Стоматология факультетінің студенттеріне арналған
Сабақ: «АУЫЗ СҦЙЫҚТЫҒЫНЫҢ БИОХИМИЯСЫ».
Ӛзіндік дайындалуға арналған сҧрақтар
1.
Ауыз сҧйықтығының қҧрамы.
Жауабы:
Ауыз сұйықтығы келесі құрамдас бӛліктерден тұрады:
1)
Сілекей. Құлақ маңы бездері серозды секретті, ал жақасты және тіласыт
бездері аралас секрет бӛледі.
2)
Ауыз қуысында түзілетін компоненттер – ауыз қуысындағы
микроорганизмдер бӛліп шығаратын ӛнімдер, ауыз қуысы мен тыныс алу
жолдарының кілегей қабаттарының эпителий жасушалары және тағам
қалдықтары.
3)
Қаннан келіп түсетін лейкоциттер; тіс тінінің кальций және
бейорганикалық фосфаттар түріндегі еритін компоненттері.
2.
Ауыз сҧйықтығының атқаратын қызметтері.
Жауабы:
1)
Астың қорытылуына қатысады. Қатты тағамды шылауға, жібітуге,
тағамды ұсақ бӛлшектерге майдалауға қатысып, оның жұтылуын жеңілдетеді.
Ауыз қуысында сілекей альфа-амилазасының әсерінен полисахаридтердің
(гликоген, крахмал) қорытылуы басталады.
2)
Қорғаныштық функция. Ауыз қуысының кілегейлі қабаты мен тістерді
кеуіп кетуден, химиялық және физикалық факторлардың әсерінен, бактериялар
мен олардың метаболиттік ӛнімдерінен қорғайды. Тісті астың қалдықтарынан
тазалайды. Сілекейдің құрамында қорғаныштық қызмет атқаратын лизоцим,
пропердин, иммуноглобулиндер бар.
3)
Ауыз қуысы тіндері мен сұйықтығының гомеостазын сақтауға
қатысады.
4)
Тіс эмалінің минерализация және реминерализация үрдістеріне
қатысады.
5)
Сӛйлеу қызметін қуаттайды.
6)
Экскреторлық функциясы – сілекейге заттар алмасуының соңғы
ӛнімдері және дәрілік заттардың кейбір метаболиттік ӛнімдері түседі.
7)
Тағам температурасын реттейді.
4. Сілекейдің физико-химиялық қасиеттері және химиялық қҧрамы.
Жауабы:
Ересек адамда тәулігіне 1-2л сілекей түзіледі, оның меншікті салмағы
1,001-1,007; ал рН 6,8-7,4 тең.
262
СIЛЕКЕЙ
Су (99,0-99,5%)
кургак калдык (0,5-1,0%)
органикалык (0,4-0,6%)
бейорганикалык (0,1-0,4%)
белоктар,
ферменттер,
иммуноглобулиндер,
циклдi нуклеотидтер,
В тоб. витаминдерi,
фосфолипидтер
калдык азот
глюкоза
лактат
цитрат
пируват
БМК
ТАГ
холестерин
ХЭ
гормондар (ГКС, жыныс)
азотты
азотсыз
катиондар
аниондар
Na
+
, K
+
,
Ca
2+
, Mg
2+
,
Fe
2+
, Cu
2+
,
Mn
2+
, Cr
бейорг. фосфат,
НСО
3
-
, CNS
-
,
Cl
-
, Br
-
, J
-
, F
-
Достарыңызбен бөлісу: |