Ток тұтынушыларының аралас жалғанған электр тізбегіндегі жұмысын оқып-үйренді.
Электр схемасы бойынша электр тізбегін жалғау керекті шамаларды өлшеу.
Электрден қауіпсіздік техникасын сақтау.
Сабақтың түрі
Аралас сабақ
Оқыту әдістері, әдістемелік тәсілдер, педагогикалық технологиялар:
Жоспар
Ток тұтынушыларының аралас жалғанған электр тізбегіндегі жұмысын оқып-үйренді.
Электр схемасы бойынша электр тізбегін жалғау керекті шамаларды өлшеу.
Электрден қауіпсіздік техникасын сақтау.
Өткізгіштерді тізбектеп жалғауды зерттеу
Жұмыстың мақсаты: өткізгіштерді тізбектеп тексеру.
Аспаптар мен жабдықтар: үш зертханалық амперметр мен үш вольтметр, жалғастырушы сым-дар, ток көзі, тізбекті тұйықтайтын кілт, екі резис-тор, реостат.
1-тапсырма. Төмендегі тізбекті жинап (сурет 5.18), амперметрлер мен вольтметрлердің көрсету-лерін және пайдаланған резисторлардың кедергі-лерін жазып алыңдар.
2-тапсырма. Өткізгіштерді тізбектеп қосудың мына заңдылықтарының: І1 = І2 = const; U = U1 + U2 дұрыстығына көз жеткізіңдер.
3-тапсырма. Тізбек бөлігінің жалпы кедергісін R = І Ом заңы бойынша есептеңдер. Ом заңы бойынша табылған кедергінің тізбектегі екі резистордың қосынды R = R + R кедергілеріне тең болатынына көз жеткізіңдер.
4-тапсырма. Тәжірибе мен есептеу нәтижелерін төмендегі кестеге түсіріңдер
І1, А
І2, А
U1, В
U1, В
R1, Ом
R, Ом
І1, А
І2, А
5-тапсырма. Зерттеу қорытындысын қысқаша түйіндеп жазыңдар.
Өткізгіштерді параллель жалғауды зерттеу
Жұмыстың мақсаты: өткізгіштерді параллель қосудың заңдылықтарын тексеру.
Аспаптар мен жабдықтар: үш зертханалық амперметр мен үш вольтметр, жалғастырушы сымдар, ток көзі, тізбекті тұйықтайтын кілт, екі резистор, реостат.
1-тапсырма. Төмендегі тізбекті жинап (су- 1 рет 5.19), тізбектегі І ток күшін, R және R резис-
торларынан өтетін І мен І ток күштерін және R мен R кедергілерінің ұштарындағы U мен U кернеулерін
жазып алыңдар. R 2-тапсырма. Өткізгіштерді параллель қосудың
мына заңдылықтарының:
І = І + І ; U = U = U = const дұрыстығына көз жеткізіңдер (сурет 5.20).
3-тапсырма. Тізбек бөлігінің жалпы кедергісін
R = І Ом заңы бойынша есептеңдер.
Сурет 5.19
4-тапсырма. Тізбек бөлігінің жалпы кедергісін параллель қосылған өткізгіштердің 1 = 1 + 1 формуласы бойынша есептеңдер. ж 1 2
5-тапсырма. Ом заңы бойынша табылған тізбек бөлігінің R жалпы кедер-гісінің параллель қосылған өткізгіштердің формуласы бойынша табылған R жалпы кедергіге тең болатынына көз жеткізіңдер: R = R.
6-тапсырма.Тәжірибе мен есептеу нәтижелерін төмендегі кестеге түсіріңдер:
І, А
І1, А
І2, А
І = І1 + І2
U1, В U2,
В R1,
R2, Ом
Rж, Ом
7-тапсырма. Зерттеу қорытындысын қысқаша түйіндеп жазыңдар.
Бақылау сұрақтары:
1. Электр тізбегінде энергияның сақталу және айналу заңын қалай түсіндіруге болады?
2. Электр тогының жұмысы деп нені айтамыз? Қандай формуламен өрнек-теледі? Немен өлшенеді?
3. Электр тогының жұмысын қандай күш атқарады? Бөгде күштердің оған қатысы бар ма?
4. Электр тогының қуаты деп нені айтамыз? Қандай формуламен өрнек-теледі? Немен өлшенеді?
5. Электр тогы өткенде өткізгіштердің қызатынын қалай түсіндіруге бо-лады?
6. Джоуль–Ленц заңы қалай тұжырымдалады? Жұмыс пен жылудың арасындағы эквиваленттік қалай дәлелденеді?
