Эстетикалық болмыс



Дата24.04.2023
өлшемі16,86 Kb.
#86222

Адамның эстетикалық өлшемі
Адамның шекті, еркін, әлемге ашық болуы, әрекет етуші, тек өзінің қабілеттерімен айқындалуы, асып түсетін, метафизикалық және т.б. – бұл да эстетикалық болмыс, яғни. Дүниедегі әдемі және таңғаларлық, асқақ және қарапайым, трагедиялық және күлкілі және т.б. көруге және болмыстың осы аспектілерін көріп қана қоймай, оларға сезімдік және рационалды түрде жауап беруге қабілетті болмыс.
Қоғамда өмір сүретін және әлеуметтік болмысы болған адам үшін ғана дүниенің эстетикалық өлшемі этикалық, құқықтық, діни және басқа өлшемдермен бірге әлеуметтікті анықтаушы белгілердің біріне айналады.
Эстетикалық тәрбие баланың қоршаған дүниенің өнердің әсемдігін көріп, оны жасай білу кабілетін дамыту мақсатында онын жеке басына әсер етудің мақсатты, жүйелі процесі. Ол емірдін алғашқы жылдарынан басталады.
Эстетикалық тәрбие өте кең ұғым. Ол табиғатқа, еңбекке, қоғамдық өмірге, күнделікті емірге, енерге эстетикалық қатынасты тәрбиелеуді қамтиды. Дегенмен, өнер туралы білімнің сан қырлы және ерекше екендігі соншалық, оның ерекше бөлігі ретінде эстетикалық тәрбиенің жалпы жүйесінен ерекшеленеді.
Балаларды өнер арқылы тәрбиелеу көркемдік тәрбиенің пәні. Өз кезегінде эстетикалык тәрбие балаларды жан-жақты тәрбиелеудің бір бөлігі болып табылады. Оның адамгершілік тәрбиесімен байланысы әсіресе тыгыз.
Өмірдегі, өнердегі әсемдікпен танысу баланың ақыл-ойы мен сезімін тәрбиелеп қана коймайды, сонымен қатар қиялын, қиялын дамытуға ықпал етеді.
Эстетикалық тәрбиені жүзеге асыру барысында келесі міндеттерді шешу кажет.
-эстетикалық қабылдауды жүйелі түрде дамыту;
балалардын эстетикалық сезімдері мен идеяларын, олардың көркемдік және шығармашылық қабілеттерін;
- Эстетикалық талғамның негізін қалыптастыру.
Балалардын эстетикалық қабылдауын, сезімін, идеяларын дамыту. Бала өмірінің алғашқы жылдарынан бастап бейсаналық түрде барлық жарқын және тартымды нәрселерге кол созады, жылтыр ойыншықтарды, түрлі-түсті гүлдер мен заттарды ұнатады. Мұның бәрі оған ләззат,
кызыгушылық сезімін тудырады.
- Эстетикалық талғамның негізін қалыптастыру. Балалардын эстетикалық қабылдауын, сезімін, идеяларын дамыту. Бала өмірінің алғашқы жылдарынан бастап бейсаналық түрде барлық жарқын және тартымды нәрселерге қол созады, жылтыр ойыншықтарды, тұрлі-түсті гүлдер мен заттарды ұнатады. Мұның бәрі оған ләззат, қызығушылық сезімін тудырады.
«Әдемі деген сөз балалардың өміріне ерте енеді. Өмірінің бірінші жылынан бастап олар ән, ертегі естиді, суреттерге қарайды. Сонымен бірге, шындықпен бірге енер олардын
қуанышты тажірибелерінің қайнар көзіне айналады.
Олар эстетикалық тәрбие процесінде барлық жарқын және әдемі нәрселерге бейсаналық жауап беруден сұлулықты саналы түрде қабылдауға ауысады. Шындыкты эстетикалык қабылдаудың өзіндік ерекшеліктері бар. Ол үшін ең бастысы заттардың сезімдік формасы - олардын тусі, пішіні, дыбысы
Сондықтан онын дамуы үлкен сенсорлық мәдениетті ажет етеді. Сұлулықты бала форма мен мазмун бірлігі ретінде қабылдайды: Форма дыбыстардың, түстердің, сызыктардын жиынтығында көрінеді. Алайда қабылдау эмоционалды боялғанда, оған деген белгілі бір қатынаспен байланыстырылғанда ғана эстетикалық сипатқа ие болады. Эстетикалық қабылдау сезіммен тәжірибемен тығыз байланысты. Эстетикалық сезімнің ерекшелігі қызықсыз қуаныш, сұлумен кездесуден туындайтын жарқын эмоционалды толку
Тәрбиеші баланы әсемдікті қабылдаудан, оған эмоционалдық жауап беруден түсінуге, эстетикалык ойларын, пайымдауларын, бағалауларын қалыптастыруға жетелеуі керек. Бул- мугалімнен бала еміріне әсемдікпен әсемдікпен сіңісіп, оның айналасын жан-жақты көркейте білуді, жүйелі түрде, көз тігуді талап ететін қажырлы еңбек. Балалардың көркемдік жане шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет