Білім беру бағдарламасы 6В04123 Қаржы, 6В04103 Есеп және аудит

Активтер – келешекте пайда әкелетін экономикалық ресірстар. Ағымдағы активтер -

жүктеу/скачать 0,69 Mb.

бет	8/51
Дата	09.12.2022
өлшемі	0,69 Mb.
	#56212
түрі	Білім беру бағдарламасы

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 51

Активтер – келешекте пайда әкелетін экономикалық ресірстар.
^{Ағымдағы активтер -}^{бұл ақша қаражаттар және басқа активтер, белгілі уақытта ұйыммен жұмсалған немесе сатылатын. Ұзақ мерзімді активтер мен ағымдағы активтер арасындағы айырмашылық уақытында.}
^{Ағымдағы активтерге келісілер жатады.}
^{Ақша қаражат}^,^{кәсіпорынның шығындарды өтеуге арналған қаражат.}
^{Бағалы қағаздар нарығы-}^{бұл капитал салымы,жыл ішінде ақша қаражатқа айналатын және оны сатуға да тиімді болып келеді.}
^{Алуға байланысты шоттар}^-^{шаруашылық субьектіге тапсырыс берушілердің қарыз сомасы. Бухгалтерлік баланста бұл сома шығындар резервінде жазылған белгілі бір көлемде, алынбауы да мүмкін. Шаруашылық субьектіге қарыз сомасы кімнің болмасын, тек қана тапсырыс берушінің емес ол алынған векселдер атауында немесе басқа дебиторлық қарыздарда болады.}

Қаржылық есептің элементтері.

Актив

Ұзақ мерзімді активтер: - меншікті құралдар
- материалдық емес активтер
- ұзақ мерзімді инвестициялар
Ағымдағы активтер:
- ақша қаражат
-қаржылық инвестицииялар
-дебиторлық қарыз
-товарлы-материялдық қорлар

Тасмалданған тауарлардан негізгі құны
(жұмыс, қызмет)
Тасмалдау бойынша шығындар
Жалпы адменистраторлық шығындар
% бойынша шығындар Негізгі қызметтен емес шығындар

Ұзақ мерзімді міндеттемелер:
- ұзақ мерзімді банктік несие
- облегациялар төлеуге
- ұзақ мерзімді несиелік қарыз
Ағымдағы міндеттеме:
-бюджеттен жұмыскерлерге еңбекақыны төлеу
- шоттардан төлеу
- қысқа мерзімді несиелік қарыз

^{Сур.1. Қаржылық есептің элементтері}
^{Тауарлы - материалдық қорлар}^-^{қорлар жиынтығы тасмалдау үшін сақталынады, тасмалдау өндіріс процесінде жатады тауарды өндіруге үшін әрқашан жұмсалады және тасмалдауға арналған қызметтер.}
^{Дайын өнім}^-^{кәсіпорынның өндіріс процесінің соңғы өнімі белгілі шаруашылық субьектіде толық бекіткен өндіріс өнімді, міндеттемелерге лайық тауар. Бухгалтерлік есепте нақты өзіндік құн бойынша көрсетіледі дайын өнім.}
^{Аяқталмаған өндіріс}^-^{соңғы есеп кезіне өндіріс шығындарын жабу немесе тауардың өзіндік құны, өндірістің барлық кезеңдерден өтпеген және техникалық жағынан дайын өнімге жатпайтын, сонымен аяқталмаған жұмыс, тапсырыс берушімен алынбаған.}
^{Болашақ кезеңдегі шығындарды}^{белгілі активтермен беріледі көбінесе материалдық емес түрінде, оның пайдалылығы жақын кезде жойылуы.}^{Мысалға сақтандыруды, журналға жазылуы немесе газеттеге, аренданы жатқызуға болады.}
^{Шаруашылық субьектінің қызметінде ұзақ мерзімді активтерді қолданылатын бірнеше есептік кезеңді келесіні өзіне қосады.}
^{Негізгі құралдар}^{- ұзақ мерзімді қызметте болатын материалдық}^{активтер. Мысалы: жер, ғимарат, машина және құрал жабдық, және т.б.}
^{Материалдық емес активтер}^{-айналымнан тыс активтер тобы олардың материалдық-заттық мазмұны жоқ, бірақ құны болады, құжаттармен қуатталады, табыс әкеледі және табыс алуға алғы шарттар жасайды, ұзақ мерзімді кезінде (бір жылдан астам) пайдаланады, еліктен шығаруға жарамды болады. Бұларға мыналар жатқызылады: патенттерден, лицензиялардан, авторлық шарттардан туындайтын құқықтар; жерді жылжымайтын мүлікті пайдалану құқықтары; ноу-хау; тауар белгілері.}
^{Ұзақ мерзімді инвестициялар}^{бұл бағалы қағаздар бір ұйымның}^{,басқа шаруашылық субектілермен алынған басқару үшін немесе ұзақ мерзімді инвестициялардан пайда алу үшін.}
^{Міндеттеме}^{– бұл бір тарап (борышқор) екінші тараптың (несиегердің) пайдасына белгілі бір әрекеттерді жасауға не одан қалыс қалуға міндетті болатын, ал несігердің борышқордан өз міндеттемелерін орындауын талап етуге құқығы болатын уәде.}
^{Қысқа мерзімді міндеттемелер}^{саналады,ағымдағы активтер пайдалану арқылы жабылатын немесе басқа қысқа мерзімді міндеттемелермен.}
^{Төлеу шоттары (жеткізушімен есеп айрысу)-}^{бұл тауарларға байланысты жеткізушілердің сұраныстары немесе жеткізуішілермен қызмет көрсетілетіні, бірақта әліде төленбеген.}
^{Бюджетпен есеп айрысу}^{көрсетеді мемлекеттік ұйымдарға салық бойынша қарыздарды көрсетеді.}^{Міндеттемелерден өзгеше көрсетілуі мүмкін өйткені бухгалтерлік баланста нақты самасы көрсетілуі мүмкін.}
^{Болашақ шығындар}^{көрсетеді үшінші жағымен еңбектенген сомасы, бірақта ұйыммен әлі төленбенген. Жұмыскерлерге төленбенген еңбекақысы орындалған жұмыс үшін мысалға кіргізуге болады.}
^{Болашақ кезеңдегі табыстар}^-^{міндеттемелер өзімен көрсетеді, тапсырыс берушінің қызметінен байда болатвн болашақ төлемдер. Мысалға жатқызуға болады журналға жазылуы болашақ кезең табысы деп, төлемдер алдын ала төленуі. Мекемеге болашақта журналдарды әкелуі.}
^{Меншікті капитал}^-^{субьектінің міндеттемелерін шегеріп тастағаннан кейінгі оның активтері. Әдетте меншікті капиталдың шамасында жарғы капиталы, сақтық капиталы, бөлінбеген капитал қамтылады.}
^{Жарғылық капитал}^-^{құрылатын кәсіпорынның активтеріне құрылтайшылар салған салымдардың құны, яғни оның капиталының жарғысында айқындалады, негізінен акцияларды сатудан түскен ақша есебінен құрылады. Қатысушысы осы салымдар шегінде фирманың міндеттемелері бойынша жауап береді. Жарғылық капитал фирма балансында оқшау есептеледі.}
^{Төленбеген капитал}^-^{шаруашылық ұйымға жарғылықт капиталға салымдар қарызы заңды немесе жеке тұлғаның қарыз сомасы.}
^{Қосымша төленген капитал}^-^{бұл сома акционерлік қоғам алынған өзінің акцияларын сату арқылы көтерме бағасымен}^{(эмиссиондық табыс).}
^{Қосымша төленбенген капитал}^-^{ақша қаражаттың қозғалысын және қалдығын көрсетеді, алынған меншікті капиталды бағалаудан, инфляциямен байланысты активтер және инвестициялар.}
^{Резервті капитал}^-^{акционерлік қоғам мен басқа да кәсіпорындардың меншікті қаражаттарының бір бөлігі; ол жыл сайынғы табстан аударылатын жарна есебінен құрылады;операциялық қызметке жұмсалған шығындарды өтеу, негізгі құрал жабдықты толықтыру, ағымдағы пайда дивиденттерді төлеуге жеткіліксіз болған жағдайда оны төлеу үшін пайдаланады.}
^{Тасмалданбаған табыс}^-^{таза табыстың бөлігі, бастықтардың арасында бөлінбеген, ұйымның мүлігін толтыруына немесе қорларды толтыруына қалдырған сома.}
^{Табыс -}^{бұл кәсіпорындардың белгілі бір уақыт кезіндегі қызметінің нәтижесінде алатын ақша қаражат немесе материалдық құндылықтары.}^Шығыс-^{бұл ақша қаражаттың жылыстауы нысанында немесе активтердің тозуы мен істен шығару немесе істен шығару немесе меншікті капиталдың азаюына апарып соқтыратын міндеттемелердің пайда болуы салдарынан есепті кезең бойына экономикалық пайданы азаюы.}
^{Қаржылық қортынды (}^{табыс немесе шығыс}^{) табыстарды құрған кезде анықталады, алынған шаруашылық қызметтің қортындысымен., шығыстармен, осы табыстарды қанағаттандыратын.}

^{Әдебиет}^{: 1. бер. 30-59.}

^{Бақылау сұрақтары:}
^{1.Шаруашылық субьектінің басты қаржылық есбін атаңдар.}
^{2. Активтерге анықтама беріңдер, меншікті капитал, міндеттеме, шығыс және табыс}
^{3.Ағымдағы және ұзақ мерзімді активтерге мінездемесін беріңдер}
^{4. Міндеттемелердің мінездемесін беріңдер. Бухгалтерлік есептің негізгі принциптерін атаңдар.}
^{5.Қаржылық есепті құрудың негізгі концепциясың атаңдар}

Тақырып 3. Бухгалтерлік баланс

жүктеу/скачать 0,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 4 5 6 7 8 9 10 11 ... 51