Балалардың қабылдауы, оның бұзылу ерекшеліктері

Мектепке дейінгі және төменгі кластардағы балаларда шизофрения ауруы кезінде көру елестеушілігі басым болады (ересек адамдарда бұл ауруда есту елестеушілік жиі болады). Балалар тұтас фигуралар емес олардың жеке бөліктерін көреді. Мысалы, адамның басын, бетін, қорқынышты көздерін көреді.

Балалардың жүріс-тұрысында осы елестеушілікке сай жиі қорқыныштық сезіледі. Балалар мазасызданып, жылауық болып, қашып кетіп, жасырынып қалады.

Көру елестеушілігінен басқа балаларда жанасу, есту, дәм мен иіс сезу елестеушіліктері де болады. Бұл елестеушіліктер тұрақсыз және жеңіл түрде өтеді. Балалар мен жасөспірімдерде болатын тағы бір ерекшелік жалған елестеушіліктердің жиі орын алуы. Г. Е. Сухареваның айтуы бойынша айтылған елестеушіліктер психозсыз, тұрақсыз және әсерленгіш балаларда болады. Балалар өткен өмірінің кейбір шақтарын, оқыған ертектерін, әр түрлі әсерлерді елестетеді (Бұл жағдайда елестеушіліктер еріксіз, жалықтырғыш және бейнелері қалыптасқан болады — В. X. Кандинский). Жалған елестеушілік кезінде балаларда әсерлі сандырақ болмайды.

Балалардың жеке басындағы қабылдаудың өзгеруін деперсонализация құбылысы дейді. Бұл жағдайда балалар өзі туралы үшінші жақта сөйлейді (кішкене балаларда қалыпты жағдайда айтылғандай ерекшелік кездеседі). Балалар өте сенгіш болғандықтан қабылдауы бұзылғанда эмоциональдық сағым, елестеушілік, жалған елестеушілік оңай пайда болады. Балалардың сағымы (алдануы) бұзылғанда парейдолиялар жиіленеді.