Реферат тақырыбы : Қазақстан ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Орындаған: Тасдаулетұлы а нұржігіт Е
жүктеу/скачать 19,37 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орындаған
- 5) Көшпелі өмір салты және мал шаруашылығы. 6) 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымындағы өзгерістер
- 10) Бұл өзгерістердің қазақ қоғамы үшін салдары. 11) Қорытынды 12) Презентацияның негізгі идеяларының қысқаша мазмұны.
|
Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Педагогикалық Университеті Тарих және педагогика РЕФЕРАТ Тақырыбы: Қазақстан ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Орындаған: Тасдаулетұлы А Нұржігіт Е Қабылдаған: Исамет Н Тобы:1602-11 Шымкент - 2023 1. Кіріспе 2) 19 ғасырдағы Қазақстан туралы қысқаша тарихи мәліметтер. 3) 19 ғасырдың бірінші жартысындағы кезеңге бөлу. 4) Қазақтардың шаруашылық құрылымының негізгі белгілері 5) Көшпелі өмір салты және мал шаруашылығы. 6) 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымындағы өзгерістер 7) Орыс көпестерінің келуі және олардың экономикалық жағдайының күшеюі. 8) Қорытындылар 9) Бұл өзгерістердің аймақтың экономикалық дамуы үшін маңызы. 10) Бұл өзгерістердің қазақ қоғамы үшін салдары. 11) Қорытынды 12) Презентацияның негізгі идеяларының қысқаша мазмұны. 13) Пайдаланылған Әдебиеттер Тизимі 19 ғасырда Қазақстан Ресей империясының құрамында болды және Ресей экономикасы мен мәдениетінің күшті ықпалында болды. Сонымен бірге қазақ қоғамы көшпелі мал шаруашылығына негізделген салт-дәстүрі мен тұрмыс-тіршілігін сақтап қалды. 19 ғасырдың бірінші жартысында қазақтардың шаруашылық құрылымында орыс көпестерінің келуімен, жерге меншіктің жаңа түрлерінің енгізілуімен және егіншіліктің дамуымен байланысты елеулі өзгерістер болды. Бұл тұсаукесерде біз 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымының негізгі ерекшеліктерін қарастырып, осылайша болған өзгерістерді талдаймыз. Бұл өзгерістердің аймақтың экономикалық дамуына тигізетін салдары мен қазақ қоғамына тигізетін салдарын да талқылайтын боламыз. Қазақстанда 19 ғасырдың бірінші жартысын шартты түрде екі кезеңге бөлуге болады: 30-ға дейінгі және 30-шы жылдардан кейінгі. Бірінші кезең қазақ қоғамы мен экономикасындағы салыстырмалы тұрақтылықпен сипатталады. Көшпелі өмір салты мен мал шаруашылығы қазақтардың өмір сүруінің және табысының негізгі түрі болып қала берді. Сауда байланыстары дамымай, өнімдердің көпшілігі жергілікті жерде тұтынылатын. 1930 жылдардан кейін Ресей билігінің Қазақстанды отарлау жөніндегі белсенді саясатына байланысты өлкенің экономикасы мен әлеуметтік саласында елеулі өзгерістер болды. Орыс қонтайшылары өлкеге белсенді түрде қоныстана бастады, Ресейдің басқа аймақтарымен сауда байланыстары дамыды жерге меншіктің жаңа формаларының енгізілуі және көшпелілердің жерге құқықтарының шектелуі болды. Осы кезеңде ауыл шаруашылығын белсенді дамыту, стационарлық елді мекендерді құру да басталды. 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымының негізгі белгілері: Көшпелі өмір салты мен мал шаруашылығы: Қазақтар жайылым мен су іздеп малдарымен бір жерден екінші жерге көшіп келген. Халықтың басым бөлігі мал шаруашылығымен және аңшылықпен, балық аулаумен және жабайы өсімдіктерді жинаумен айналысты. Шектеулі сауда байланыстары: Қазақтардың сауда байланыстары дамымай, өнімдердің көпшілігі жергілікті жерде тұтынылатын. Жерге меншіктің ұжымдық нысаны: жер жеке меншік иелеріне емес, бүкіл ұжымға тиесілі болды. Көшпелілер жерді мал шаруашылығы мен аңшылық үшін пайдалана алады, бірақ оны сатуға немесе мұрагерлеріне беруге құқығы болмады. Көшпелі қауымдар: Көшпелі қауымдар қазақ қоғамының негізгі әлеуметтік-экономикалық бірліктері болды. Әрбір қауымда бірнеше туысқан рулардан тұрды және олардың жайылымдық және аңшылық үшін өз территориясы болды. Ауыл шаруашылығының даму деңгейінің төмендігі: ауыл шаруашылығы дамымай, территорияның аз ғана бөлігін алып жатты. Негізгі дақыл тары болды, бірақ арпа, сұлы және басқа да дәнді дақылдар өсірілді. Тұрақты қоныстардың болмауы: көшпелі қауымдар бір жерден екінші жерге көшіп, тұрақты тұратын жерлері болмады. Тек қазақ элиталық қабаттарында шағын стационарлық қоныстар болды. Жалпы қазақтардың 19 ғасырдың бірінші жартысындағы шаруашылық құрылымы көшпелі мал шаруашылығына, жерге меншіктің ұжымдық нысаны мен көшпелі қауымдарға негізделген. Бірақ орыс көпестерінің келуімен және жерге меншіктің жаңа формаларының енуімен бұл өмір салтында елеулі өзгерістер болды. Көшпелі өмір салты мен мал шаруашылығы 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымының негізгі белгілері болды. Қазақтар жайылым, су іздеп малдарымен бір жерден екінші жерге көшіп келген. Халықтың басым бөлігі мал шаруашылығымен және аңшылықпен, балық аулаумен және жабайы өсімдіктерді жинаумен айналысты. Қазақтар арасында мал шаруашылығының негізгі түрлері қой шаруашылығы, жылқы және ірі қара мал болды. Көшпелілердің табындары көбінесе айтарлықтай үлкен болды және үлкен жайылымдарды қажет етті, бұл көшпелілердің айтарлықтай қашықтыққа көшуіне әкелді. Қазақтардың мал шаруашылығы да аңшылық пен балық аулаумен байланысты болды. Көшпелілер қазан (жабайы қой), жабайы шошқа және басқа жануарлар, құстар сияқты жабайы аңдарды аулаған. Балық аулау өзендері мен көлдері бар жерлерде көшпелілер үшін маңызды азық-түлік көзі болды. Қазақтардың көшпелі өмір сүруінің бір себебі олардың аумағында тұрақты су көздерінің жоқтығы болды. Қазақтар жерді суару, мал ішу үшін құдықтар мен жасанды каналдарды пайдаланған. 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың көшпелі тұрмысы мен мал шаруашылығы құрғақ және шөлейт аймақтар мен артықшылықтарға ие болды, сонымен қатар сауда қатынастары мен ауыл шаруашылығын дамыту мүмкіндіктерін шектеді. 19 ғасырдың бірінші жартысында қазақтардың шаруашылық құрылымы әр түрлі факторлардың әсерінен бірте-бірте өзгере бастады. Осы факторлардың бірі сауда қатынастарының өсуі болды, бұл қазақ экономикасының құрылымының өзгеруіне әкелді. 19 ғасырдың бірінші жартысында қазақтар керуен саудасымен айналыса бастады. Олар ет, тері, жүн және басқа да жануарлардан алынатын өнімдерді, сондай-ақ жабайы өсімдіктерден алынған коллекцияларды, оның ішінде тұт пен балды сатты. Сонымен қатар, олар шай, қант, тоқыма және қару-жарақ сияқты басқа аймақтардан тауарлар сатып ала бастады. 19 ғасырдың бірінші жартысында Қазақстанға орыс көпестерінің келуі сауда қатынастарының дамуымен және Ресейдің өлкедегі экономикалық рөлінің күшеюімен байланысты болды. Көпестер қазақтармен белсенді сауда жасай бастады, олардан ет, тері, жүн, бал және басқа да мал өнімдерін сатып алумен қатар, оларға несие берумен де айналыса бастады. Уақыт өте Ресей көпестері Қазақстандағы экономикалық жағдайын нығайтты. Олар шөлдер мен таулар арқылы жүк тасымалдауға қажет жылқылар мен түйелерді сатып алуға ақша салған. Орыс көпестерінің экономикалық жағдайының күшеюінің қазақтар үшін оң және теріс салдары болды. Бір жағынан қазақтар орыс көпестері әкелген жаңа тауарлар мен қызметтерге қол жеткізіп, шаруашылықтарын дамыту үшін несие алды. Екінші жағынан, орыс көпестері өз тауарларына жоғары баға қойып, қарызға тәуелділік жүйесін енгізіп, қазақтарды қанауға әкеп соқтыруы мүмкін еді. Сөйтіп, 19 ғасырдың бірінші жартысында Қазақстанға орыс көпестерінің келуі Ресейдің өлкедегі экономикалық рөлінің күшеюіне және қазақтардың шаруашылық құрылымының өзгеруіне әкелді. 19 ғасырдың бірінші жартысында қазақтардың шаруашылық құрылымы көшпелі өмір салтына және мал шаруашылығына негізделген. Бірақ өлкеге орыс көпестерінің келуімен қазақтардың шаруашылық өмірінде өзгерістер бола бастады. Орыс көпестері сауда кеңселері мен дүкендер ашып, қазақ мал шаруашылығына қаржы құйып, сауда керуендеріне қатысу арқылы аймақтағы экономикалық жағдайын нығайтты. Бұл өзгерістер қазақтардың жаңа тауарлар мен қызметтерге қол жеткізуіне әкелді, бірақ сонымен бірге қазақтарды қанауға және қарызға тәуелділікке әкелуі мүмкін. Сөйтіп, 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымы өлкеге орыс көпестерінің келуі әсерінен өзгерістерге ұшырап, Қазақстан экономикасының одан әрі дамуының бастауы болды. Бұл өзгерістердің аймақтың экономикалық дамуы үшін маңызы 19 ғасырдың бірінші жартысында қазақтардың шаруашылық құрылымында болған өзгерістер өлкенің экономикалық дамуы үшін үлкен маңызға ие болды. Орыс көпестерінің келуі шаруашылық қызметтің қолөнер, сауда және ауыл шаруашылығы өндірісін дамыту сияқты жаңа түрлерінің пайда болуына әкелді. Бұл мал басының көбеюіне, еңбек өнімділігінің артуына, өнім түрлерінің кеңеюіне әкелді. Алайда орыс көпестері өздерінің экономикалық жағдайын пайдаланып, қазақтарды қанап, қарызға тәуелді болуы мүмкін екенін айта кеткен жөн. Бұл табыстарды бөлудегі теңсіздікке және қазақ халқының экономикалық мүмкіндіктерінің шектелуіне әкелді. Соған қарамастан 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымындағы өзгерістер өлке экономикасының даму кезеңдерінің біріне айналып, одан кейінгі экономикалық даму процестеріне әсер етті. Бұл кезеңнің тарихын зерттеу Қазақстан экономикасының қазіргі жағдайын жақсырақ түсінуге және оның болашақта дамуының мүмкін бағыттарын анықтауға көмектеседі. 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымындағы өзгерістер қазақ қоғамына айтарлықтай әсер етіп, бірқатар зардаптарға әкелді. Біріншіден, орыс көпестерінің келуі экономикалық қызметтің жаңа түрлерінің пайда болуына әкелді, бұл бәсекелестіктің күшеюіне және өнімділіктің артуына және экономикалық өсуге әкелді. Алайда, бұл да қазақ халқының табысын бөлу мен қанаудағы теңсіздіктің туындауына әкелді. Екіншіден, 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымындағы өзгерістер қоғамдық ұйымның жаңа формаларының пайда болуына және қазақ элитасының рөлінің артуына әкелді. Орыс көпестері өз кезегінде бұл жүйенің қатысушылары болды, бұл қазақ элитасы мен орыс көпестері арасындағы күш пен ықпалдың арақатынасының өзгеруіне әкелді. Үшіншіден, қазақтардың шаруашылық қызметінің жаңа түрлерінің пайда болуы мен шаруашылық құрылымының өзгеруі қазақ қоғамындағы қоғамдық қатынастардың өзгеруіне және халықтың ірі қалаларға қоныс аударуының күшеюіне әкелді. Бұл өзгерістер қазақтардың дәстүрлі көшпелі өмір салтының өзгеруіне және мәдениет пен болмыстың жаңа формаларының жасалуына себеп болды. Сонымен, ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымындағы өзгерістер қазақ қоғамына айтарлықтай әсер етіп, бүгінгі күнге дейін сезіліп келе жатқан бірқатар зардаптарға әкелді. Баяндама 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымына арналды. Сол кездегі қазақтарға тән көшпелі өмір салты мен мал шаруашылығының негізгі ерекшеліктері зерттелді. Одан кейін өлкеге орыс көпестерінің келуімен және олардың шаруашылық жағдайының күшеюімен байланысты қазақтардың шаруашылық өміріндегі өзгерістер талқыланды. Орыс көпестерінің келуі мал басының көбеюіне, қолөнер мен сауданың дамуына, сонымен қатар жаңа ауыл шаруашылығы дақылдарының пайда болуына себеп болғаны айтылды. Бірақ орыс көпестерінің экономикалық жағдайын пайдаланып, қазақтарды қанап, қарызға тәуелді болуы мүмкін екені де айтылды. Қорытындылай келе, 19 ғасырдың бірінші жартысындағы қазақтардың шаруашылық құрылымын зерттеу Қазақстан экономикасының тарихы мен дамуын, сондай-ақ Қазақстандағы халықтар мен мәдениеттердің өзара байланысын жақсырақ түсінуге мүмкіндік беретіні баса айтылды. аймақ. жүктеу/скачать 19,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|