Отчет о научно-исследовательской работе
жүктеу/скачать 6,22 Mb.
|
|
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН КОМИТЕТ НАУКИ РЕСПУБЛИКАНСКОЕ ГОСУДАРСТВЕННОЕ КАЗЁННОЕ ПРЕДПРИЯТИЕ «ИНСТИТУТ АРХЕОЛОГИИ ИМ. А.Х. МАРГУЛАНА» (РГКП ИА КН МОН РК)
ОТЧЕТ О НАУЧНО-ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКОЙ РАБОТЕ «КУЛЬТУРА НАСЕЛЕНИЯ КАЗАХСТАНА ОТ КАМЕННОГО ВЕКА ДО ЭТНОГРАФИЧЕСКОЙ СОВРЕМЕННОСТИ ПО АРХЕОЛОГИЧЕСКИМ ИСТОЧНИКАМ» (заключительный) НТП – Ф.0807 «Культура населения Казахстана от каменного века до этнографической современности по археологическим источникам»
Алматы, 2020 СПИСОК ИСПОЛНИТЕЛЕЙ
Нормоконтролёр ________________ Г.А. Базарбаева РЕФЕРАТ Есеп 205 б., 1 бөлім, 23 қосымша. АРХЕОЛОГИЯ, ТАС ҒАСЫРЫ, ҚОЛА ДӘУІРІ, ЕРТЕ ТЕМІР ҒАСЫРЫ, ОРТАҒАСЫРЛАР, ЖАҢА ЗАМАН ЕСКЕРТКІШТЕРІ, ҚАЗБАЛАР, ЗЕРТТЕУ, ЭКСПЕДИЦИЯЛАР, МӘДЕНИЕТ Жоба мақсаты хронологиялық шеңбері тас ғасырынан бастап жаңа заманға дейінгі уақытты және кең көлемдегі мәселелер: тас ғасырының ескерткіштерін зерттеу; Ұлытау-Жезқазған тау-кен орталығының жұмыс істеу аспектісін зерттеу; Қазақстанның палеометал кезеңі тайпаларының шарауашылық-мәдени процесстері, дүниетанымы мен рухани мәдениеті; дала өнері; қала мәдениетінің пайда болуы мен қалыптасу процесстері контексінде ескерткіштерді зерттеу; ежелгі және ортағасырлардағы тарихи-мәдени процесстердің заңдылықтарын анықтау; этноархеологиялық зерттеулерді қамтитын бірнеше бағытта іске асырылды. Зерттеулер практикалық сипатта да, іргелі теориялық талдаулар негізінде де болды. Тас ғасырының ескерткіштері Сарыарқа, Жетісу және Батыс Қазақстан территорияларында зерттелді. Еуразияның қола дәуірінің ірі тау-кен металлургия облыстарының бірі – Ұлытау-Жезқазған орталығында зерттеу жүргізілді. Палеометал дәуіріндегі Жетісу, Оңтүстік және Батыс Қазақстан тұрғындарының шаруашылық-экономикалық дамуы жүйесі мен құрылымы анықталды, жерлеу дәстүрі сарапталды, қоныстар мен қорымдардың петроглифтермен өзара байланысы анықталды. Шығыс Аралда б.д.д. І мыңжылдықтағы аймақта жүрген процесстерді теориялық реконструкциялау жүргізілді. Оңтүстік–Шығыс және Оңтүстік Қазақстанның ортағасырлық қалаларын тарихи-археологиялық зерттеу Қазақстан территориясы қала мен даланың тарихи-мәдени синтезі орталықтарының бірі болғанын көрсетті. Көшпенділердің тастағы өнері, эпиграфикасы және тамғалары бойынша тарихи-археологиялық зерттеу жүргізілді. Батыс Қазақтандағы Жошы ұлысы кезеңінің ескерткіштерін зерттеу материалдарын жүйелеу және сарапатау бойынша жұмыстар атқарылды. Институт қызметкерлерімен кейінгі антика кезеңі діні мен көшпенділер өнері мәселелеріне де зерттеулер жүргізілді. Қазақстан мен шетелде 2020 жылда 48 шығарылым жарияланды. «Қазақстан археологиясы» журналы, екі монография баспадан шығарылды, Ә.Х. Марғұланның ғылыми мұрасын зерттеу мәселесі, Жетісу мен Үстірттің қола және ерте темір дәуірі мәселелері бойынша бес монографияның қолжазбасы даярланды. 2019 жылы «Ақынжанов оқулары» жас ғалымдар конференциясы өткізіліп, материалдар жинағы жарыққа шақты. РЕФЕРАТ Отчет 205 с., 1 ч., 23 прил. АРХЕОЛОГИЯ, КАМЕННЫЙ ВЕК, ЭПОХА БРОНЗЫ, РАННИЙ ЖЕЛЕЗНЫЙ ВЕК, СРЕДНЕВЕКОВЬЕ, ПАМЯТНИКИ НОВОГО ВРЕМЕНИ, РАСКОПКИ, ИССЛЕДОВАНИЯ, ЭКСПЕДИЦИИ, КУЛЬТУРА Цель проекта реализовывалась по нескольким направлениям, охватывающим хронологический диапазон от эпохи камня до Нового времени и широкий спектр проблем: изучение памятников каменного века; исследование аспектов функционирования Улытау-Жезказганского горно-металлургического центра; хозяйственно-культурных процессов, духовной культуры и мировоззрения племен эпохи палеометалла Казахстана; степного искусства; изучение памятников в контексте процессов возникновения и становления городской культуры, выявление закономерностей историко-культурных процессов в эпоху древности и средневековья, этноархеологические исследования. Исследования носили как практический характер, так и являлись принципиальными теоретическими разработками. Памятники эпохи камня изучались на территории Сарыарки, Жетысу и Западного Казахстана. Проводились исследования одной из крупных горно-металлургических областей Евразии эпохи бронзы – Улытау-Жезказганского центра. Выявлена структура и система хозяйственно-экономического развития населения Жетысу, Южного и Западного Казахстана в эпоху палеометалла, проанализированы погребальные традиции, выявлена взаимосвязь петроглифов с поселениями и могильниками. Для Восточного Приаралья проведена теоретическая реконструкция процессов, происходивших в регионе I тыс. до н.э. Историко-археологическое исследование средневековых городов Юго-Восточного и Южного Казахстана показало, что территория Казахстана была одним из центров историко-культурного синтеза города и степи. Проведены историко-археологические исследования по наскальному искусству, эпиграфике и тамгам кочевников. Проведена работа по систематизации и анализу материалов исследований памятников периода улуса Жошы в Западном Казахстане. Сотрудниками Института проводилось изучение вопросов религии периода поздней античности и искусства кочевников. В 2020 году издано 48 публикаций в Казахстане и за рубежом. Выпущен журнал «Археология Казахстана»; издано две монографии; подготовлены рукописи пяти монографий по проблемам изучения научного наследия А.Х. Маргулана; по вопросам эпохи бронзы и раннего железного века Жетысу и Устюрта. В 2019 г. проведена конференция молодых ученых «Ахинжановские чтения», издан сборник. жүктеу/скачать 6,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|