Эмоциялық бұзылыстары бар балаларды жалпы оқу процесіне қатыстыру
жүктеу/скачать 20,19 Kb.
|
|
Эмоциялық бұзылыстары бар балаларды жалпы оқу процесіне қатыстыру Эмоционалды бұзылулар - бұл белгілі бір жасқа тән емес мінез-құлық көріністері, бір эмоция өмірдің барлық салаларына таралатын кезде эмоциялардың артық немесе жетіспеуі байқалады. ЭМОЦИОНАЛДЫҚ БҰЗЫЛУЛАР ТҮРЛЕРІ қорқыныш Агрессия және өзін-өзі агрессия Соматикалық бұзылулар (энурез, ауырсыну және т.б.) Посттравматикалық жағдай (жақын адамның қайтыс болуы, ажырасу, жоғалту, ажырасу, зорлық-зомбылық, жарақат және т.б.) Қоршаған ортамен байланыста сәтсіздік Бейімделудегі проблемалар және т.б. Эмоциялық күй белгілі бір себепке байланысты және уақыт өте келе ол өтеді. Пайда болу жылдамдығына, қарқындылығына және ұзақтығына қарай күйлерді келесідей бөлуге болады: Көңіл-күй Көңіл-күй адамның ойлауына, мінез-құлқына, іс-әрекетіне және басқа да реакцияларына әсер етеді. Әлсіз күй болғандықтан, көңіл-күй өте баяу қалыптасады және ұзақ уақытқа созылуы мүмкін. Көңіл-күйге адамның денсаулығы, оның өміріндегі оқиғалар, басқа адамдар, жыл мезгілдері, ауа-райы және т.б. Аффект – бұл тез пайда болатын, өте қарқынды және қысқа уақытқа созылатын эмоционалды жарылыс. Аффект кезінде өзін-өзі бақылау төмендейді немесе жоғалады. Кейде кейін адам аффект кезінде не болғанын есіне түсірмейді. Оқиғаға байланысты аффект оң немесе теріс болуы мүмкін. Фрустрация – адам қандай да бір сыртқы кедергіге байланысты өз мақсатына жете алмаған кездегі шиеленіс күйі. Қанағаттанбау адамның шыдамдылығынан асып түседі және бұл жағымсыз эмоциялармен бірге жүреді - мысалы, тітіркену немесе көңілсіздік. Стресс – бұл бейімделу реакциясы, организмнің қоршаған ортаның талаптарына жауап беруі. Стресстің немесе шиеленістің екі түрі бар: эустресс- оң әсер етеді және бейімделуге ықпал етеді; диспресс - белсенділікке кедергі келтіреді, әл-ауқат пен денсаулыққа теріс әсер етеді. Осылайша, стресс оң немесе теріс болуы мүмкін, ол ынталандыруы және ынталандыруы мүмкін, бірақ жағымсыз жанама әсерлерді (мазасыздық, депрессия, ұйқының бұзылуы, соматикалық аурулар және т.б.) тудыруы мүмкін. Құмарлық – адамдардың ойлары мен күш-жігерін белгілі бір мақсатқа бағыттайтын өте қарқынды және ұзаққа созылатын эмоционалдық күй. Құмарлық өмір бойы немесе қысқа уақытқа созылуы мүмкін. Балалар мен жасөспірімдердің эмоционалдық проблемалары Эмоционалды проблемалардың көріністері және оларды шешу жолдары: Балалардағы мазасыздықтың жоғарылауы - тіпті себепсіз қорқыныш пен алаңдаушылықты бастан кешіру үрдісі. Мұндай проблемамен қорқыныш сезімі баланың тұрақты серігіне, кез келген жағдайға реакциясына айналады. Мұндай бала күйзеліске ұшырайды, сақтық танытады, жауласады. Мазасыздықтың күшеюінің себептері: отбасындағы алаңдаушылық атмосферасы; ақпараттың болмауы; баласын басқаратын және одан көп нәрсені талап ететін уайымшыл ата-ана; адекватсыз, қарама-қайшы немесе теріс талаптардан туындаған қақтығыстардың салдары.Не істеу? Балаға психологпен жұмыс, топтық психокоррекциялық сабақтар көмектеседі; Агрессия – өзіне немесе басқаларға зиян келтіруге бағытталған әрекетте көрініс табатын баланың мінез-құлқының үлгісі. Ол мойынсұнбау, ашуланшақтық, қатыгездік, қорқыту және негативті алып жүретін басқа да әрекеттер мен эмоциялар арқылы көрінеді. Бұл мінез-құлықтың себептері: эмоционалдық стресс; жағымсыз эмоцияларды сөзбен жеткізе алмау; назардың болмауы; бірдеңе алуға деген ұмтылыс, құрбыларына өз күшін көрсету. Мұның бәрі мыналармен түсіндіріледі: отбасындағы мәселелер (агрессия, қатыгездік, зорлық-зомбылық, жанжал, енжарлық); жеке сипаттамалар (тұрақсыз эмоционалдық фон, орталық жүйке жүйесінің теңгерімсіз түрі); әлеуметтік-биологиялық факторлар (жынысы, рөлі, әлеуметтік мәртебесіне байланысты мінез-құлықты таңдау); жағдай (сыртқы жағымсыз құбылыстар). Не көмектеседі? Психологпен, аса ауыр жағдайларда – психиатрмен жұмыс істеу; Балалардың қыңырлығы, ашуланшақтығы және бағынбауы баланың сыртқы жағдайға реакциясы ғана. Мінез-құлықтың бұл үлгісі келесі себептермен туындауы мүмкін: психосоматикалық бұзылыс; тәрбиенің бұзылған түрі (бәрі рұқсат етілген/тыйым салынған немесе әртүрлі отбасы мүшелерінің екі түрінің қосындысы); отбасындағы жағымсыз атмосфера; баланың ештеңе жасағысы келмеуі; бірдеңе алуға ұмтылу. Ата-аналар не істеу керек? Балаңызға өз эмоцияларын сөзбен жеткізуге үйретіңіз; отбасының барлық мүшелері тарапынан білім беру жүйесін бірыңғай үлгіге дейін төмендету; балаңызға оның мінез-құлқына қатты ренжігеніңізді білдіріңіз; стереотипті түрде әрекет етпеңіз; мінез-құлқыңызды өзгертіңіз, мүмкін бала сізді шағылыстыруы мүмкін; балаға назар аударыңыз немесе керісінше, егер бұл мінез-құлықтың себебі осы болса, оны азайтыңыз. Мұндай мінез-құлықты өз бетіңізше жеңе алмасаңыз, психологқа хабарласыңыз; Баланың өтірігі – баланың өмірге бейімделуі. Өтірік айтудың басты себебі - қоршаған әлемге сенімсіздік. Мұның салдары сіздің басыңызда тартымды шындықты тудырып, қиялдау болуы мүмкін. Өтірік айтудың себептері: балаға шамадан тыс талап қою; жазадан қорқу, барлық нәрсеге тыйым салу. Ата-аналар не істеу керек? Балаңызбен қарым-қатынасыңызды жақсартуға тырысыңыз. Оған ұрыспаңыз, өтірік іздемеңіз, балаға деген қызығушылық пен сеніміңізді білдіріңіз, өз уайымыңыз бен уайымыңызды дәл солай білдіріңіз, балаға оның іс-әрекетіне жауапкершілік жүктеңіз; оған орынды талаптар қою; өзіңді алдама. Баланың өзін-өзі бағалауының төмендігі – өзін адекватты түрде қабылдамауы, өзіне деген сенімсіздік. Себептері: басқаларды төмен бағалау; сүйіспеншіліктің, назардың, сүйіспеншіліктің болмауы; ересектердің сыны; шамадан тыс талаптар; Қалай көмектесуге болады? Балаңызға құрмет пен қолдау көрсетіңіз; оның еңбегін мойындау; баланың жеке басын сынамаңыз; мақтау; іске асыруға көмектесу және адамдарды «жоқ» деп айтуға үйрету. Егер сіз балаңызға өзін-өзі бағалауды өз бетіңізше дамытуға көмектесе алмасаңыз, психологқа хабарласыңыз.баланың әрқашан бір нәрсеге қарыз болатын жағдайы; баланың өзіне деген сенімін төмендететін аурулар. Басқалардың сөзін өткір қабылдауға бейім бала өзінің жеке басын кемітуге бейім. Мұндай бала көбінесе бәріне ұнауға тырысады және өзіне зиян тигізіп, басқалардың көңілінен шығу үшін бәрін жасайды. Балалар мен жасөспірімдердің эмоционалдық проблемалары жиі кездеседі және олардың мінез-құлқы арқылы анықталуы мүмкін. Ең бастысы - баланың мінез-құлқындағы өзгерістерге уақытында жауап беру және оған ішкі тәжірибені жеңуге көмектесу. Бұл жағдайда психологпен байланысу - ең жақсы нұсқа. Л.С. Выготский жеке тұлғаның эмоционалдық жағының маңыздылығы басқа аспектілерден кем емес екенін және ақыл мен ерік сияқты тәрбиенің пәні және қамқорлығы екенін атап өтті. Тәрбие процесінде алынған білім мен дағдылардың қалай игерілетіні және олардың болашақта қандай мақсатқа жету үшін қалай қолданылатыны субъектінің қоршаған адамдарға және қоршаған адамдарға эмоционалдық қатынасына шешуші түрде байланысты. объективті орта. Ақыл-ой кемістігі - баланың психикалық функциялары мен дағдыларының қалыптасуы мен дамуының бұзылуы, жалпы психикалық даму нормасынан немесе оның кез келген жеке функцияларынан артта қалуы. «Ақыл-ой кемістігі» терминін Г.Е. Сухарева. Зерттелетін құбылыс, ең алдымен, психикалық дамудың баяу қарқынымен, тұлғаның жетілмегендігімен, когнитивтік қызметтің жеңіл бұзылыстарымен, құрылымы мен сандық көрсеткіштері бойынша олигофрениядан ерекшеленетін, компенсацияға және кері дамуға бейімділігімен сипатталады. Психикалық дамуы тежелген оқушыларды оқытудың тиімділігін арттыру үшін арнайы жағдайлар жасалады: Қиын жағдайда жеке көмек. Материалды бекіту үшін қосымша бірнеше жаттығулар. Көрнекі дидактикалық құралдар мен жеке карточкаларды, жетекші сұрақтарды, іс-әрекет алгоритмдерін, үлгілерге негізделген тапсырмаларды жиірек қолдану Вариативті оқыту әдістері. Нұсқауларды қайталаңыз. Жоспарлар – алгоритмдер мен орындау схемалары, пиктограммалар (көрнекі, ауызша). Балама таңдау (ұсынылған нұсқалардың дұрысы) Сөйлеу үлгісі немесе сөз тіркесінің басы Іс-әрекетті көрсету. Аналогия бойынша іріктеу, керісінше. Жеңіл және қиын тапсырмалардың (сұрақтардың) кезектесуі Бірлескен немесе еліктеу әрекеттері. Проблемалық жағдайларды құру. Тапсырманы өзара тексеріп, талқылай отырып, үштік, жұптық жұмыс. Сұрақтар бойынша досыңызбен байланысыңыз. Біраз уақыт сөздіктермен жұмыс істеу. Салыстыру (олар қалай ұқсас және несімен ерекшеленеді) Бақылау және талдау (не өзгерді және неге?) Қатені табыңыз. Шифрлау (әріптерді, сөздерді, тапсырмаларды шифрлау үшін белгілерді пайдалану). Ерекшелік артық. Психикалық дамуы тежелген балаларға тән белгілер: Еңбекке қабілеттіліктің төмендеуі; Шаршаудың жоғарылауы; Тұрақсыз назар; Ерекше мінез-құлық; ерікті жадының жеткіліксіздігі; Ойлау дамуының артта қалуы; Дыбыстардың айтылуындағы ақаулар; Сөздердің нашар сөздік қоры; Төмен өзін-өзі бақылау дағдысы; Эмоционалды-еріктік сфераның жетілмегендігі; Жалпы ақпарат пен өкілдіктердің шектеулі қоры; Оқу техникасының нашарлығы; Математикадан есептерді санау және шығару қиындықтары. жүктеу/скачать 20,19 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|