Байланысты: Экскурсияны дайындауды негізгі кезе дері оларды бірізділігі ж
Экскурсияны дайындаудың негізгі кезеңдері олардың бірізділігі және өзара байланысы Экскурсияны даярлаудың негізгі кезеңдері. Экскурсия жүргізушілердің шығармашылық топтары. Экскурсияны даярлаудың дәйектілігі: экскурсияның тақырыбы мен мақсатын анықтау, әдеби көздерін таңдау және зерттеу, мұрағаттық, музейлік, статистикалық көздерді зерттеу, экскурсиялық объектілердің бақылау пакеті мен паспорттарын даярлау, әдістемелік құралды құрастыру; маршрутты жаяу түрде немесе көлік пайдаланып өз көзімен зерттеу, экскурсияны тапсыру және қабылдау. Экскурсиялық объект ұйымы, оның түрлері. Объекттердің орналасуы, айқындылығы, білім беру құндылығы, сақтандығы. Негізгі және қосымша экскурсиялық объекттер. Объекттер классификациясы: мәдени, сәулет ескерткіштері, табиғи, тарихи, қалалық, қала маңындағы, музейлік. Әдебиет пен өнер объектілері. Қарапайым және күрделі объектілер.
ЭКСКУРСИЯНЫ ӨТКІЗУ ӘДІСТЕМЕСІ
Экскурсия өткізу методикасының мақсаты мен міндеттері. Экскурсиялық жұмыстағы объектілерді көрсету және сипаттау. Үйлесімділіктің ерекшеліктері және деңгейлері. Экскурсиялық көрсетудің негізгі әдістемелік тәсілдері. Экскурсия өткізудің негізгі әдістемелік тәсілдері: көрсету әдістері. Алғашқы байқау, оның сипаттамасы. Экскурсиялық талдаудың түрлері: сәулеттік, тарихи, табиғаттанулық, өндірістік-экономикалық. Оқиғаларды бір жерге келтіру әдісі, көз арқылы салыстырмалар, мемориалдық тақтаны көрсету әдісі және т.б. көрсету әдістері, экскурсиялардағы тест т‰рлері. Көрсетудегі қимыл маңызы.
Экскурсия жүргізушінің «портфелін» қолдану. Түсіндірме, оның ұзақтығы. Сипаттама әдісін қолдану. Экскурсияда әдеби монтажды қолдану. Дәйексөз қолдану, оның көлемі, үйлесімділігі. Әңгімелеу - балалармен жұмыс жасаудың тиімді әдісі. Әңгіменің әдістері: оқиғалардың көбеюі, аналогия мен контракт, ұйтқу және т.б. Экскурсиялық қызметтің дифференциалды тәсілі. Дифференциалды қызметтің маңызы. Экскурсанттарды топтарға бөлу. Әртүрлі топтар: қарапайым экскурсияларда, турбазада, санаторийде демалыс
үйлерде экскурсияларды жүргізу. Балаларға, туристерге, әртүрлі мамандарға арналған экскурсиялар.
Экскурсия өткізу техникасы Экскурсия жүргізушінің сөз шеберлігі, экскурсия жүргізу техникасы. Экскурсия жүргізу техникасының ұғымы, мақсаты және міндеттері. Экскурсия жүргізушінің топпен танысуы, ұйымдастырушы нұсқаулар. Кіріспе, негізгі тарау, қорытынды кезіндегі экскурсия жүргізушінің орны. Экскурсанттардың автобустан түсуі. Топтың объект жанында орналасуы. Экскурсанттардың жүріп-тұруы, жүріс жылдамдылығы. Экскурсия мерзімін орындау. Сұрақтарға жауап беру. Экскурсия жүргізушінің кәсіби шеберлігі.
Экскурсия жүргізушінің құқықтары мен лауазымдық міндеттері. Экскурсия жүргізушінің жеке-тұлғалық жеке-тұлғалық қасиеттеріне қойылатын талаптар. Экскурсия жүргізушісі мамандығына сәйкес білім мен іскерлік.
Экскурсия жүргізушінің шеберлігін дамыту жолдары. Экскурсия жүргізушісі-гид, жетекші, тәрбиеші. Экскурсия жүргізушінің жұмысын бақылау. Экскурсия жүргізуді даярлау үшін әртүрлі пәндер білімдерін қолдану
Экскурсиялық іс-әрекеттің психологиялық негіздері. Экскурсияның психологиялық сипаттары. Экскурсиялық іс-әрекетте психологияның элементтерін қолдану. Назар аударуға ықпал ету. Көңіл бөлудің кризистері, оларды экскурсия жүргізген уақытта ескеру. Экскурсанттардың әртүрлі контингенттерімен жұмыс істеу ерекшеліктері.
Экскурсия – педагогикалық әдіс. Экскурсия – білім алу үрдісі. Экскурсиядағы қабылдау сезімі. Экскурсиядағы көзге елестету ролі Көзге елестетудің жеке және жалпы, нақты және абстрактілі түрлері. Экскурсияның идеялық-тәрбиелеу және білім беру функциялары.
Экскурсияның дидактикалық принциптері. Әртүрлі тақырыптар бойынша экскурсияларды жүргізу
Сәулеттік-қала құрылысы тақырыбы бойынша экскурсияларды өткізу ерекшеліктері. Сәулет өнерінің объектілерінің негізгі ұйымдары, кезеңдері және сәулетік білімдерді экскурсия жүргізген кезде қолдану. Көрсету мен сипаттың ерекшеліктері. Аталған экскурсияларды жүргізудің әдістемелері. Сәулеттік және өнертану экскурсияларының эстетикалық тәрбиелеуде, этикалық идеяларды қалыптастырудағы маңызы.
Табиғаттану экскурсияларды өткізу еркшеліктері. Табиғаттану экскурсияларының классификациясы. Материалистік көзқарасты, патриотизмді қалыптастыру. Табиғатты қорғау көзқарасын тәрбиелеу. Табиғи объектілерін сипаттау, оларды көрсету. Табиғаттану объектілерінің мысалдары арқылы табиғат қорғауын насихаттау. Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.
Тарихи және әдеби экскурсиялардың ерекшеліктері. Тарихи экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсияларын жүргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсиялардағы музейлік экспозицияларының орны. Әдеби экскурсияларын жүргізгенде экскурсия жүргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар.
Этнографиялық экскурсияларды өткізу ерекшеліктері. Этнографиялық экскурсияларды өткізудің міндеті мен мақсаты. Көрсету мен әңгімелеудің ерекшеліктері. Этнографиялық экскурсияның ерекше тәсілдері. Этнографиялық экскурсияның нысандары. Экскурсияларға дәстүрлі материалды іріктеп алу. Қазақстан Республикасының тұрғындарының ұлттық ерекшеліктерін білу.
Әдістемелік жұмысты ұйымдастыру. Экскурсиялық мекеменің әдістемелік жұмысының құрылымы: әдістемелік бөлім, әдістемелік кабинет, әдістемелік кеңес, экскурсия жүргізушілердің әдістемелік секциялары, шығармашылық топтар, халықтың әртүрлі категорияларымен жұмыс істеу топтары. Экскурсия жүргізушінің әдістемелік секциядағы жұмысы. Экскурсия жүргізушінің жеке жоспары.
Экскурсия туристік бизнестің бөлігі болғандықтан «Экскурсиятану» курсы туристік пәндер кешенінде маңызды орын алады. Экскурсиялық және туроператорлық фирмалар білім алу, тәрбиелеу, ой-сана қалыптастыру функцияларын орындайтын экскурсиялық қызметпен айналысады. Сондықтан туризм мамандары экскурсиялардың өткізу техникасы, дайындалуы, саласы, аталған қызметті атқаратын қызметкерлерді бақылау формалары жөнінде нақты хабардар болуы қажет. Курсты оқыту мақсаты мен міндеттері: экскурсияларды дайындау және өткізуде қолданылатын қазіргі тәсілдерді игеру, Қазақстандағы экскурсия қызметінің ерекшеліктері, даму жағдайлары және болашағы
жөнінде білім беру. Студенттерге экскурсиялық текстерді құрастыру әдістемесі туралы,
әртүрлі экскурсияларды өткізу әдістемесі туралы хабар беру; әдістемелік, өлкетанымдық, тарихи және т.б. әдебиеттерді талдау және пайдалана білу; экскурсиялық жұмысты ұйымдастыру әдістерін зерттеу; экскурсия өткізу техникасы жөнінде терең білім беру; қызмет бойында жеке текстерді және технологиялық карталарды құрастыру; экскурсиялық объектілерді іріктеу және зерттеу, объектілерді көрсету және экскурсиялық талдау әдістерін білу; Қазақстанда экскурсиялық істі насихаттау.
Болып өткен пәндердің тiзiмi: Қазақстан тарихы, мамандыққа кіріспе, туристік-өлкетану жұмысының негіздері.
Шектес пәндердің тізімі: Туристік іс-әрекеттің психологиясы, туризм менеджменті, туризм маркетингі. Студент Қазақстанның экскурсиялық істің екекшеліктері, даму жағдайлары мен болашағы жөнінде түсінік алу керек.
Студент білу керек:
экскурсиялық текстерді құрастыру әдістемесін; әртүрлі экскурсияларды өткізу әдістемесін;
экскурсиялық жұмысты ұйымдастыру әдістерін.
Студент жасай білуі керек: жеке текстерді құрастыру, экскурсиялық объектілерді іріктеу және зерттеу; туристік-экскурсиялық кәсіпорында гид-экскурсия жүргізуші функцияларын орындау (кәсіби дәрежесі сәйкес болған жағдайда).
Экскурсия құрылымы. Экскурсияға кіріспе, оның құрылымы: ұйымдастырулық және ақпараттық бөлімдері. Экскурсияның негізгі бөлімі: тақырыпшалар және құрастырушы сұрақтар. Экскурсияның қорытындысы, оның мазмұны. Экскурсияның негізгі функциялары. Экскурсияларды топтарға бөлу: қалалық, қала маңындағы, музейлік. Экскурсияларды тақырып бойынша бөлу: тарихи, табиғаттану, әдеби, сәулеттік, өндірістік-
экономикалық. Экскурсиялар топтарын бөлу, бөлшектерінің сипаттамасы. Экскурсиятану теориясы мен практикасында экскурсия классификациясы және оны қолдану. Экскурсияны тақырыптар бойынша бөлу, тарихи, табиғи, әдеби, архитектуралық, өндірістік-экономикалық. Экскурсиялар топтарын бөлу, бөлшектерінің сиппатамасы.
Экскурсия өткізу методикасының мақсаты мен міндеттері. Экскурсиялық жұмыстағы объектілерді көрсету және сипаттау. Үйлесімділіктің ерекшеліктері және деңгейлері. Экскурсиялық көрсетудің негізгі әдістемелік тәсілдері. Экскурсия өткізудің негізгі әдістемелік тәсілдері: көрсету әдістері. Алғашқы байқау, оның сипаттамасы. Экскурсиялық талдаудың түрлері: сәулеттік, тарихи, табиғаттанулық, өндірістік-экономикалық. Оқиғаларды бір жерге келтіру әдісі, көз арқылы салыстырмалар, мемориалдық тақтаны көрсету әдісі және т.б. көрсету әдістері, экскурсиялардағы тест т‰рлері. Көрсетудегі қимыл маңызы.
Экскурсия жүргізушінің «портфелін» қолдану. Түсіндірме, оның ұзақтығы. Сипаттама әдісін қолдану. Экскурсияда әдеби монтажды қолдану. Дәйексөз қолдану, оның көлемі, үйлесімділігі. Әңгімелеу - балалармен жұмыс жасаудың тиімді әдісі. Әңгіменің әдістері: оқиғалардың көбеюі, аналогия мен контракт, ұйтқу және т.б. Экскурсиялық қызметтің дифференциалды тәсілі. Дифференциалды қызметтің маңызы. Экскурсанттарды топтарға бөлу. Әртүрлі топтар: қарапайым экскурсияларда, турбазада, санаторийде демалыс
үйлерде экскурсияларды жүргізу. Балаларға, туристерге, әртүрлі мамандарға арналған экскурсиялар.
Экскурсия өткізу техникасы Экскурсия жүргізушінің сөз шеберлігі, экскурсия жүргізу техникасы. Экскурсия жүргізу техникасының ұғымы, мақсаты және міндеттері. Экскурсия жүргізушінің топпен танысуы, ұйымдастырушы нұсқаулар. Кіріспе, негізгі тарау, қорытынды кезіндегі экскурсия жүргізушінің орны. Экскурсанттардың автобустан түсуі. Топтың объект жанында орналасуы. Экскурсанттардың жүріп-тұруы, жүріс жылдамдылығы. Экскурсия мерзімін орындау. Сұрақтарға жауап беру. Экскурсия жүргізушінің кәсіби шеберлігі.
Экскурсия жүргізушінің құқықтары мен лауазымдық міндеттері. Экскурсия жүргізушінің жеке-тұлғалық жеке-тұлғалық қасиеттеріне қойылатын талаптар. Экскурсия жүргізушісі мамандығына сәйкес білім мен іскерлік.
Экскурсия жүргізушінің шеберлігін дамыту жолдары. Экскурсия жүргізушісі-гид, жетекші, тәрбиеші. Экскурсия жүргізушінің жұмысын бақылау. Экскурсия жүргізуді даярлау үшін әртүрлі пәндер білімдерін қолдану
Экскурсиялық іс-әрекеттің психологиялық негіздері. Экскурсияның психологиялық сипаттары. Экскурсиялық іс-әрекетте психологияның элементтерін қолдану. Назар аударуға ықпал ету. Көңіл бөлудің кризистері, оларды экскурсия жүргізген уақытта ескеру. Экскурсанттардың әртүрлі контингенттерімен жұмыс істеу ерекшеліктері.
Экскурсия – педагогикалық әдіс. Экскурсия – білім алу үрдісі. Экскурсиядағы қабылдау сезімі. Экскурсиядағы көзге елестету ролі Көзге елестетудің жеке және жалпы, нақты және абстрактілі түрлері. Экскурсияның идеялық-тәрбиелеу және білім беру функциялары.
Экскурсияның дидактикалық принциптері. Әртүрлі тақырыптар бойынша экскурсияларды жүргізу
Сәулеттік-қала құрылысы тақырыбы бойынша экскурсияларды өткізу ерекшеліктері. Сәулет өнерінің объектілерінің негізгі ұйымдары, кезеңдері және сәулетік білімдерді экскурсия жүргізген кезде қолдану. Көрсету мен сипаттың ерекшеліктері. Аталған экскурсияларды жүргізудің әдістемелері. Сәулеттік және өнертану экскурсияларының эстетикалық тәрбиелеуде, этикалық идеяларды қалыптастырудағы маңызы.
Табиғаттану экскурсияларды өткізу еркшеліктері. Табиғаттану экскурсияларының классификациясы. Материалистік көзқарасты, патриотизмді қалыптастыру. Табиғатты қорғау көзқарасын тәрбиелеу. Табиғи объектілерін сипаттау, оларды көрсету. Табиғаттану объектілерінің мысалдары арқылы табиғат қорғауын насихаттау. Табиғаттану экскурсияларының мазмұны, көрсету мен сипаттау ерекшеліктері.
Тарихи және әдеби экскурсиялардың ерекшеліктері. Тарихи экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсияларын жүргізу әдістері, көрсеті мен сипаттау ерекшеліктері. Әдеби экскурсиялардың мақсаттары мен міндеттері. Тарихи және әдеби экскурсиялардағы музейлік экспозицияларының орны. Әдеби экскурсияларын жүргізгенде экскурсия жүргізушінің сөз шеберлігіне қойылатын талаптар.
Этнографиялық экскурсияларды өткізу ерекшеліктері. Этнографиялық экскурсияларды өткізудің міндеті мен мақсаты. Көрсету мен әңгімелеудің ерекшеліктері. Этнографиялық экскурсияның ерекше тәсілдері. Этнографиялық экскурсияның нысандары. Экскурсияларға дәстүрлі материалды іріктеп алу. Қазақстан Республикасының тұрғындарының ұлттық ерекшеліктерін білу.
Әдістемелік жұмысты ұйымдастыру. Экскурсиялық мекеменің әдістемелік жұмысының құрылымы: әдістемелік бөлім, әдістемелік кабинет, әдістемелік кеңес, экскурсия жүргізушілердің әдістемелік секциялары, шығармашылық топтар, халықтың әртүрлі категорияларымен жұмыс істеу топтары. Экскурсия жүргізушінің әдістемелік секциядағы жұмысы. Экскурсия жүргізушінің жеке жоспары.