Бархонный кот Б арханный кот Felis margarita thinobius Шағыл мысығы Эта небольшая кошка приспособлена обитанию важераа ыто хостынях. По общем, Виду и размерам похожа на домашно, но уши большие. Общий тон окраски верх; и боков туловища светлый, песчано-желтия. Испещренный на передних ногах, в области локтей, неясными черными полосками, иног. Да они прослеживаются по всему телу и осо бенно на бедрах. Хвост окрашен, как и верх туловища, но у самого его окончания заметну 2-3 темных кольца. Сравнительно невысокие ноги делают его приземистым, а густой и пышный зимний мех – довольно массивным. Распространен в Северной Африке и южных районах Азии. В СССР барханный кот обитает в песчаных пустынях Узбеки-стана, Туркмении и Казахстана. На территории нашей республики бархан-ный кот очень редок и встречается только на отдельных песчаных массивах полуострова Мангышлак и плато Устюрт. За 4 года работы в этих местах (1972-1975) зоологи видели хищника лишь один раз в районе песков Карынжарын. Он населяет Кызылкумы До реки Сырдарьи, но везде малочислен. Это редкое животное всюду требует защиты. Обитает исключительно в закрепленных бугристых и грядовых песках, где много песчанок. Иногда встречается и на глинистых равнинах среди песков, на чинках. За долгие годы обитания в песчаных пус тынях у кота выработался ряд специфических приспособлений. Передвижение его по сыпу чим песка и облегчают своеобразные «щетки» на подошвах из густых жестких черных во-лос. Этот хищник имеет хорошо развитый слух, о чем свидетельствуют большие ушные раковины крупные слуховые капсулы черепа. В наиболее жаркие месяцы барханный кот ведет ночной образ жизни, но зимой *о ранней весной его нередко можно встретить и днем. Убежищем ему служат старые норы лисиц, корсаков, а также сусликов и песчанок, которые он расширяет. Кормится в основном мелкими грызунами, реже ловит рептилий, птиц и насекомых. За день съедает около 250 г мяса. Гон начинается в феврале - марте. Беременность длится около 60 дней. В апреле - мае рождаются от 2 до 5, но чаще всего 3 котят. Численность барханного кота значительно падает из-за исчезновения грызунов, являющихся основной его добычей. В суровые многоснежные зимы сокращается кормовая база для хищника, и сильно затрудняется охота. Например, массовая гибель барханных котов наблюдалась в Кызылкумах в суровые многоснежные зимы 1953/54 и 1968/69 годов. После таких неблагоприятных зим числен-ность этого зверя сокращалась в 2-10 раз, местами он вымирал совершенно. Барханный кот является украшением песчаных пустынь. Эта дикая кошка представ-ляет собой большую ценность. Для охраны этого зверя желательно в ближайшие годы организовать заповедник в песчаных пустынях Кызылкумов.
Шағыл мысығы Бұл кішкентай мысық өмір сүруге бейімделген . Жалпы, Түрі мен мөлшері үйге ұқсас, бірақ құлағы үлкен. Жалпы түс реңі жоғарғы; және дененің бүйірлері жеңіл, құмды сары. Алдыңғы аяқтарда, шынтақ аймағында, түсініксіз қара жолақтарда, кейде. Иә, олар бүкіл денеде және әсіресе жамбаста байқалады. Құйрық дененің жоғарғы жағы сияқты боялған, бірақ оның соңында Мен оны байқаймын 2-3 қара сақина. Салыстырмалы түрде төмен аяқтар оны скват етеді, ал қалың және пышным қысқы аң терісі өте массивті. Солтүстік Африка мен Азияның оңтүстік аймақтарында таралған. КСРО-да құмды мысық Өзбекстанның, Түрікменстанның және Қазақстанның құмды шөлдерінде тұрады. Біздің республикамыздың аумағында барқыт мысық өте сирек кездеседі және тек түбектің жекелеген құмды массивтерінде кездеседі Маңғышлақ және Үстірт үстірті. Осы жерлерде жұмыс істеген 4 жыл ішінде (1972-1975) зоологтар Қарынжарын құм ауданында бір рет қана жыртқышты көрген. Ол Қызылқұмды мекендейді Сырдария өзеніне дейін, бірақ барлық жерде аз. Бұл сирек кездесетін жануар барлық жерде қорғауды қажет етеді. Ол тек гербилдер көп шоғырланған және жоталы құмдарда өмір сүреді. Кейде ол құмдар арасындағы сазды жазықтарда, чинкаларда кездеседі. Көптеген жылдар бойы құмды шұңқырларда өмір сүрген мысықта бірқатар арнайы құрылғылар жасалды. Оның құмның үстінен жылжуы қалың қатты қара во-лостың табанындағы ерекше «щеткаларды» жеңілдетеді. Бұл жыртқыштың есту қабілеті жақсы дамыған, оны үлкен жүрекшелер дәлелдейді. Үлкен есту капсулалары Бас сүйектері. Ең ыстық айларда құм мысық түнгі, бірақ қыста
Ерте көктемде оны күндіз жиі кездестіруге болады. Оған пана ретінде түлкілердің, корсактардың, сондай-ақ ол кеңейтетін гоферлер мен гербилдердің ескі шұңқырлары қызмет етеді. Ол негізінен ұсақ кеміргіштермен қоректенеді, бауырымен жорғалаушыларды, құстарды және жәндіктерді аз ұстайды. Күніне шамамен 250 г ет жейді. Жарыс ақпан-наурыз айларында басталады. Жүктілік шамамен 60 күнге созылады.
