АҚУЫЗДАР «Жасушалық метаболизм» коммитиі 2-модуль «Семей медицина университеті» КеАҚ ҚР ҰҒА академигі Т.Қ. Раисов атындағы молекулалық биология және медициналық генетика кафедрасы Семей, 2022
Ақуыз молекулаларының құрылымдық ұйымдастырылуының төрт деңгейін түсіндіреді (біріншілік, екіншілік, үшіншілік, төртіншілік)
Ақуыздардың
қызметтерін түсіндіреді
Ақуыздарды жіктейді. Қарапайым және күрделі ақуыздар. Мысалдар.
Ақуыздардың қасиеттері мен функцияларын түсіндіреді
Ақуыздар Ақуыздар (протеиндер, полипептидтер) - пептидтік байланыс арқылы тізбекке қосылған альфа-амин қышқылдарынан тұратын жоғары молекулалы органикалық заттар. Тірі организмдерде ақуыздардың аминқышқылдарының құрамы генетикалық кодпен анықталады, синтезде көп жағдайда 20 стандартты маңызды аминқышқылдары қолданылады. Олардың көптеген комбинациясы әртүрлі қасиеттері бар ақуыз молекулаларын құрайды. Сонымен қатар, ақуыз құрамындағы аминқышқылдарының қалдықтары көбінесе посттрансляциялық модификациядан өтеді, олар ақуыз өз қызметін атқара бастағанға дейін және жасушада "жұмыс істегенде" пайда болуы мүмкін.
Ақуыздар жануарлар мен адамдар тамақтануының маңызды бөлігі болып табылады (негізгі көздер: ет, құс еті, балық, сүт, жаңғақтар, бұршақ дақылдары, дәндер; аз дәрежеде: көкөністер, жемістер, жидектер мен саңырауқұлақтар), өйткені олардың ағзаларында барлық маңызды аминқышқылдары синтезделмейді және олардың бір бөлігі ақуыз тағамымен бірге келуі керек. Ас қорыту процесінде ферменттер тұтынылған ақуыздарды ағзаның өз ақуыздарының биосинтезі үшін қолданылатын аминқышқылдарына дейін бұзады немесе энергия үшін одан әрі ыдырайды.