Репродуктивті қызметінің реттеуінде эндокрин жүйесінің рөлі
Әйелдердегі репродуктивті жүйенің критикалық кезеңдері
Қалыпты етеккір циклі. Етеккір цикл реттейтін звенолар
Етеккір циклы - бұл басталған
етеккірдің бірінші күнімен келесі
етеккірдің бірінші күніне дейінгі уақыт
арасын айтамыз. Әйелдерде етеккір
циклының басталуы мен аяқталуын
осылай анықтау әйел организмінде
өтетін циклдық өзгерістердің ең айқын
сыртқы көрінісі етеккірлік кан кетудің
болуымен байланысты болады.Алғашқы етеккір (менархе)
• 11-13 жаста келеді
• Бірден немесе 1 жыл ішінде калыптасады
• Орташа ұзақтығы 21-35 күн
• 60 пайыздан көп әйелдерде орташа 28 күн
• Етеккірлік қан кету себебі жатырдың шырышты қабығының
түсіп, қан тамырларының жарылуымен байланысты. Бұл кезде
шырышты қабығының функционалдық қабаты бөлініп түседі.
Қалыпты етеккір циклында қан кету ұзақтығы орташа 3-6 күнге
тең және көптеген факторларға алдымен эндометрий
регенерациясының жылдамдығына байланысты болып келеді.
Кететін қан көп емес және орташа (етеккірдің барлық күндері)
50 мл құрайды, етеккірлер ретті, ауырмай келеді.
Етеккір циклы және оның реттелуі
Әрбір қалыпты етеккір циклы әйел организмінің
жүктілікке дайындығы болып табылады. Ұрықтану
және жүктілік әдетте етеккір циклының ортасында
овуляция (жетілген фолликулдың жарылуы) және
ұрықтануға дайын аналық клетка шыққаннан
кейін болады. Егер бұл кезеңде ұрықтану
болмаса, ұрықтанбаған аналық клетка өледі, ал
дайындалған жатырдың шырышты қабығы
сылынып түседі де, етеккірлік қан кету басталады.
Сонымен, етеккірдің келуі әйел дайындалуға
бағытталған күрделі циклдық өзгерістердің
аяқталғанын көрсетеді.
1 звено: ми қыртысы
2 звено: гипоталамус
3 звено: гипофиз
4 звено: аналық без
5 звено: нысана-мүшелер
жатыр, қынаптың шырышты
қабаты, сүйектер, тері асты май
қабаты, тері, шаш
Репродуктивті денсаулыққа сыртқы факторлардың тигізетін әсері
Әйелдердегі репродуктивті қызметінің ерекшелігі
Әйелдердегі репродуктивті жүйенің бұзылыстары: альгодисменорея