2 семестрлік жұмыс
жүктеу/скачать 33,79 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 СЕМЕСТРЛІК ЖҰМЫС
|
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы Ғұмарбек Дәукеев атындағы «АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ» Әлеуметтік пәндер кафедрасы №2 СЕМЕСТРЛІК ЖҰМЫС Пән: Философия
Тақырыбы: 1. Ежелгі үнді философиясындағы адам мәселесінің қаралуы Мамандық: 6В06201 – «Радиотехника, электроника және телекоммуникация» Орындаған: Абатова Әсел Тобы: РЭТк – 21 – 2 Тексерген: Алинов А. Алматы, 2022 жыл Философиялық ой біздің дәуіріміздің алғашқы І-ші мыңжылдықтың ортасында Ежелгі дүниенің негізгі үш орталығындағы -Үндіде, Қытайда ертедегі Грецияда шамамен бір мезгілде туды. Ежелгі шығыс елдеріндегі, ең алдымен, Үнді мен Қытай философиясының дамуы мен қалыптасу тарихы, «оларда философия толық дамымаған» — деген еуропашылдық көзқарастарды жоққа шығарады. Қазіргі уақыттары Шығыс және Батыс философиялық ойларының бір-біріне деген ықпалдары адамзат өркениетінің жаңа үлгісіндегі тұжырымдарды тудыруда. Ежелгі шығыста адам өмірінің мәні, жағдайды өзгерту арқылы емес, оның өзін-өзі өзгерту шарттарымен байланыстырылады. Өзін-өзі өзгерту идеалы болып көнелік саналады. Шығыс философиясы әуеліде көнеліктің, кейіннен діннің «қызметшісі» және де жаңа ілім ескі теорияларды дәл, нақты оқуымен баламаланды. Шығыс философиясы әр уақытта бірсалалы болып келеді және онда онтологиялық, гносеологиялық, этикалық, психологиялық тұрғылардан қарастыру позициялары болмайды. Шын мәнінде, үнді өркениеті, біз саналы немесе рефлексиялы түрде үлгі-нұсқа ретінде санайтын еуропалықтан айырмашылығы бар, мәдениеттің және тарихтың басқа үлгісі болып саналады. Алайда адамзаттың рухани жетуілуі — ғылым, философия, демократия батыста дүниеге келген деген түсінік біздің санамызға әбден сіңсіп кеткен. Ал, үнді мәдениетінде көптеген философиялық сюжеттер еуропалыққа қарағанда басқаша дәлелденеді. Бұл әлемге адам қайдан келеді, оның мақсаты неде, елім дегеніміз не? Ежелгі үңді дәстүрлері бойынша, бұл жерге жаңа адам, жаңа дене кейпінде қайтақайта келеді және алдын ала анықталған түрде, бұл реинкарнация идеясы яғни қайта туу идеясы. Индустар үшін жердегі өмірі жаттану күй-жағдайын бейнелейді, ал, өлім болса қосылуды, рухани босануды және оянуды әкеледі. Тағдыр доңғалағы әрбіреуді рух жетілгенше қайта келудің азабын көтеруге мәжбүр қылады. Бұл мәдениеттің адамдарды өлімнен емес, жаңа тіршіліктің қайталануынан қорқады. Міне сол себептен қасиетті доңғалақтардың астына ұмтылып, Ганга суларына бататыны. Адам не ғұрым қайта туудың кезендерінен өтсе, сол ғұрлым жақсырақ … Дәстүрлі мәдениет Құдай, құдайлар, құдайлылық, қасиеттілер, такуалар туралы тұрақты түрде айтып келді, яғни біздің табиғаттан тысқы күш деп айтатындарымыз. Соған қарамастан дәстүрлі мәтін жұмбақтарға толы және оны түсіндіру де қиын. Бірақ дәстүрлі мәтін өзінің бастапқы түрінде пәнділік белгілерсіз болған. Ол адам жадында болады және есте сақтау арқылы ауызша бірден-бірге беріледі. Үндістік қасиетті мәтін дәл осылай — «шрути» (естілген) деп аталады және «смрити», (есте қалған), Сонымен қатар, әсіресе мынаны ерекше атаған жөн, ауызша айтылатын мәтіндер алғашқы жазылу түріне түскенге дейін жүздеген жылдарға созылуы мүмкін. Үнді философиясы туралы айта кететін тағы бір ерекшелік мынада, ондағы бізге жеткен шығармалар тікелей философияға арналған емес. Ия оларда метафизикалық ойлар көп. Бірақ олар қатаң философиялық трактат түрінде баяндалмаған. Бұл, бір жағынан әдеби мұра және сонымен бірге діни сананың әлпеті және мифтік жеткізілімдер. Философиялық мазмұн да және нұрға бөлену де бар. Бірақ, айрықша бөлектенген түрде философиямен айналысу әзірге жоқ. Сол себептен болар қазіргі заман философтарының көшілігі философияның пайда болуын Үндімен емес, антикалық мәдениетпен байланыстырады. Жалпы, сараптап айтсақ үнді философиясын ерекшелендіретін негізгі қасиеттер жиынтығы мыналардан тұрады: 1) өзіндік мәдени негізде болуы; 2) дәстүрлілік; 3) діншілдік; 4) өзін-өзі іштей тереңдету және руханилықтың шыңына ұмтылушылық (спиритуалдылы бағыттылық); 5) рационалдылыққа мистиканы қосу; 6) ең жоғарғы мақсаттарды анықтағанда және әлем бейнелерінің көптігін мойындауда көпшілік мектептердің бірлігі; 7) әлемді мойындауды және оны жоққа шығаруды үйлестіру; 8) транстық жағдайға көшуді барлық мектептердің қабыл алуы; 9) философияға өмір сүру салты ретінде қарау; 10) қоғамда философияны жоғары дәрежеге қоюы және мәдениетте философиялық ойлардың ықпалдылығы. Даналықтың сарқылмайтын қайнар көздерін, тарихилықтан гөрі мифологиялықты баяғы өткеннен іздестіру, уақыттан тыс мәңгілік — ежелден қалыптасқан философиялық ілімдер, үлгі ретінде бағаланады. жүктеу/скачать 33,79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|