2-дәріс. Матрицаларға қолданатын амалдар. Матрица ұғымы



бет1/4
Дата18.11.2023
өлшемі161,54 Kb.
#124789
  1   2   3   4



2-дәріс. Матрицалар. Матрицаларға қолданатын амалдар.


1. Матрица ұғымы.
т жолдан және п бағаннан тұратын кестені m n өлшемді матрица деп, ал матрицаны құрап тұрған (сандар немесе математикалық өрнектер) оның элементтері деп аталады.
Матрица латынның үлкен әріптерімен белгіленеді: A,B,C,… және былай жазылады:

мұндағы m – жол саны, n – баған саны. Немесе




, ; .
Мұндағы А матрицаның элементтерін құрайды. Бірінші индекс жол нөмірін, екінші индекс баған нөмірін көрсетеді.
Мысалы, 1. - өлшемді матрица;
2. - өлшемді матрица.
п жолдан және п бағаннан тұратын матрицаны (яғни т=п ) п - ші ретті квадрат матрица деп атаймыз:



мұндағы элементтері бас диагональ элементтері деп аталады. Ал элементтері қосымша диагональ элементтері деп аталады.




2. Матрицаның түрлері

Квадрат матрицаның бас диагоналінің астындағы немесе үстіндегі элементтері нөлге тең болса, онда матрица үшбұрышты матрица деп аталады:



Бас диагональ элементтерінен өзге элементтерінің бәрі нөлге тең квадрат матрица диагональдық матрица деп аталады. Мысалға,




- n - ші ретті диагональдық матрица.
Мұндағы - барлығы бірдей нөлге тең емес, .

Бас диагональ элементтері 1 санына тең диагональдық матрица бірлік матрица деп аталады, жазылуы:




.

Барлық элементтері нөлге тең матрица нөлдік матрица деп аталады:




.

Бір жолдан тұратын матрицаны жол-матрица дейді:





Бір бағаннан тұратын матрицаны баған-матрица дейді:







А матрицасының жолдарын сәйкес бағандар етіп алмастырғаннан пайда болған матрицаны транспонирленген матрица деп атайды және оны деп белгілейді.



Егер болса, онда .





Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет