Майкл Браун
Туған жылы:05.06.1965жылы
Туған жері: АҚШ, Алабама штатының солтүстік
бөлігіндегі Ханствилл
қаласында
2003
жылдан бастап Калифорния технологиялық институтында
планеталық астрономия профессоры болып жұмыс жасайды.
Майкл Браунды «Плутонды өлтірген адам» деп атайды.
Койпер белдеуінің нысандарын сипаттау мен ашуға қосқан үлесі үшін
Кавли сыйлығымен марапатталды.
Дәл осы маманның бастамасымен Плутон 2006 жылы толыққанды планета
мәртебесінен айырылып, ергежейлі планетаға айналды. 2010 жылы Браун «Мен
Плутонды қалай өлтірдім және неге бұл сөзсіз болу керек болды»
кітабын жазып
шығарған болатын.
Майкл Браунның кітабы оныншы планета Эриданың Плутоннан сәл
үлкенірек екенін 2005 жылы жариялап, заманауи астрономиядағы
ең аласапыран
жыл болды. Кітап авторы өзінің жаңалығымен жыл бойына созылған қызу
пікірталас тудырды. Браунның ашылуы астрономдардың тыныштығын бұзып,
оқиғаға
қоғам назарын аударып, дау-дамай туғызды.
Жұмыста Эриданың ашылуына дейінгі оқиғалар, оның ашылуы туралы
мәлімдеме және Плутонның мәртебесін қайта
қарауға себеп болған оның
болжамды мөлшері сипатталған. Пікірталас 2006 жылы Халықаралық
астрономиялық одақтың шешімімен аяқталды, ол
Плутонды планетарлық
мәртебесінен айырып және оның дәрежесін «төмендетіп», оған ергежейлі
планетаның жаңа санатын берді. Браун жылдар бойы іздеген,
өмір бойы
армандаған жаңалықтың салдары мектеп оқушылары мен тележурналистердің
ашулы жауаптарға толы хаттары болғанын айтады.
2012 жылы Майкл Браун Койпер белдеуінің нысандарын сипаттау мен
ашуға қосқан үлесі үшін Кавли сыйлығымен марапатталды.
Койпер белдеуі Плутонның орбитасы болып табылатын күн жүйесінің ең
шеткі аймағында орналасқан. Бұл күн жүйесіндегі ең үлкен аймақтардың бірі.
Койпер белдеуінің элементтері кометалар
мен астероидтар болып
табылады. Ұқсас болғанымен, кометалар мен астероидтардың құрамы әртүрлі.
Комета - шаңнан, тастардан және мұздан (қатты газ) тұратын аспан денелері, ал
астероидтар тау жыныстары мен металдардан тұрады. Бұл аспан денелері күн
жүйесінің қалыптасуының қалдықтары болып табылады. Койпер белдеуінде
табылған аспан денелерінің ішінде ең танымалы - ергежейлі планета Плутон. Бұл
Койпер белдеуіндегі ең үлкен аспан денесі, дегенмен жақында Койпер белдеуінде
осындай өлшемдегі жаңа ергежейлі планета (Эрис) табылды.
Кавли премиясы-2007 жылы норвегиялық филантроп Фред Кавли
тағайындаған ғылыми сыйлық. Премия 2008
жылдан бастап екі жыл сайын
астрофизика, нанотехнология және неврология саласындағы көрнекті
жетістіктері үшін беріледі.
2016 жылы Майкл Браун мен ресейлік маман Константин Батыгин
әріптестерімен бірге біздің Күн жүйесінде толыққанды тоғызыншы планета бар
деген болжам жасады. Браун оның нақты бар екендігінің ықтималдығын 90% деп
бағалады.