РЕФЕРАТ Тақырыбы:Өндірістік процесстерді автоматтандыру және технологиялық процестерді басқару жүйесіне кіріспе
Орындаған: Атбағар А. Н.
Тексерген: Битусупова А. Ж.
2022 Өндірістік процесстерді автоматтандыру және технологиялық процестерді басқару жүйесіне кіріспе
Кибернетика - басқарудың тәсілдері мен жүйелерін зерттейтін ғылым, ол кез-келген нәрсені зерттейді, мысалы: машиналар, тірі организмдер, қоғам.
Кибернетика нақты пәндер арасындағы қарым-қатынастар негізделген салалардың алуан түрлі бөлінеді. Мысалы, психологиялық бар экономикалық кибернетика, немесе техникалық. Жалпы, кибернетика қамтылған салалардың тұтас ауқымы бар. Бұл барлық жерде қолданылатын өте ортақ ғылымның пән филиалдарын толығырақ түсінуге мүмкіндік береді.
Автоматика - өндірістік процесстерді автоматтандырудың тәсілдері мен теориясын зерттейтін кибернетиканың бір бөлігі.Өндіріс анықтамасын әртүрлі жағынан қарастыруға болады: экономикалық, техникалық және әлеуметтік тұрғыдан. Жаңаша түсінікте жалпы түрдегі өндіріс - бұл қоғамның дамуы мен өмір сүруі үшін маңызды материалдық және материалдық емес игіліктер мен қызметтерді қалыптастыру процесі.
Технологиялық процестер- бұл материалдарды, бұйымдар мен энергияны жасау, жинақтау, түрлендіру және тасымалдау процестері.
Автоматтандыру- бұл өндірісте адамдарды өндірістік процестерге тікелей қатысудан босататын техникалық құралдарды, әдіс-тәсілдер мен басқару жүйесін пайдалану.
Технологиялық процестерді автоматтандыру- бұл технологиялық құралдарды, құрастыруға арналған басқару жүйелері мен тәсілдерін пайдалану, өңдеулер, сараптамалар және технологиялық параметрлер жайлы ақпараттарды беру және сараптама нәтижесі бойынша технологиялық процеске әсер ету.
Технологиялық процестерді автоматтандырылған (автоматты) басқару жүйесі ( ТП АБЖ) - бұл техникалық құралдар мен құрастыру тәсілдерінің, өңдеулердің, сараптау мен ақпарат берудің және ТП-ға ықпал етудің жиынтығы, олар адамдармен немесе өзара қарым қатынас кезінде технологиялық процестің жоспарланған түрде өтуін қамтамасыз етеді.
Басқарудың Автоматтандырылған Жүйесі - біртұтас “адам-машина” жүйесінің жұмыс істеу процесінде басқару шешімін қабылдау үшін қолданылатын әкімшілік, ұйымдастыру, экономика-математикалық тәсілдердің, есептеу техникасы мен ұйымдастыру техникасының, сондай-ақ, байланыс жабдықтарының жиынтығы.
Автоматтық басқару - қандай да бір объектіні (машинаны, приборды, жүйені, процесті) берілген алгоритмге сәйкес адамның тікелей қатысуынсыз басқару.
Адам - оператор басқарудың мақсаттары мен критерийлерін анықтайды және жағдайлардын өзгеруі кезінде оларды түзетеді. Ӏс-әрекеттеріне байланысты автоматтандырылған жүйеде басқарудың автоматтандырылған жүйесі, ғылыми зерттеулердің автоматтандырылған жүйесі, құрылмалаудың автоматтандырылған жүйесі, өндірісті технологиялық дайындаудың автоматтандырылған жүйесі, автоматтандырылған жобалау жүйесі және т.б. түрлері болады. Өнімдерді жасау, түрлендіру мен тасымалдау процестерінің ешқайсысы да басқарусыз жүзеге аспайды. Өндірістік процестердің алғашқы кезеңдерін толығымен адам басқарған. Процестердің қиындау жағдайларына байланысты анағұрлым күрделі басқару талап етіле бастады және адамның мүмкіндіктері шектеулі факторға айналды. Параметр процестерін өлшеу тәсілдері (температураны, қысымды, шығынды және басқа шамаларды) құрастырылды және сәйкес құрылғылар – датчиктер, сонымен бірге, процеске қажетті ықпал жасайтын атқарушы механизмдер жасалды.
Автоматты жүйенің мынандай түрлері бар:
Автоматты бақылау жүйесі;
Автоматты басқару жүйесі;
Автоматты реттеу жүйесі.
басқарылатын шаманың мәнін тұрақты етіп сақтайтын
Автоматты бақылау жүйесі (АБЖ) - автоматты құрастыруды,
өңдеуді, сараптауды және технологиялық процестің парамертлері
туралы ақпаратты операторға оған ыңғайлы түрде ұсынуды жүзеге
асырады.
Автоматты басқару жүйесі (АБЖ) - технологиялық құрылғыларға
технологиялық процестердің тәртібі мен барысын қолдау мақсанында
технологиялық жабдықтарға автоматты түрде әсер етуді жүзеге
асырады.
Автоматты реттеу жүйесі (АРЖ) - технологиялық процестің
бақыланатын параметрлерінің берілген мәніне автоматты қолдау
көрсетеді немесе берілген заң бойынша оның өзгеруін жүзеге асырады.
Автоматты басқару жүйесінің элементтері: басқару нысаны, ақпараттық-өлшегіш кешен, атқарушы құрылғылардың математикалық модельдері. Басқару жұмыстарын автоматтандырудың негізгі құралдары – электрондық есептеуіш машиналар мен электрондық басқарғыш машиналар. Олардың ішінде цифрлық есептеуіш машина (ЦЕМ) кеңінен тараған. ЦЕМ мәліметтерді өңдеудің орталық жүйесін ұйымдастыру, жоспарлау, статистика, жол есебін жүргізу, детальдарды өңдеудің оптимальдық технологиясын есептеу, участок, цех және тұтас кәсіпорын жұмысын жоспарлау, қоймадағы материалдар мен бұйымдардың есебін оперативті түрде жүргізу , қажетті материалдарға сұрама беру, өзіндік құн есебін күнделікті шығарып отыру, жабдықтарды пайдаланудың оптимальдық жоспарын жасау, өндірістік және транспорттық графиктер құру т.б. үшін қолданылады.
Иілгіш автоматтандырылған өндіріс - жабдықтау мен құрылғының сандық көрсеткіші, роботтандырылған технологиялық кешендер, икемді өндірістік модульдер, технологиялық жабдықтардың белшектері мен олардың жұмыс жасау жүйесін белгіленген уақыт мерзімінде автоматтандырылған тәртіп бойынша қамтамасыз ететін әртүрлі номенклатура түріндегі технологиялық жабдықтаудың техникалық сипаттамасы көлемінде өнімді шығаруда автоматты қайта жөндеу қасиеті бар жүйенің жиынтығы.