1 билет Психологияның зерттеу әдістері



Дата02.12.2023
өлшемі61,9 Mb.
#132159

1 билет

  1. Психологияның зерттеу әдістері

Ғылым әр уақытта да жаңа деректермен толықтырылып отырмаса дами алмайды. Егер де деректерді жинақтау үшін ғылыми негізделген әдістерді тек қана дұрыс пайдалана білген уақытта ғана ғылымның дұрыс ж/е жемісті дамуы мүмкін. Әдістерді негіздеу сол ғылымның әдіснамасы мен әдістерінің арасында байланыс қалыптастыру. Жеке тұлғаның психологиялық үрдістерін,дара психологиялық ерекшеліктерін зерттей отырып, психология әртүрлі зерттеу әдістерін қолданады. Псих. Әдістері құбылыстарды зерттеуге объективтік тұрғыдан қарауды қамтамасыз ету емес, сонымен қатар (жеке тұлғаның псих. Үдерістері мен қасиеттері не үшін ж/е қалай пайда болады, дамиды ж/е өзгерістерге ұшырайды) Психология әдістері тәжірибемен тығыз байланысты болуы қажет, демек праткикалық міндеттерді шешу үшін. Балалалар психологиясын зерттеудің негізгі әдістеріне бақылау, эксперимент, әңгіме ж/е балалар әрекетінің өнімін талдау жатады. Аталған әдістердің ішіндегі ең бастысы бақылау әдісі болып табылады. Бақылау псих. фактілерді мақсатты бағыттарын қабылдау мен фиксацияны білдіреді. Бақылау шынайы 3 шартты сақтау барысында жүзеге асады

  • Бала өзінің зерттеу нысаны екенің білмеуі тиіс

  • Зерттеу жүйелі түрде жүргізілу керек

  • Балаға ешқандай жағымды н/е жағымсыз қарым қатынас болмауы керек (зерттеуші тарапынан

Бақылау (жанама, толық, жартылай, тікелей)
Псих-ның негізгі тағы бір әдісі – эксперимент. Егер бақылауда зерттеуші өзін қызықтыратын психикалық үрдістердің байқауын бейжай күтетін болса, ал экспериментте зерттеуші өзіне қажетті жағд. Жасайды. Эксперименттер барысында арнаулы құралдар көмегімен псих-қ үрдістер өзгерістерінің уақытын дәл көрсетуге болады.

  1. Жануарлар психикасы, олардың түрлері

Жануарлар психикасының дамуы (ол биология заңдарына, тұқымқуалаушылық, құбылмалылық, табиғи сұрыптау зағд бағынады) Жануарлар түсініктерінің дамуының нәтижесінде оларда қабылдау туады. Сонымен қатар жануарлардың есі жетіле түседі. Мәселен маймыл тығып қойған бананды іздеуі) Омыртқалы жануарларда ойлау нышаны бар, бірақ ол адам ойлауынан әлдеқайда шамалы келеді. Психиканың дамуы үшін жануарлардың тұрмысының қоршаған ортасының маңызы зор. Басқа жануарларға қарағанда ұшатын құстар мен балықтардың психикасы нашар дамыған. Бұл жағдай олардың тіршілік ететін оратсына байланысты, алайда құстардың көздері жақсы көреді чтобы (жеміс алыстан көруі үшін). Маймылдардың психикасын басқа жануарлармен салыстырғанда жоғары дәрежеде дамуының себебі орманда өмір сүруіне бейімделген. Маймылдар психикасының даму сатысын аңғаруға негіз болатын маңызды бір факт көз бақылауы мен ептіліктің пайда болуы. Бұл бейімділік бұтақтан бұтаққа секіріп, тамақ тауып жеуіне көмектеседі. Жануарлар дүниесінің дамуында 3 түрлі әрекет бар.

  • Инстинкт – жануарлардың биологиялық өмірінде тұқым қуалай отырып, бойына біткен мінезінің пайдалы тума түрін айтады (лат. санасыз ұмтылу)

  • Дағды – бір әрекеттің қайталана беруінің нәтижесінде бірте – бірте жасалған әрекеттер дағды.

  • Интеллект – «интеллектус» қазақша «ақыл» яғни, маймылдың сүйікті тамағын қолына жетпейтін жерге іліп қойсақ ол оған жетуге тырысады, тырысқанда қораптарды бірінің үстіне қойып алуы)

2 билет



  1. Психиканың же сананың дамуы

Адам психикасының сапалы ерекшеліктері болып табылатын сананың өз даму жолы, тарихы бар. Бұдан миллиондаған жыл бұрын біздің жерде тек өлі табиғат қана болған, ешқандай жанды ағза болмаған. Тірі ағзаның псих-қ дамуы осы 2 үлкен кезеңнен тұрады:

  • Жануарлар психикасының дамуы

  • Адам санасының дамуы

Жануарлар псих. дамуы биология заңдарына тұқымқаулаушылық, құбылмалылық табиғи сұрыпталу заңдарына бағынады) Жануралардың псих. дамуы қоршаған дүниені бейнелеудің ж/е оның өзгеруіне бейімделу, күрделі психикалық процесс пайда болуымен байланысты.















































































































Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет