Басылым: алтыншы


Центризм – саясатта оңшылдар мен солшылдардың арасында орталық қалыпты ұстанантын партиялық бағыт. Шовинизм



бет58/131
Дата07.01.2022
өлшемі398,58 Kb.
#20185
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   131
Центризм – саясатта оңшылдар мен солшылдардың арасында орталық қалыпты ұстанантын партиялық бағыт.

Шовинизм –ұлттық ерекшеліктерді дәріптейтін, бүр ұлттың мүддесін басқа халықтардың мақсатына қарсы қоятын, ұлтаралық өшпенділікті қоздыратын, ұлтшылдықтың шектен тыс шыққан түрі. Бұл атау Наплеон Бонапартдың басқыншылық саясатын, Францияның «ұлылығын» қолпашатаған ағайынды И. және Т. Коньярдың « Үш түсті кокарда» космедиясындағы Никола Шовен деген солдаттың атымен аталады.

Ішкі саясат – мемлекеттің өз ішіндегі әлеуметтік саяси құрылыстың сақтау немесе өзгерту мақсатындағы жүргізілетін саясаты.

Эволюция − қоғамдық-саяси өмірде біртіндеп, баяу даму. Бұл теорияеың негіщін салған ағылшын ғаылмы Чарльз Дарвин болатын.

Электизм – саясатта әр түрлі (кейде тіпті қарама-қарсы) көзқарастарды, идеяларды, теорияларды араластыру. Оның негізгі кемшілігі көптеген байланыс қатынастарының ішінде негізгін таба білуде. Бұл атауды ежелгі грек философы Потамон кіргізген болатын.

Экспоприация – бір тапты жеке меншікке, өндіргіш құралдарынан күншпен, ықтиярсыз айыру. Мысалы, Кеңес үкіметі кезінде қанаушы тап деп санап, буржуазия мен экономикалық, әскери, дипломатиялық әдістермен жүргізген саясаты.

Экстремизм – 1) саяси және басқа мақсаттарға жету үшін қаңсыз күтеу, зорлау тәсілдерін пайдаланатын әрекет. Ол ұлтаралық араздықты қоздырады, демократиялық принциптерді шектейді, елді тұрақсыздандырады, саяси шиеленістерді бейбіт жолмен шешуге мүмкіндік бермейді; 2) шектен шыққан көзқарастарға және шараларға бет бұрушылық.

Элита – саясатта мамандығымен ерекше жағдайға ие болған адамадр тобы. Бұл Г.Моска мен В. Паретор. Олардың ұойынша саясат, экономика және ойшылдық санасында тамаша табысқа жеткен таңдаудылар қоғамды билейді, ғылыми-техникалық, әлеуметтік процестің қозғаушы күші деп те осы сұрыпталған адамдар.

Эмансипация – адамның немесе әлеуметтік топтың тәуелділік, кіріптарлық езгіден құтылып, теңдік алуы. Мысалы, ұлттық езгіден құтылу, әйелдердің ерлермен тең құқық алуы және т.с.с. Ертедегі Римде ол балалардың ата-аналар билігінен құтылуын білдірсе, XIX ғ. әйелдердің, негрлердің теңдік алуын білдіреді.

Эмиграция – 1) саяси, экономикалық, діни себептермен өз елінен басқа елге қоныс аударуы және сол елде тұруы; 2) басқа елдерден келіп, сол елдің азаматтары ретінде тұрып жатқан адамадрдың жиынтығы.

Эмиссар –саяси немесе мемлекеттік ұйым тарапынан құпия тапсырмамен жіберілген адам.

Этатизм – елдің экономикалық және саяси өмірінде, қоғаның барлық саласына мемлекеттің белсенді араласуын қалайтын тұжырымдама.

Этнос – тілінде, мәдениетінде, мінез-құлқында ортақ ерекшеліктері бар, белгілі бір аумақта мінез-құлқында ортақ ерекшеліктері бар, белгілі бір аумақта (территорияда) тарихи қалыптасқан, өз қауымдастарының бірлігін сезінетін адамадар жиынтығы. Мысалы, тайпа, ұлт, ұлыс. Бұлардың әрқайсысын кейде «халық» деп те атайды.

ЮНЕСКО − БҰҰ-ның білім, ғылым, мәдениет мәселелері жөніндегі халықаралық, үкіметаралық ұйымы. Оның жарғысы 1945 ж. қабылданды. Негізгі мақсаты – нәсіліне, жынысына, тіліне, дініне қарамай барлық адамдарға әділдікті, заңдылықтығ адам құқықтары мен еркіндіктерін жалрыға бірдей құрметтеуді қамтамасыз ету үшін ағартушылық, білім және мәдениет құралдары арқылы халықаралық ынтымақатастықты дамытуға, бейбітшілік пен қауіпсіздікті орнатуға көмектесу. Оған Бас конференция басшылық етеді. Секретариатының тұрақты тұратын жері – Париж.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   131




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет