, кӛбіне дәстҥрлі теориялық білім мен оны меңгерген психолог- зерттеушілерді дайын дауға негізделген. Осындай даярлау жҥйесі барысында танымдық іскерлік пен дағды қалыптасады. Практикалық қағида, тәжірибелік іс-әрекетіне бейімделген, яғни тәжірибелік іскерлік пен дағдысы қалыптасқан, практикалық психологтарды даярлауға негізделген. [6, 103 б.] Қазақстандағы болашақ мамандарды кәсіби даярлаудың сапасын арттырудың қазіргі кезеңдегі жай-кҥйіне талдау жасауда жоғары оқу орындарының алдына әлеуметтік- этикалық, экономикалық және ҧйым- дастыру-басқарушылық, кәсіби қҧзыретті, сауатты мамандарды даярлау міндеті қойылып отырғандығы анықталды. Педагог мамандардың кәсіби іс-әрекетінің ӛзіндік ерекшеліктері бар. Мҧның ӛзі оларды жаңа ғылыми- педагогикалық идеяларды шығармашылықпен қабылдай алатын, оқыту теориясы мен әдістемесін игерген кәсіби-педагогикалық қҧзіреттіліктің жоғары деңгейін игерген маман ретінде даярлау мәселесін тудырады.14 Мамандарды даярлау сапасын арттыру мәселесіне кӛптеген зерттеушілер, соның ішінде С.И. Архангельский, В.П. Беспалько, П.И. Пидка- систый, О.А. Абдуллина, Е.В. Бондаревская, Т.А. Воронова, Н.В. Кузьмина, В.А. Сластенин, Н.М. Яковлева және т.б. ғалымдар баса назар аударады. Аталған ғалымдар білім беру ҥрдісі қҧрылымындағы педа- гогикалық бақылау, оның қызметтері, формалары
|