Философияляқ антропология мәселелер

жүктеу/скачать 438,54 Kb.

Дата	07.04.2022
өлшемі	438,54 Kb.
	#30228

Таным теориясы.

1.Таным және шығармашылық

2.Таным түрлері.

3.Ақиқат мәселесі.

Таным теориясы қоятын сұрақтар: - білім деген не? - біз оны қалай аламыз? - адамның ақиқи білімге қолы жете ме? Бұл сұрақтар философияның өзі сияқты көне болып табылады.

Таным теориясының дамуы

Білімнің қайнар көзі

Туа пайда болатын идеялар концепциясы (Сократ, Платон)

Құдай аяны (діни - идеалистік философия)

Объективті дүниенің бейнесі (материализм)

Білім деген не?

Білім дәлелденген ақиқат

Білім сыртқы дүниенің адам басындағы бейнесі

Таным – қоршаған дүниені адам санасында белсенді бейнелеу процесі. Таным – шындықты бейнелеудің жоғары формасы, салыстырмалы ақиқаттан нақты ақиқатқа өту, субъекттің объектке шексіз жақындай түсуін бейнелеу. Таным теориясын философияда гносеология немесе эпистемология деп те атайды.

Танымның екі формасы:

сезімдік, түйсіктік таным;

Сезімдік таным – сезімдер мен түйсікті білімнің қайнар көзі деп біледі. (Д.Локк, Беркли. Юм, Мах) Формалары: түйсік, қабылдау, елестету.

Рационалдық таным – логика, ойлауды

абсолюттендіру, танымның негізі ақыл, парасат деп ұғыну. (Декарт, Спиноза, Гегель.)

Формалары: ұғым, пікір, ой қорытындысы

(тұжырым).

Таным процесінде дүниені тануға бола ма, болмай ма деген мәселеге екі түрлі көзқарас бар:

Гностицизм – дүниені тануға болады, адамның танымдық мүмкіндігін шексіз деп түсінетіндер;
Агностицизм – дүниені тануға болмайды, адамның танымдық мүмкнідігі шектелген деп түсіндіретіндер. (Иммануил Кант).

Қазіргі заманғы гносеология көбінесе гностицизм бағытын ұстанады.

Ақиқат мәселесі.

Ақиқат – грек. “алетейа” –”жасырынбаған”, “айғақ” дегенді білдіреді.

Ақиқат – Алла Тағала – дейді Құран Кәрім.

“Ақиқат - біздің білімдеріміздің мәңгі идеяларға сәйкес келуі” (Платон).

“Ақиқат – қоршаған дүениені дұрыс бейнелейтін білім”. (Аристотель).

ақиқат

адамгершілік

сұлулық

Сократтың философиялық үшбұрышы

Ақиқат түрлері:

Абсолюттік ақиқат – заттар мен құбылыстар туралы толық, жан-жақты қамтылған, жеткілікті білім;
Объективтік ақиқат – мазмұны субъектіге тәуелсіз, бүкіл адамзатқа да тәуелсіз білім;
Салыстырмалы ақиқат – объективтік ақиқаттың көріну формасы. Ол шындықты негізінен дұрыс, бірақ толық емес мөлшерде, тек белгілі бір деңгейде бейнелейді.
Нақты ақиқат. Ақиқаттың нақтылығы. Абстрактілі , тиянақсыз ақиқат жоқ, ақиқат әрқашан нақты.

Назарларыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 438,54 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: