Заттар алмасуыныѕ реттелуі



Pdf көрінісі
бет93/99
Дата30.09.2023
өлшемі1,53 Mb.
#111973
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   99
 
 О2- + 2Н+ → Н2О 
ДЗ + О2- → ДЗ-ОН 
 
Монооксигеназдық жүйеде негізгі орынды ЦхР-450 алады. Бұл жүйе 
стероидты гормондардың, ӛт қышқылдарының, эйкозаноидтардың, кӛп 
қанықпаған май қышқылдарының биосинтезіне қатысады. ЦхР-450-ге тәуелді 
монооксигеназалар әртүрлі типтегі заттардың НАДФН пен оттектің 
қатысуымен ыдырата алады. Бұл уақытта актитенген оттектің бір ионы 
субстратқа қосылады да екінші ионы су түрінде бӛлінеді.
Реакцияға тотықсыздандырғыш эквивалентті НАДФН+Н+ тен негізгі 
монооксигеназаға тасымалдаушы ретінде флавопротеидтер де қатынасады. 
Бауырда және стероидты гормондарды бӛлетін бездерде ЦхР-450-дің 
әртүрлі формалары кездеседі. Ол алифаттық және ароматтық шеңберлері бар 
полярсыз қосылыстарды белсенді катализдейді. Мысалы, ағзаның эндогенді 
субстраттары- 
стероидты 
гормондар 
және 
түрӛзгерістерге 
ұшырап 
активсізденген дәрілік заттар. Бауырдағы этил спиртін де ЦхР-450 
катализдейді. Спирт пен Д
З
осы ферменттің субстраттары болғандықтан 
олардың біріккен әсері ағза ӛміріне қатерлі әсер кӛрсетеді. Сондықтан ЦхР-
450-дің фармакология үшін маңызы зор. 
ЦхР-450-дің әсеріне ұшырайтын бірнеше мысалдарды келтіруге болады. 
Ароматты шеңберді гидроксилдеу 

а

медициналық препараттардың және 
стероидтардың метаболикалық ӛзгерістерінде орталық рӛлді атқарады. Бұл 


275 
уақытта бұрыштық метил тобы гидроксиметилге дейін тотығады 

б


Эпоксидтеу 

в

реакцияға ӛте тез түсетін және улы ӛнімнің түзілуіне әкеледі. 
Мысал ретінде бензпиреннің эпоксидке айналуы мутагендік әсер етеді. ЦхР-
450-ге тәуелді дезаминдену реакциясы

г

гетероатомдардағы 

О,N,S

алкил 
топтарының альдегидтер түрінде бӛлінуін туғызады. 
Реакциялардың механизмдері. 
ЦхР-450-дегі гемнің негізгі рӛлі барлық реакцияға жауапты атомдық 
оттекті активті формаға айналдыруда. Бастапқы жағдайда гемдегі темір үш 
валентті. Цитохром гемнің жанындағы субстратты байланыстырады 

1

, ол 
темірдің екі валетікке тотықсыздануын және келесі сатыда оттек молекуласын 
байланыстыруға мүмкіндік тудырады 

2

. Ары қарай электронды тасымалдау 
және темірдің тотығуы жүреді 

3

. Ол қосылған оттекті пероксидке 
тотықсыздандырады. Аралық ӛнімнен гидроксил ионы бӛлінеді де су 

4

және 
оттектің активті формасын түзеді. Активтелген оттек атомы субстраттағы С-Н 
байланысқа шабуыл жасап – ОН тобын түзеді 

5


Ферменттен ӛнім бӛлінгеннен кейін ол бастапқы қалпына келеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   99




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет