Реферат Тақырыбы: «Өсімдіктердің вегетативті көбею жолдары»

жүктеу/скачать 140,65 Kb.

бет	1/3
Дата	05.12.2022
өлшемі	140,65 Kb.
	#54874
түрі	Реферат

1 2 3

Реферат

Тақырыбы: «Өсімдіктердің вегетативті көбею жолдары»

Орындаған: Кенембаева Ақтоты

Тексерген:Укушева Толқын Калиаскаровна
Жоспар:
1.Кіріспе
2.Өсімдіктің вегетативтік жолмен көбеюі
3. Табиғи вегетативтік көбею.
3.1. Өркенін бөліп көбею.
3.2. Жер астындағы өркендерден көбею.
3.3.Тамыр атпаларынан көбейетін өсімдіктер.
4.Қорытынды

Кіріспе
Барлық тірі организмдер сияқты өсімдіктер де көбейеді. Өзіне ұқсас организмдердің көбеюінің бұл физиологиялық процесі түрдің өмір сүруінің үздіксіздігін және оның қоршаған ортаға таралуын қамтамасыз етеді.Көбею нәтижесінде түрлердің жеке тұлғаларының саны артып, өсімдіктер жаңа аумақтарды алады. Көбею қабілетін жоғалтқан кезде түрлер жойылып кетеді, бұл өсімдіктер әлемінің эволюциясы кезінде бірнеше рет орын алды.Өсімдіктерде көбеюдің үш түрі бөлінеді: жыныстық, асексуалдық және вегетативті.Жыныстық көбею вегетативті және асексуалдық түрлерден түбегейлі ерекшеленеді. Өсімдіктер әлеміндегі жыныстық процесс өте алуан түрлі және жиі өте күрделі, бірақ негізінен екі ұрық жасушаларының — гаметалардың, ерлер мен әйелдердің бірігуіне дейін азаяды.Асексуалдық көбею кезінде өсімдіктерде арнайы жасушалар (споралар) пайда болады, олардан аналық жасушаларға ұқсас жаңа тәуелсіз өмір сүретін адамдар өседі. Көбеюдің бұл әдісі кейбір балдырлар мен саңырауқұлақтарға тән.Вегетативті көбею вегетативті органдардан немесе олардың бөліктерінен, кейде сабақтарда, тамырларда немесе жапырақтарда пайда болатын және вегетативті көбею үшін арнайы жасалған арнайы түзілімдерден жаңа жеке тұлғаларды дамыту арқылы жүзеге асырылады. Төменгі өсімдіктерде де, жоғары өсімдіктерде де вегетативті көбею әдістері әртүрлі. Вегетативті көбею жоғары және әсіресе гүлді өсімдіктерде ең күрделі және әртүрлі формаларға жетті. Олар 3 көбеюімен сипатталадывегетативті органдардың көмегімен: қашу бөліктері, тамыр, тамыр, жапырақ.Өсімдіктердің вегетативті көбеюіне и.в. Мичурин үлкен мән берді. Ол кез-келген өсімдіктен оған ұзақ уақыт әсер ету арқылы шламмен оңай таралатын ұрпақтар алуға болады деп сенді.Бұл рефераттың мақсаты өсімдіктердің жасанды вегетативті көбеюі туралы толық және жан-жақты түсінік алу болды, өйткені ол табиғатта үлкен рөл атқарады

Вегетативтік көбею (лат. vegeto – тірілту, қоздыру, өсіру) – өсімдіктердің вегетативтік мүшелері арқылы көбеюі. Вегетативтік көбею - көп жасушалы ағзалардың жыныссыз көбеюдің бір түрі: жаңа дарақтың ата-анасының бір бөлігінен пайда болуВегетативтік көбею төм. сатыдағы өсімдіктерге және барлық өсімдіктерге тән. Вегетативтік көбею жануарларда бүршіктену (губкалар, ішек қуыстылар, мшанкалар) немесе бөліну (қарапайымдар) арқылы жүреді. Бір клеткалы өсімдіктер (балдырлар, саңырауқұлақтар) бөліну, кейде бүршіктену жолымен, ал төм. сатыдағы көп клеткалы өсімдіктер – денесінің бөлшектенуі арқылы көбейеді. Жоғары сатыдағы өсімдіктер тамыр атпалары (қара өрік, алма, шие, тал, жеке, қандағаш, т.б.), тамыр сабақтары (жыланқияқ, қырыққұлақ, селеу, қамыс, жатаған бидайық, адыраспан, т.б.), жуашықтары (жуа, қызғалдақ, картоп, т.б.), мұртшалары (бүлдірген, жатаған сарғалдақ, т.б.) арқылы көбейеді. Өсімдік ш-нда, негізінен, қалемшелеу әдісі қолданылады. Вегетативтік көбею кезінде жыныстық көбеюге қарағанда ұрпақта сорттың қасиеттері, белгілері жақсы сақталады. Вегетативтік көбею өсімдік өсіруде, бақ және орман ш-нда кеңінен қолданылады.Вегетативтік көбею төм. сатыдағы өсімдіктерге және барлық өсімдіктерге тән. Вегетативтік көбею жануарларда бүршіктену (губкалар, ішек қуыстылар, мшанкалар) немесе бөліну (қарапайымдар) арқылы жүреді. Бір клеткалы өсімдіктер (балдырлар, саңырауқұлақтар) бөліну, кейде бүршіктену жолымен, ал төм. сатыдағы көп клеткалы өсімдіктер – денесінің бөлшектенуі арқылы көбейеді. Жоғары сатыдағы өсімдіктер тамыр атпалары (қара өрік, алма, шие, тал, жеке, қандағаш, т.б.), тамыр сабақтары (жыланқияқ, қырыққұлақ, селеу, қамыс, жатаған бидайық, адыраспан, т.б.), жуашықтары (жуа, қызғалдақ, картоп, т.б.), мұртшалары (бүлдірген, жатаған сарғалдақ, т.б.) арқылы көбейеді. Өсімдік ш-нда, негізінен, қалемшелеу әдісі қолданылады. Вегетативтік көбею кезінде жыныстық көбеюге қарағанда ұрпақта сорттың қасиеттері, белгілері жақсы сақталады. Вегетативтік көбею өсімдік өсіруде, бақ және орман ш-нда кеңінен қолданылады.
Сонымен бірге жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің көбеюі бір келкі емес. Соған байланысты өсімдіктер монокарпты, поликарпты деп бөлінеді. «Монокарптың -бір жылдық өсімдік (түйежапырақ, бамбук). Вегетациялық дәуірінің ішінде бірақ рет жеміс беріп көбейеді.
Құрылысы күрделі өсімдіктердің тамыры, сабағы және жапырағы арқылы, сонымен қатар саңырауқүлақ пен қына сияқты төменгі сатыдағылардың денесінің бір «тұтамы» арқылы көбеюін вегетативтік көбею дейді. Табиғатта өздігінен кездесетін вегетативтік көбею және адамның қолданатын өсіру тәсіліне байланысты болатын вегетативтік көбею деп өсімдіктердің вегетативтік көбеюін екіге бөледі. Табиғи вегетативтік көбею мен қолдан вегетативтік көбейтудің арасында айтарлықтай айырмашылық болмайды: табиғи вегетативтік көбею өз бетімен табиғатта кездесетін және сонымен қатар өсімдіктің регенерациялық қасиетіне негізделетін болса, ал екіншісі — табиғатта кездеспейді. Оған адам қолдан түрлі хирургиялық әдістерді қолдана отырып, адам өсімдіктерді өзі өсіреді немесе көбейтеді.

жүктеу/скачать 140,65 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3