Фармацевтикалық кәсіпорындардың шығарындыларымен атмосфераның ластануы және олардың халық денсаулығына әсері
Фармацевтикалық ластану дәрі-дәрмектерді тұтынудың өсуімен тығыз байланысты, бұл өз кезегінде демографиялық қартаю, созылмалы аурулардың көбеюі, генериктермен арзан емдеудің болуы және жаңа дәрі-дәрмектердің пайда болуы сияқты факторларға ықпал етеді. Бүгінгі таңда бүкіл әлемде 4000-ға жуық белсенді дәрілік заттар тіркелген Дәрі-дәрмектің ең ірі тұтынушылары-АҚШ, Еуропа және Жапония. Сонымен қатар, дәрі-дәрмектерді тұтыну деңгейі әр түрлі: мысалы, Еуропалық Одақ аумағында әр түрлі елдерде ол жылына жан басына шаққанда 50-ден 150 г-ға дейін құрайды. Соңғы онжылдықтарда бұл көрсеткіш айтарлықтай өсуді көрсетті. Сонымен, қолда бар мәліметтерге сәйкес, Еуропаның 29 елінде 1995-2010 жылдар аралығында антидепрессанттарды тұтыну деңгейі жыл сайын орта есеппен 20% - ға өсті. Экологиялық тұрғыдан алғанда, ДЗ өмірлік циклінің негізгі кезеңдері өндіріс пен тұтынуды, сондай-ақ қалдықтарды басқаруды қамтиды. Қоршаған ортаның ластануы осы кезеңдердің әрқайсысында мүмкін, бірақ негізінен оларды пайдалану процесінде болады . Ауызша қолданылатын препараттардың және олардың туындыларының 30-дан 90% - на дейін несеп құрамындағы сыртқы ортаға белсенді метаболиттер түрінде түсетіні анықталды (орта есеппен 64% ± 27%); ДЗ метаболизмі өнімдерінің бір бөлігі нәжіспен шығарылады (орта есеппен 35% ± 26%). Ластанудың себебі көбінесе пайдаланылмаған дәрі дәрмектерді дұрыс емес жою болып табылады Табиғи ортаға енгеннен кейін фармацевтикалық заттар биотикалық және абиотикалық факторлардың әсерінен белгілі бір өзгерістерге ұшырауы мүмкін. Әдетте, ДЗ бастапқы белсенділігін жоғалтып, деградацияға ұшырайды. Алайда, бірқатар қосылыстар табиғи ыдырауға төзімді болып қана қоймай, тірі организмдер мен адамдарға ықтимал қауіп төндіретін физика-химиялық трансформанттар түзу үшін белсенділігін өзгерте алады [4, 5]. Оларға, атап айтқанда, құрамында микробқа қарсы әсері бар азот бар гетероциклді қосылыстар, кейбір анальгетиктер, сондай-ақ ұйқының бұзылуы, эпилепсия және басқа ауруларға қолданылатын препараттар жатады