Генрих Гейненің шығармашылығы
жүктеу/скачать 17,02 Kb.
|
|
Генрих Гейненің шығармашылығы Неміс халқының ұлы ақыны Генрих Гейне 1797 жылы Дюссельдорф қаласындағы шағын шаруалы еврей семьясында туып, 1856 жылы қайтыс болды. Алғашында жергілікті Лицейде оқиды. Сонан кейін университетте түсіп, 4-5 жылдай заң ғылымын зерттейді, сонда романтикалық мектептің оқымысты уәкілі Шлегель мен жақын танысады. Бұдан кейін Геттин-генде, Берлинде-Бойпанның, Вольфтың және Гегельдің лекцияларын тыңдайды. 1825 жылы Геттингенде заң ғылымының докторлық дәрежесіне ие болды. Ол кездегі немістің буржуазиялық қоғамның идеологиядағы реакциялық бағыты әдебиеттегі романтикалық мектепте ықпалын тигізе отыра, феодалдың тұрмысты көздеді. Гейне алғашқы кезінде романтикалық мектептің шәкірті болабастады да, көп ұзамай одан бас тартып, әдебиетті өмірге, қоғамның саяси қозғалысына жақындауға бар жігерін жұмсайды. Сонымен Гейне Германияда өз шығармалары арқылы буржуазиялық-демократия бағытындағы поэзия белесін бастады. Гейненің тұңғыш өлеңі баспаға 1817 жылы жарияланды. Оның содан кейін 1821 жылы 1823 жылдары әр түрлі атпен кітаптары да шыға бастады. 1827 жылы басылып шыққан «Жырлар кітабы» деген атпен шыққан өлеңдер жинағы Германияда неміс әдебиетінің лирикалы өлеңдер тарихындағы Гетеден кейінгі бір үлкен белесті оқиға болып танылады. Гейне поэзияның халықтың формасын өз шығармаларында прогресшіл, демократиялық идеямен тоғыстыра білді. Гейне өзінің «Жырлар кітабында» терең философиялық ойларға барып, үстемшілік жүргізіп отырған немістің мешандық қоғамның сораңғы қылмыстарын қылықтарын, жағымсыз мінездерін сынақтап, мінеп, сынап жазды. Гейне өзінің «Атта Гролпь» деген атақты поэмасында немістің сол кезгі ұсақ-буржуазиялық, радикалдың поэзиясына қарсы, сөзуар ұсақ буржуазияшыларды сықақ етіп көрсетті, олардың сотқарлық мінездерін (көрсетті) әшкереледі. Гейненің «Германия» деген поэмасы неміс реакциясына қарсы, ақынның революциялық патриотизм айқын танытатын, саяси маңызы зор әйгілі шығармасы. Бұл поэма Гейне шығармаларының биік шыңы деп саналады. «Еріксіздер кемесі» деген өлеңінде ақын, капиталистік қоғамның адамгершіліктің шегіннен шығып кеткен айуандығын көрсетіп, оларды айқын әшкерелеп-сипаттайды. Гейненің өзінің жас кезіндегі шығармаларында көптеген ауытқу қате жолдары да болды. Ол кемшіліктері мен қателіктеріне бұл жолы тоқталып жатуды оншалықты қажет деп таппадық. Қазақ тілінде 1965 жылы басылып шыққан кітапшаға «Шат көңілді-ер Герман», «Еріксіздер кемесі», «Филантроп», «Жетімдерді еске алу», «Екі сері», «Ғашықтар шолжаңы», «Ақылды төбет», «Қызыл кебіс» деген өлеңдер кірді. «Шат көңілді-ер Герман»-Дат елінің аңызынан алынып, жазылған ертедегі тәрізді өлең. Мұнда-автор қара-құзғынның жауыздығын, бала батыр Германмен оның ғашық қызының махаббатын және олардың ерлігін суреттейді. «Ерінсіздер кемесінде капиталистердің адамгершіліктен безгендік-хайуандығын, негрлерді топ-тобымен мал орнына ақшаға сатылып, пайда түсіретін құлқын иесі қанаушыларды көрсетеді. «Филантропта» бай ағасы өзінің бірге туған кедей қарындасына көк тиын да көмек бермей, ақырында қарындасының бір үзім нан таба алмай аштан өлгенін сипаттайды. Ал «Жетімдерді еске алуда» жетімдердің аянышты халін, халділердің той-думанды өмірін бейнелейді. «Екі сөріде» өзінің киімін, тонын жақсы көретін. Гейнельдің әдебиеті, алғашында ол романтизм шеңберінде болғанымен, кейінірек басқа әдеби ағымға енбеді. Оның еңбектерінің кейбір зерттеушілері оны неміс ағартушылық, классицизм және реализм шеңберіне қосады. Осы неміс жазушысының ең танымал шығармаларының қатарына: Гедихте (Поэзия) 1821 ж., Харц саяхаты немесе неміс тілінде Die Harzreise, Buch del Lieder немесе Әндер кітабы, оны 1826 жылы кім жазды. Романтикалық мектеп Y Германия, қысқы ертегі тізімге қосылды. Әндер кітабы Әндер кітабы, неміс тілінде Бух дер Лидер, бұл Генрихтің маңызды шығармаларының бірі шығар. Бұл 1827 жылдан бастап өлеңдердегі жазбалар жиынтығы. Бұл жұмыс автордың кейбір газеттер мен журналдарда бұрын жариялаған бірнеше жазбаларының нәтижесі болып табылады. Осы жұмысымен Гейне өзінің туған елінде және сыртында танымал болды. Жазушы көзі тірісінде ол шамамен 13 рет жарық көрді, оның бес басылымына қатысты. Бұл жапон тіліне аударылған алғашқы неміс шығармасы бола отырып, 42 тілге аударылды. Шығармаға романтизм дамытқан түрлі махаббат пен сентиментализм сюжеттері тән. Ең көрнекті өлеңдердің қатарына: «Посейдон», «Лоре-Лей», «Дона Клара», «Алманзор», «Лос Тровадорес» және «Эн эль Маравиллосо Мес де Майо» жатады. жүктеу/скачать 17,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|