Зерттеу материалы ретінде автор турлі малімет квздерініқ: лексикографиялық (қазақ тілініқ тусіндірме свздігі, екітілді аударма свздіктері, синонимдер, фразеологизмдер свздіктері мен қанатты свздер свздіктері); квркем шыгармалар жане олардық аудармалары; масс-медиа ресурстары мен БАК,: қазақ тілінде жарияланатын жалпыщттық газеттер мен қазахстандық орыс тілді газеттері алынды. Аталган дерекквздердіқ материалы бойынша 2000- иан астам контекстілі свз қолданыстар картотекасы қамтылып, диссертақия
Сонымен қатар, Қазақстанга академиялық мақсатпен келген шетел
азаматтарынық (батыс мадениетініқ вкілдері — америкалықтар жане шыгыс мадениетініқ вкілдері — қытайлықтар, корейліктер, жапондықтар мен вьетнамдықтар) тілдік санасында мадениаралых қатысым барысында жане баста да масс-медиа щралдары арқылы қалыптасқан этнодескрипторлар мен хазакстандық этномадени реалийлерді қабылдаудагы ассоқиақиялары тажірибе арқылы зерттеліп, сипатталды. Ассоқиақиялық тажірибе натижелері вқдеуден втіп, талданды жане сипаттауьl мен қорытындылары диссертақиядагы кестелерде келтірілген свзтізбелер мен ассоқиаттар саны архылы берілді.
Қоргауга ¥сынылатын диссертақиянық негізгі тужырымдары:
Мадениаралых коммуникақияны лингвистикалық феномен ретінде зерттеу семиотикалық харым-қатынастық бeлгf — зат, бeлгf — бeлгf, бeлгf — адам уш типіне байланысты. Қатысым мақсатына жеткізетін вербалды жане бейвербалды амалдардық влшемдері бар. Олар: коммуникақиялых-журіс-тщыс стратегиялары мен когнитивті механизмдер, шарттар сипаты жане коммуникақияга қатысушылардық алеуметтік мадени ерекшеліктері.
Мадениаралых қатысымнық лингвистикалых аспектілері артурлі улт вкілдерініқ взара қарым-қатынас орнату барысында тілдік хабарлаудые белгілі 6ip коммуникативтік жагдаяттар аясында іске асуын қамтиды. Коммуникативтік іс-арекетті жане оган сайкес мадени сқенарийлерді белгілейтін жеке хагидаларын салыстырмалы талдауымен кросс-мадени прагматика айналысады. Кросс-мадени прагматика свйлеу актілерімен
байланысты тыйым салыну, втініш айту, ¥ ақ хою, сыпайылык кврсету жане басқыншылых жасау маселелерін зерттейді, сондықтан ол взініқ функқионалды багытымен ерекшеленеді.
Мадениаралых зерттеу тілдік сананы когнитивтік жане аялық (фондық) білімдерге негізделген алем бейнесі бвлшектерінде (фрагменттерінде) взіндік ерекшеліктерін кврсетеді. Сондықтан сананық жете тусінбейтін сыртқы квріністері ретінде ассоқиативті врістерді қалыптастыратын вербалды ассоқиақияларды зерттеу — мадениаралых қарым-қатынас барысында ахпарат алушылардық алеуметтік мадени позиқиясын анықтау ушін ерекше мақызды.
Коммуниканттық алемніқ тілдік бейнесі мен онық қарым-қатынас махсатына жету ушін іске асыратын дискурсивті стратегиялары дискурстық уйымдастырылуы мен онық интерпретақиясына тікелей acep ететін лингвистикалық негіздердіқ взегі болып табылады. Мадениаралых қатысым удерісі екі немесе бірнеше мадени-конқептуалды жане алемніқ тілдік бейнелері арасындагы взара арекеттестік осы удеріске хатысушылардық коммуникативтік мақсаттары мен міндеттеріне жету ушін жузеге асырылады. аяемніқ турлі тілдік бейнелерініқ арақатынасы аялык (фондық) білімдегі, сонымен бірге мадени кундылықтар мен щттық мінез-кулық жане коммуникативтік нормаларындагы айырмашылықтарды анықтайды.
Достарыңызбен бөлісу: |