Қазақстан Республикасындағы ұлтаралық келісімді нығайтудың маңыздылығы мен жолдары
жүктеу/скачать 23,05 Kb.
|
|
Қазақстан Республикасындағы ұлтаралық келісімді нығайтудың маңыздылығы мен жолдары Еліміздің тәуелсіздігінің алғашқы күндерінен бастап этносаралық және конфессияаралық келісімді нығайту мәселесі Қазақстан басшылығы үшін мемлекеттік саясаттың басым міндеті ретінде болды. 90-шы жылдардың басында, Одақтың ыдырауы кезеңінде Қазақстанға жаппай этносаралық және конфессияаралық қақтығысты болжады. Бақытымызға орай, бұл болжамдар орындалмады. Қазіргі уақытта Қазақстан өзінің этносаралық және конфессияаралық келісімімен бүкіл әлемге танымал, ол түрлі ұлттар мен діндердегі адамдардың жан дүниесінде бейбітшілікті, өзара түсіністік пен сенімді сақтай алды. Әлеуметтік-этникалық қауымдастықтардың дамуы және олардың қарым-қатынасы мәселесі қоғамдық өмірде өзекті және күрделі болып табылады. Қазіргі кезеңдегі ұлтаралық және конфессияаралық келісім мәселелерін зерделеу ерекше назар аударуды талап етеді. Ұлтаралық келісімнің мазмұны материалдық, рухани тауарларды өндіру әдісімен және саяси қатынастар мен өркениеттің түрімен анықталады. Ұлтаралық келісім ұлттарды, ұлттарды, ұлттық және этникалық топтарды және елдерді өзара құрметтеу, өзара құрметтеу қажеттілігіне байланысты Ұлттық қатынастарды дамытудың нақты заңы ретінде қызмет етеді. Қазақстандық қоғам бүгінде 140 конфессия мен 40-тан астам конфессия өкілдері тұратын этносаралық және конфессияаралық плюрализм мен толеранттылықтың бірегей үлгісі болып табылады. Бейбітшілік пен тыныштық, азаматтық келісім, діни төзімділік, түрлі мәдениеттер өкілдерінің қоғам өміріне тең құқылы қатысуы бұл қағидаттар мемлекеттің тәуелсіздік жылдарындағы біздің ұлттық саясатымыздың негізіне айналды және Қазақстанның әлемдік қоғамдастықта өзіндік ерекшелігін қамтамасыз етті. Тәуелсіздік жылдарындағы Республиканың мемлекеттік саясаты рухани құндылықтарды жаңғыртуға және әртүрлі халықтар мен конфессиялар өкілдері арасындағы толеранттылықтың жоғары деңгейін қалыптастыруға бағытталды. Біздің елімізде әрбір адамның кез келген дінді ұстану немесе ешбір дінді ұстанбау құқығын 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясы мен 1992 жылғы 15 қаңтарда Қазақстанның Жоғарғы Кеңесі қабылдаған "Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы"Қазақстан Республикасының Заңы қамтамасыз етеді. Қазіргі уақытта қолданылып жүрген бұл құжаттар ұлтаралық және конфессияаралық плюрализм мен толеранттылықты қамтамасыз ету саласында жинақталған тәжірибені одан әрі жетілдіру үшін негіз болып табылады. Этносаралық келісімді қамтамасыз ету мемлекет саясатының өзегі болып табылады, өйткені біздің еліміздің саяси тұрақтылығы мен одан әрі дамуы негізінен ұлтаралық әлемге байланысты. Қазақстанда этносаралық келісім тек заңмен бекітіліп қана қоймай, іс жүзінде жүзеге асырылды. Жалпыұлттық топтасудың, ішкі саяси тұрақтылықтың, азаматтық әлемнің негізін қалаушы фактор қазақстандық патриотизм болып табылады. Елімізде республикада тұратын барлық ұлт өкілдерінің тілдерін дамыту үшін жағдай жасалған: 88 мектеп жұмыс істейді, онда оқыту толығымен өзбек, тәжік, ұйғыр және украин тілдерінде жүргізіледі; 108 мектепте 22 этностың тілдері дербес пән ретінде оқытылады. Сонымен қатар, 195 мамандандырылған лингвистикалық орталық ашылды, онда балалар ғана емес, ересектер де 30 этностың тілін оқи алады. Елімізде бірегей қоғамдық-саяси институт - Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды. Оны құру идеясын Президент Н.Ә. Назарбаев 1992 жылы ұсынған болатын. Қазақстан халқы Ассамблеясы Қазақстанда тұратын барлық ұлттар мен ұлыстардың өкілдерін біріктіреді. Бұл орган Қазақстанда тұратын әрбір халық өкілдерінің ана тілі мен мәдениетін пайдалануға және елдегі ұлттық саясаттың стратегиялық міндеттерін әзірлеуге конституциялық құқықтарын жүзеге асыру мәселелерін шешу үшін құрылған. Өз қызметі жылдарында Ассамблея кең өкілеттіктері бар маңызды конституциялық органға айналды. 2007 жылы ол конституциялық мәртебеге және Мәжіліс депутаттарын сайлау құқығына ие болды. Қазір Қазақстан халқы Ассамблеясы-еліміздің халқын үйлесімді біріктіретін беделді қоғамдық форум. Көпұлтты және көпконфессиялы мемлекет бола отырып, Қазақстан өзінің үлгісінде шығу тегі мен діни сенімі әртүрлі адамдардың бейбіт қатар өмір сүру мүмкіндігін көрнекі түрде дәлелдейді және діндердің жаһандық диалог алаңы болып табылады. Астанада Қазақстан Президентінің бастамасымен үш жылда бір рет өткізілетін Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының съезі өркениеттер арасындағы өзара түсіністікті кеңейтуге және жаһандық диалогты дамытуға еліміздің лайықты үлесін қосты. [1]. Ұлтаралық және конфессияаралық келісімнің қазақстандық моделі бар Қазақстан Республикасы саясатының нақты материалдарында ұлтаралық келісімнің проблемалары мен ерекшеліктерін зерделеудің халықаралық маңызы зор. Сонымен бірге, диссертация таңдаған тақырыптың ғылыми орындылығы ХХІ ғасырдағы ұлтаралық келісім идеологиялық күрестің объектісі болып қала беретіндігімен анықталады. Реформалар, қоғамды жаңғырту жағдайындағы ұлтаралық келісім мәселесін зерттеу ұлттар мен ұлтаралық қатынастардың, космополитизм мен ұлтшылдықтың ғылыми теорияларына қарсы идеологиялық және саяси күресте прогрессивті күштердің тірегі ретінде қызмет етуге арналған. Бүгінгі таңда елімізде ұлтаралық және конфессияаралық келісімді дамыту стратегиялық мемлекеттік саясат дәрежесіне көтерілгенін атап өткен жөн. Әлеуметтік ғылым әдебиетін зерттеу ғылыми зерттеулерде ұлтаралық қарым-қатынас мәдениеті, халықтар достығы немесе халықтар бірлігі, халықтардың шоғырлануы, әдетте, ұлтаралық келісім ретінде қарастырылатындығын көрсетеді. Өмір бұл ұғымдардың бір-бірінен ерекшеленетінін және оларды шатастыруға болмайтынын көрсетеді. Сондықтан ұлтаралық келісім мәселесі Қазақстан Республикасының стратегиялық саясаты ретінде арнайы зерттеуді қажет етеді. Сонымен бірге, ұлтаралық келісім проблемасы Қазақстан Республикасының стратегиялық саясаты ретінде жоғарыда көрсетілгендей, ең алдымен халықтардың қоғамдық өмірін саяси тұрғыдан түсіну тұрғысынан әлі зерттелмеген. Тұлғааралық келісімнің сипаты, белгілі бір ұлт адамдарының сезімдері мен көңіл-күйлері оқшауланбаған, бірақ олардың күнделікті іс-әрекеті процесінде ұлттық деңгейде ұлттар мен ұлттар арасындағы қалыптасқан қатынастардың сипатымен тығыз байланысты: объективті, әлеуметтік, әлеуметтік, саяси, ұлттық субъективті, жеке, жеке тұлғаға айналады және керісінше. Тұлғааралық ұлттық қатынастар адамдардың іс-әрекеттерінде, олардың дүниетанымында, моральдық принциптерінде, мінез-құлық нормаларында, яғни әлеуметтік-психологиялық, саяси, құқықтық механизмдер арқылы жүзеге асырылатын қарым-қатынас пен келісімнің субъективті формаларында көрінеді. Өз кезегінде, субъективті факторлар, мысалы, әлеуметтік-психологиялық стереотиптер, жұмыстағы, өмірдегі, бос уақытты өткізудегі және т.б. басқа ұлт адамдарымен қарым-қатынасқа деген көзқарастар, адамдардың өмірлік ұстанымдарын, олардың басқа халықтарға қатынасын анықтайтын мүдделер мен құндылық бағдарлары ұлтаралық келісім, қарым-қатынас процесіне үлкен әсер етеді [2]. жүктеу/скачать 23,05 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|