Сөз құрамына қарай талдау сызбасы
Схема разбора слова по составу:
Сөз таптары (Часть речи)
Жалғауды белгілеу (Отметить окончание)
Түбірді мен жұрнақтарды белгілеу (Отметить корень и суффиксы)
Мысалдар (Примеры)
Кітапханашы2 – зат есім.
кітап – түбір
хана, шы – сөз тудырушы жұрнақтар
Фонетикалық талдау (Фонетический разбор)
Фонетика — тіл білімінің тілдің дыбыстық жағын зерттейтін саласы.
Фонетика — раздел лингвистики, изучающий звуки речи.
Дыбыстар (Звуки)
Қазақ тілінде 42 әріп, 37 дыбыс бар.
В казахском языке 42 буквы и 37 звуков.
Дауысты дыбыстар түрлері
Виды гласных звуков
|
Тілдің қатынасына қарай
По подъему языка
|
Жақтың қатынасына қарай
По положению челюсти
|
Еріннің қатынасына қарай
По участию губ
|
жуан
твердые
|
жіңішке
мягкие
|
ашық
открытые
|
қысаң
сжатые
|
еріндік
губные
|
езулік
неогубленные
|
а, о, ы, ұ, э, у
|
ә, ө, і, ү, е, и
|
а, ә, е, о, ө, э
|
ы, и, і, у, ұ, ү
|
о, ө, у, ұ, ү
|
а, ә, е, э, ы, і, и
|
Дауыссыз дыбыстар түрлері
Виды согласных звуков
|
Ұяң
Звонкие
|
Үнді
Сонорные
|
Қатаң
Глухие
|
б, в, г, ғ, д, ж, з, һ
|
й, л, м, н, ң, р, у
|
к, қ, п, с, т, ф, х, ч, ц, ш, щ
|
В казахском языке:
букв – 42, из них 15 гласных и 25 согласных + Ъ и Ь.
звуков – 37, из них 12 гласных и 25 согласных.
специфических звуков – 9: ә, і, ө, ү, ұ, ң, ғ, қ, һ.
Буындар (Слоги)
Ашық: A, BA
Тұйық: AB
Бітеу: BAB
A – дауысты дыбыс (гласный звук)
B – дауыссыз дыбыс (согласный звук)
Мысалы (Пример фонетического разбора)
Өсімдік1 — 3 буын, ө – ашық, сім – бітеу, дік – бітеу.
Ө – дауысты, ашық, еріндік, жіңішке;
с – дауыссыз, қатаң;
і – дауысты, қысаң, езулік, жіңішке;
м – дауыссыз, үнді;
д – дауыссыз, ұяң;
і – дауысты, қысаң, езулік, жіңішке;
к – дауыссыз, қатаң.
Сөзде 7 әріп, 7 дыбыс бар.
Источник: https://yznaika.com/hints/26-fonetika
Достарыңызбен бөлісу: |
