Зерттеу пәнін анықтау Зерттеудің мақсаты мен міндеттерін анықтау Зерттеу тақырыбын айқындау Географиялық мониторинг әдістері
Геоэкологиялық зерттеу пәні мен өзектілігі
жүктеу/скачать 1,55 Mb.
|
10 сыынп лекция 52 бет
- Бұл бет үшін навигация:
- Геоэкологиялық зерттеулер
- Геосфералардың ластануы
| Геоэкологиялық зерттеу пәні мен өзектілігі
Геоэкология экологиялық жағынан таза ортаны сақтау және табиғат ресурстарын қалыпты пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында жоғары перархиялық денгейдегі (физикалық-географиялық зона, провинция, ландшафт) географиялық жүйелердің экологиялық ерекшеліктерін зерттейді. Геоэкология Германияда аса қарқынды түрде дамыды және 1939 жылы неміс ғалымы К. Тролл «геоэкология» терминін алғаш ұсынған. Геоэкологиялық зерттеулер: Аумақты шаруашылық пайдалануға қатысты зерттеу – таюиғи ресурстрады пайдаланумен байланысты. Бұл болжамдар табиғи ресрустық әлеуетке сапалық, сандық баға беруге негізделеді. Аумақтардың геоэкологиялық жағдайына баға беру Аумақтардың рекреациялық әлеуетін бағалау – туризм мен демалыс аудандарын орналастыру мен дамытуды негіздеуге бағытталады. Бұл нысандардың дамуын болжауда антропогендік өзгерістер динамикасы, аумақтың рекреациялық сиымдылығы, нысандардың қолжетімділігі, демалысқа қолайлылығы ескеріледі. Геоэкологиялық жоспарлау(жобалау) – табиғатты пайдалану мен қорғауды негіздеп, орындалу уақыты мен аумақтар бойынша бөлу. Геоэкологиялық аудандастыру Геоэкологиялық болжаулар кезеңдері: аймақтың ресурстық жағдайын, табиғи орта әлеуетін, өнеркәсіптік жағдайын, экономикалық даму жағдайын, кәсіпорындар орналасуындағы кемшіліктерді айқындау және шешу жолдарын талдайды. Геосфералардың ластануы Экологиялық жағдай 2 фактор ықпалымен қалыптасады: қоршаған орта ластануы, өздігінен тазару. Орналасуына байланысты: тұрақты(өндіріс орындары) және мобильдік (көлік құралдары). Кеңістік қамтуына байланысты: нүктелік(зауыт), алаңдық(көмір карьері), сызықтық (транспорт магистральдары). Мерзіміне қарай: бастапқы(қоршаған ортаға тікелей түсуі), қосарланған(ластағыштардың өзара әрекеттесуі нәтижесінде). Жаратылысы жағынан: химиялық, физикалық, биологиялық, эстетикалық(құрылыс). Табиғи ортаның ластануына қарай, көршілес Қазақстан мен Қытайдың экологиялық жағдайын сипаттайтын мәліметтерді келтіріп отырмыз. Қазақстанда мынадай экологиялық мәселелер анықталып отыр: бұрынғы қорғаныс бағытындағы өндіріс орындары мен сынақполигондарының. радиоактивті және улы химиялық заттардың қалдықтарымен ластанған аумақтардың. ел бойынша таралған жер бөлік- терінің адам денсаулығы мен жануарларға тигізетін кері әсерініңболуы; кейбір қалалардың өндірістік қалдықтармен қатты ластануы; Арал теңізінің тартылуы әсерінен айналадағы жерлердің химиялық пестицидтер және табиғи тұздармен ластануы, оның жел әрекетімен ұшырылып, улы шаңды дауылдарға айналуы; Каспий тенізінің ластануы; шөлейттену; топырақтың ауылшаруашылығындақолданылған химиялықзаттармен ластануы және есепсіз суару барысында тұздануы. Ал Қытайда шешімін таппаған бірнеше экологиялық мәселелербар: елдің дүниежүзілік деңгейде қатты отын түрлерін жағу нәтижесінде ауаға көмірқышқыл газын мөлшерден тыс өте көп шығаруы; көмірді жағу кезінде бөлінген зиянды газдардың қышқылжаңбырдың жаууына себепші болуы; әсіресе солтүстік өңірлерде судың жетіспеуі, тазартылмағанқалдықтармен судың ластануы; мелиорациялық жұмыстар нәтижесінде іргелес жатқан аумақтардағы жер бедерінің бұзылуы, өндірістің және аквакультураның қарқынды дамуы; ормандардың жаппай кесілуі, жануарлар тіршілік ортасы аумағының тарылуы және бұзылуы; жер ресурстарын тиімді баскармау салдарынан топырақ эрозиясының. су тасқындарының, құрғақшылықтың шаңды дауылдар мен шөлейттенудің белең алуы күшеюде. жүктеу/скачать 1,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|