Қазақстан тарихы 11сынып Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
ҰБТ-ға Дайындық тесті-4 нұсқа
62.« Қасым ханның қасқа жолының» мүлік заңына енді:
А) Ердің құны
В) Бәйге ережелері
С) Ұрлық істеу
Д) Жер дауы
Е) Аламан міндеті
63. ХVІ ғасырда достық пен әскери одақ туралы ант беріскен хандар:
А) М.Шайбани,Әбілғазы
В) Көшім,Тәуекел
С) Баба сұлтан ,Темір-Мәлік
Д) ІІ Абдаллах,Хақназар
Е) Тәуекел ,Баба сұлтан
64.Қазақ ханы Тәуекелден кейін билікке келген хан:
А) Шығай
В) Есім
С) Хақназар
Д) Тәуке
65.Қазақ хандығында бір уақытта билік еткен хандар:
А) Тәуке,Жәңгір
В) Жәнібек,Хақназар
С) Керей, Тәуке
Д) Хақназар,Тәуекел
Е) Есім,Тұрсын
66.ХVІ ғ.Қазақ хандығында ең ұзақ отырған хан:
А) Қасым
В) Бұрындық
С) Шығай
Д) Хақназар
67.Жоңғарлармен соғыстағы ғажайып ерліктері үшін «Салқам» деп аталған хан:
А) Әбілмәмбет
В) Әлілқайыр
С) Жәңгір
Д) Тәуке
Е) Абылай
68.1643 жылы жоңғарлармен шайқаста Жалаңтөс батыр көмекке келді:
А) Есім ханға
В) Жәңгір ханға
С) Тәуке ханға
Д)Керей ханға
69. Қазақ хандығын 1582-1598 жылдары басқарған хан
А) Тәуекел
В) Жәңгір
С) Хақназар
Д) Қасым
Е) Есім
70.1680 жылы Қазақ хандығының билігін қолына алған Жәңгір ханның ұлы:
А) Қайып
В) Сәмеке
С) Уәлибақы
Д) Тәуке
Е) Болат
71.Жәңгір хан 600 жауынгерімен жоңғардың 50 мың жауынгеріне қарсы тұрған шайқас:
А) Аңырақай
В) Аягөз
С) Қалмақ қырылған
Д) Орбұлақ
Е) Бұланты
72.Тәуке ханның билігі кезінде Қазақ хандығының басқару жүйесінде орын алған оқиға:
А) Жерлер бес иелікке бөлінді
В) Билік ақсақалдар кеңесіне берілді
С) Әскери үш қанатқа бөлінді
Д) Билер құзыреті артты
Е) Билік дінбасыларға берілді
73. Төменде Алтын Орда хандары берілген.Осы хандарды басқарған уақытына
қарай ретін анықтаңыз:
1) Өзбек хан 2) Меңгу Темір хан 3) Берке хан 4) Жәнібек хан
А) 3.4.2.1
В) 4.3.2.1
С) 1.2.3.4
Д)1.3.2.4
Е) 3.2.1.4
74. «Диуани-Хикмет еңбегінің авторы:
А) Қожа Ахмет Йассауи
В) Әбу Насыр әл-Фараби
С) Әбу Райхан әл- Бируни
Д) Жүсіп Баласағұни-Құт негізі білік
Е) Махмуд Қашғари-Түрік тілдерінің сөздігі
75.Қалалық мәдениеттің дамуын қолдаған Ақ Орда ханы:
А) Өзбек
В) Берке
С) Жәнібек
Д) Ерзен
Е) Нұраддин
76.Тәуекел ханның Мәскеуге елші аттандырудағы басты мақсаты:
А) Ресейдің қол астына кіру
В) Қытайға қарсы көмек сұрау
С) Ресейдің қолдауымен аға хандыққа ұмтылу
Д) Сібір хандығына қарсы көмек сұрау
Е) Тұтқындағы Ораз-Мұхаммедті босату
77.Әл-Бирунидің шығармасы
А) «Құт негізі білік»
В) « Асыл тастар»
С) «Түрік тілдерінің сөздігі»
Д) «Кемеңгерлік меруерт»
Е) «Даналық кітабы»
78.Х-ХІІ ғасырларға жататын Орталық Қазақстан өңірінде орналасқан ортағасырлық қала:
А) Сығанақ-Сырдария
В) Сарайшық-Жайық
С) Жанкент
Д) Испиджаб-Оңтүстік
Е) Басқамыр
79.Алтын Ордада іс-қағаздармен айналысқандар:
А) «даруға»
В) «беклербек»
С) «білікшілер»
Д) «басқақтар»
Е) «инақтар»
80.1128-1212 жылдары Жетісу аймағында өмір сүрген мемлекеттік бірлестік:
А) Қарақытай
В) Жалайыр
С) Найман
Д) Қарахан
Е) Қыпшақ
81.Едіге негізін қалаған мемлекет
А) Алтын Орда
В) Ақ Орда
С) Моғолстан
Д) Ноғай Ордасы
82.ХІV –ХV ғ. аспаптық музыка туындылары:
А) «Ер Тарғын», «Ақсақ құлан»
В) «Ақсақ құлан» « Мақпал қыз»
С) «Ескендір», «Қамбар батыр», «Шора батыр»
Д) «Қозы Көрпеш Баян сұлу», «Күлшеқыз»
Е) « Ертөстік,» «Қыз Жібек»
ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ
Нұсқау: Сізге берілген төрт жауап нұсқасынан бір дұрыс жауапты таңдауға арналған тапсырмалар беріледі. Таңдаған жауапты жауап парағындағы сәйкес орынға, дөңгелекшені толық бояу арқылы белгілеу қажет.
1.751 жылы арабтарды қолдап,қытай әскеріне қарсы шыққан түркі тайпасы:
А) оғыздар
В) қыпшақтар
С) қарлұқтар
Д) керейлер
2.Қыпшақ хандығының сол қанатының ордасы:
А) Янгикент
В) Сығанақ
С) Отырар
Д) Сарайшық
3.Ежелгі Үйсін мемлекеті билеушісінің лауазымы:
А) Патша
В) Гуньмо
С) Қаған
Д) Шаньюй
4. Ғұндардың билеушісі Еділ (Аттила) өмір сүрген ғасыр:
А) VІ ғасыр
В) V ғасыр
С) VІІ ғасыр
Д) ІV ғасыр
5.Кіші жүздегі хандық билік жойылды:
А) 1822 жылы
В) 1824 жылы
С) 1867 жылы
Д) 1731 жылы
6.1867-1868 жылғы реформа негізінде облысты басқарды:
А) Генерал-губернатор
В) Әкім
С) Болыс
Д) Әскери- губернатор
7.1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің ірі орталықтары:
А) Атырау,Орынбор
В) Орынбор,Маңғыстау
С) Торғай, Жетісу
Д) Астрахан,Ақтау
8.1991 жылы 16 желтоқсанда қабылданған Конституциялық Заң:
А) «ТМД-ны құру туралы»
В) « Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы»
С) «Қазақ КСР Мемлекеттік егемендігі туралы»
Д) «Қазақстан компартиясын тарату туралы»
9. Ақпан революциясы кезінде болған оқиға:
А) Атаман А.Дутов Орынборды басып алды:
В) Солтүстік Жетісу майданы жойылды
С) Монархиялық билік құлады
Д) Кеңестік «Мұсылман бөлімдері құрылды
10.«Еңсегей бойлы ер Есiм» эпостық жырының авторы
А)Жиембет жырау
В)Сыпыра жырау
С)Шалкиіз жырау
Д)Қазтуған жырау
Нұсқау: Сізге контекст негізіндегі ұсынылған төрт жауаптан бір дұрыс жауапты таңдауға арналған тест тапсырмалары беріледі. Контексті мұқият оқып, берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз.
1) 2)
11. №1 ші фотодағы кім?
А)Әлкей Марғұлан
В)Ахмет Байтұрсынов
С)Ыбырай Алтынсарин
Д)Мағжан Жұмабаев
12. №2 ші фотодағы кім?
А)Ахмет Байтұрсынұлы
В)Әлихан Бөкейханов
С)Міржақып Дулатов
Д)Шоқан Уәлиханов
13. №1 және №2 фотодағы тұлғалардың ұқсастығы қандай
А)Екеуі де Алаш қайраткері
В)Екеуі де қазақ тіл білімінің негізін салушы
С)Екеуі де Алматыда білім алған
Д)Екеуі де педагог
14. №1 ші фотодағы тұлғаның еңбегі
А)Кел балалар, оқылық!
В)Қырық мысал
С)Аққу, шортан һәм шаян
Д)Маса
15. №2 ші фотодағы тұлға қай бағдарламаны жасауға қтысқан
А)Коммунистік партияның
В)Алаш партиясының
С)Отан партиясының
Д)КСРО Орталық Бюросының
Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерін зерттеу тарихы.
«Дәстүрлі өркениет» ұғымы. Дәстүрлі өркениет – бабалардың тәжірибелері мен өмір салты. Оның белгілеріне табиғатпен тығыз байланыс, адамның әлеуметтік топпен қатаң қарым-қатынасы, дәстүрдің дәріптелуі, діни сана жатады. Өркениет – қоғамның материалдық және рухани жетістіктерінің жиынтығы. Мәдениет материалдық және рухани мәдениет деп екіге бөлінеді. Материалдық мәдениет дегеніміз – баспана, киім-кешек, тұрмыстық заттар, қару-жарақ т.б. Рухани мәдениет – білім, идея, діни ұстаным, адамгершілік құндылықтар, дәстүрлер.
Орталық Азияның ертедегі дәстүрлі өркениет тарихы туралы жазба деректер. Ежелгі дәстүрлі мәдениетті өз жазуы болмаса зерттеу қиын. Сондықтан ежелгі дәстүрлі мәдениет археологиялық деректер мен өзге де тарих салаларының (нумизматика, эпиграфика, антропология т.б.) мәліметтерін жазба деректермен салыстыру негізінде зерттеледі.
Антикалық деректер - ежелгі Грек, Рим таришыларының жазбалары. Геродоттың «Тарих», Страбонның «География» (11 кітабында), Үлкен Плинидің «Жаратылыстану тарихы». Птолемейдің «География» еңбектерінде Македонскийдің жорықтары жазылған. Рим тарихшысы Аммиан Марцеллин ғұндардың Еуропаға жорықтары туралы баяндайды.
Қытайлық деректерге - б.з.б. ІІ ғасырда Чжан Цяньның «Батыс елдері» туралы деректерімен б.з.б. І ғасырдағы Сыма Цянның «Тарихи жазбалары» жатады.
Ирандық деректерге б.з.б. І мыжылдықта пайда болған зороастризмнің қасиетті кітабы Авеста онда «Арийлер мемлекетін» сипаттайды және І Дарий патшаның (б.з.б. 522-486 жж.) бехистундық жазбалары жатады.
Түркілер деректері тек орта ғасырлардың алғашқы кезеңінде пайда болды. Бұл жазбаны ежелгі түркілік руна немесе Орхон-Енисей жазуы деп атайды. Аса ірі жазбалар Екінші Шығыс Түрік және Ұйғыр қағанаттарының көрнекті қайраткерлерінің құрметіне арналған. 1893 жылы В.Томсен, кейін В.В.Радлов алғашқы аудармасын жасады.
Қазақстанды археологиялық зерттеу тарихы.
1920-1930 жылдардағы археологиялық зерттеулер қола дәуірімен байланысты. Ақтөбе облысында 500-ден астам қоныс пен қорған зерттелді. 1946 жылы Қазақстан Ғылым академиясының құрылуына байланысты Ш.Уәлиханов атындағы Тарих, археология, этнография институты құрылып, оған Ә.Х.Марғұлан жетекшілік етті. 1954 жылы К.Ақышевтың Іле археологиялық экспедициясы Бесшатыр, Тамғалы шатқалындағы петроглифтерді, 1969 жылы Есік қорғанын ашты. 1970 жылдары М.Қадырбаев петроглифтерге зерттеу жұмыстарын жүргізді.
1980 жылы В.Ф.Зайберт Ботай мәдениетін зерттеп осы жерде алғаш жылқының қолға үйретілгенін дәлелдеді. 2004 жылы Тамғалы ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мәдени мұраларының тізіміне енді.
16. Ежелгі грек авторы Геродоттың еңбегі:
А) «Тарих»
В) «География»
С) «Жаратылыстану тарихы»
D) «Тарихи жазбалар»
17.Есік қорғанын ашқан кім
А)В.Ф.Зайберт
В)Ш.Уәлиханов
С)А.Гумбольд
Д)К.Ақышев
18. «Дәстүрлі өркениет» ұғымы:
А) Табиғатпен тығыз байланыс
В) Техниканың дамуы
С) Өнеркәсіпті қоғам
D) Индустриялдық қоғам
19. Ежелгі антикалық деректер:
А) Қытай, Парсы
В) Латын, Грек
С) Грек, Рим
D) Грек, Орыс
20. «География еңбегінде» А.Македонскийдің жорықтары туралы жазған:
А) Геродот
В) Үлкен Плинии
С) Страбон
D) Птолемей
ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ
Нұсқау: Сізге берілген төрт жауап нұсқасынан бір дұрыс жауапты таңдауға арналған тапсырмалар беріледі. Таңдаған жауапты жауап парағындағы сәйкес орынға, дөңгелекшені толық бояу арқылы белгілеу қажет.
1. Ежелгі грек тарихшысы Геродот жазбаларындағы сақ атауы
А) Тиграхауда
В) Массагет
С) Парадарайа
Д) Алан
2. Ерте темір дәуірінде Жетісу жерін мекендеген тайпалар:
А) Ғұндар,Сақтар
В) Сарвоматтар,Қаңлылар
С) Қаңлылар, Сарматтар
Д) Сақтар ,Үйсіндер
3.Шығыс Түрік қағанаты Моңғолияда өз мемлекетін қалпына келтірген жыл:
А) 686 жыл
В) 682 жыл
С) 684 жыл
Д) 685 жыл
4. Тәуке ханды ежелгі Спартаның ақылгөйі Ликургпен теңеген ғалым:
А) Ә.Марғұлан
В) В.Бартольд
С) Ш.Уәлиханов
Д) А.Левшин
5.1868 жылдың желтоқсанынан 1869 жылдың қазан айына дейін көтеріліс өткен жер:
А) Жетісу мен Торғай
В) Маңғыстау облысы
С) Орал мен Торғай
Д) Орал мен Жетісу
6.1907 ж. Орал облысынан ІІ мемлекеттік Думаға сайланған,қоныс аударудың қазақтардың шаруашылығына кері әсерін баяндаған қайраткер:
А) Ә.Жангелдин
В) Ж.Аймауытов
С) Ж.Ақшора
Д) Б.Қаратаев
7.С.Меңдешов пен В.Радуц-Зенкович:
А) Түркістан автономиясының жетекшілері
В) Қазақ АКСР-ң алғашқы төрағалары
С) Алаш партиясының қайраткерлері
Д) Бірінші Мемлекеттік Дума депутаттары
8.Алашорда автономиясының орталығы болып жарияланған қала:
А) Ақмола В) Орынбор С) Семей Д) Қостанай
9.Тәуелсіз мемлекеттер достастығы (ТМД) құрылды:
А) 1991 жылы 21 желтоқсанда Алматыда
В) 1991 жылы 13 желтоқсанда Ашхабадта
С) 1991 жылы 18 тамызда Бішкекте
Д) 1991 жылы 8 желтоқсанда Минскіде
10. «Сырымбет» ,«Алты-басар», «Балқадиша» әндерінің авторы
А) Мұса Байжанұлы
В) Мәди Бәпиұлы
С) Ақан сері Қорамсаұлы
Д) Біржан Қожағұлұлы
Нұсқау: Сізге контекст негізіндегі ұсынылған төрт жауаптан бір дұрыс жауапты таңдауға арналған тест тапсырмалары беріледі. Контексті мұқият оқып, берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз.
11. Kартадағы №2 және №3 мемлекеттерді анықтаңыз
А)Әбілқайыр хандығы және Қазақ хандығы
В)Ноғай Ордасы және Сібір хандығы
С)Моғолстан және Ноғай Ордасы
Д)Әмір Темір мемлекеті және Моғолстан
12. Kартада көрсетілген этникалық үдерісті қамтитын кезеңді анықтаңыз
А) XI-XIII ғғ. В) XIII-XV ғғ. С) VI-VIII ғғ. Д) V-VI ғғ
13. Kартаға сүйене отырып №3 мемлекеттің екінші атауын анықтаңыз
А)Маңғыт жұрты
В)Шағатай ұлысы
С)Моғолстан
Д)Өзбек ұлысы
14. Kартадағы №1 мемлекетті анықтаңыз
А)Әбілқайыр хандығы
В)Моғолстан
С)Ноғай Ордасы
Д)Сібір хандығы
15. Kартаға сүйене отырып, Қазақстан аумағында этногенездің жаңа кезеңі басталуына түрткі болған мемлекетті анықтаңыз
А)Ноғай Ордасы
В)Әмір Темір мемлекеті
С)Түрік қағанаты
Д)Моңғол империясы
1.1822-1824 жылдардағы патша реформалары
2.1867-1868 жылдардағы әкімшілік-аумақтық реформалар
16.Қазақ жерінде ең алғаш хандық билік жойылды
А)Орта жүзде
В)Кіші жүзде
С)Ұлы Жүзде
Д)Бөкей Ордасында
17.Құрамына Орал және Торғай облыстары кірген генерал-губернаторлық
А)Батыс Сібір
В)Түркістан
С)Орынбор
Д)Дала
18.1867-1868 жылдардағы реформалар бойынша Орта жүздің территориясында құрылған генерал-губернаторлық
А)Орынбор
В)Дала
С)Түркістан
Д)Батыс Сібір
19.1867-1868 жылдардағы реформалардан кейін Маңғыстау облысы кірген аймақ
А)Батыс Сібір В)Закаспийск С)Орынбор Д)Түркістан
20.1822 жылғы жарғы бойыншы Кіші жүз бөлінді
А)Генерал-губернаторлықтарға
В)Облыстарға
С)Округтерге
Д)Бөліктерге
Достарыңызбен бөлісу: |