Ўзбекистон республикаси


-гина (- кина, -қина), -жон, -хон, -бой, -бек, -қул, -той, -ой, -бека, -пошша, -биби



Pdf көрінісі
бет134/303
Дата03.12.2023
өлшемі3,07 Mb.
#133510
түріМонография
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   303
-гина (-
кина, -қина), -жон, -хон, -бой, -бек, -қул, -той, -ой, -бека, -пошша, -биби, 
-бону, -нисо, -пари, -гул, -лоқ
каби қўшимча воситасида ҳосил қилинади. 
Эркалаш 
маъноли 
шахсий 
муносабат 
шаклини 
семантик 
мундарижасига кўра уч катта гуруҳга бўлиш мумкин: 
1. 
Эркак ва аёл жинсини билдирувчи сўзнинг ҳар икки гуруҳига 
қўшилиб, эркалаш маъносини ифодаловчи шакл 
(-гина, -кина, -қина, -
вачча, -лоқ).
2. 
Эркаклик жинсини билдирувчи сўзга қўшилиб эркалаш маъносини 
ифодаловчи шакл 
(-жон, -бой, -бек, -қул).
3. 
Аёл жинсини билдирувчи отга қўшилиб эркалаш маъносини 
ифодаловчи шакл 
(-хон, -ой, -гул, -бону, -бека (бекач), -биби, -нисо).
1. 
-гина (-кина, -қина)
қўшимчаси. га, отлашган сўзга 
-гина (-кина, -
қина)
қўшимчаси қўшилиб, эркалаш маъносини билдиради. Масалан, 
Ойқизгинам,
сен билан маслаҳатлашадиган ишларим кўпайиб кетган
(Ш.Рашидов). 
Болагинам
най чаляпти... кўзимнинг нури
(Газетадан). 
Тентаккинангиз
савлатлигина йигит бўлиб қайтди-я саллотликдан
(Ғ.Ғулом). 
Баъзан кичрайтириш қўшимчаси билан эркалаш қўшимчаси қўшалоқ 
ҳолда келиши ҳам мумкин: 
Тойчоққинам,
 хўжалик осонгина тузилмаган... 
қон тўкканмиз
(Р.Файзий). 
Қўзичоққинангни
боғчасидан ола келдим...
(Газетадан). 
Баъзан 
-гина (-кина, -қина)
қўшимчаси маъно жиҳатидан -ча 
қўшимчасига тенглашиб кичррайиш маъносини беради: 
қизгина-қизча, 


256 
қушгина-қушча
каби. Бу қўшимчанинг жон қўшимчаси билан ҳам 
синонимик муносабати кузатилади: 
болагинам-болажоним, холагинам-
холажоним.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   303




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет