Селекция — өсімдіктер мен жануарлардың генетикалық қасиеттерін жақсарту немесе жаңа түрлерін шығару мақсатында жүргізілетін іріктеу және будандастыру процесі. Гибридизация
жүктеу/скачать 15,4 Kb.
|
Глоссарий (3)
|
Глоссарий Селекция — өсімдіктер мен жануарлардың генетикалық қасиеттерін жақсарту немесе жаңа түрлерін шығару мақсатында жүргізілетін іріктеу және будандастыру процесі. Гибридизация — әртүрлі генетикалық материалға ие организмдерді будандастыру арқылы жаңа, бірегей қасиеттері бар ұрпақтар алу әдісі. Мутация — организмнің ДНҚ құрылымында орын алатын өзгерістер, олар тұқым қуалайтын жаңа белгілердің пайда болуына әкелуі мүмкін. Мутациялық селекция — жасанды мутацияларды пайдалана отырып, өсімдіктер мен жануарлардың жаңа сорттары мен тұқымдарын шығару әдісі. Фенотип — организмнің сыртқы белгілері мен қасиеттерінің жиынтығы, оның генотипі мен қоршаған орта факторларының өзара әрекеттесуі нәтижесінде қалыптасады. Генотип — организмнің генетикалық ақпарат жиынтығы, оның барлық тұқым қуалайтын қасиеттерін анықтайтын гендердің жиынтығы. Инбридинг — жақын туыстық байланыстағы организмдерді өзара будандастыру әдісі, көбінесе белгілі бір белгіні тұрақтандыру мақсатында қолданылады. Гетерозис (гибридті күш) — әртүрлі генетикалық негіздерге ие ата-аналардан алынған будандардың ата-аналарынан артық өнімділік немесе төзімділік көрсету құбылысы. Сорт — белгілі бір қасиеттері мен белгілері тұрақты, адамзатқа пайдалы өсімдіктердің селекция нәтижесінде алынған жаңа түрі. Тұқым — жануарлар селекциясында белгілі бір қасиеттерге ие, генетикалық біркелкілігі бар жануарлардың тобын білдіретін термин. Адаптация — организмдердің қоршаған орта жағдайларына бейімделу қабілеті, селекция арқылы бұл қасиеттерді арттыру мүмкіндігі бар. Антропогендік селекция — адамзаттың қажеттіліктеріне сай өсімдіктер мен жануарларды жасанды іріктеу және будандастыру. Эксперименттік селекция — зерттеу мақсатында жүргізілетін селекциялық жұмыстар, онда жаңа сорттар немесе тұқымдар тәжірибелік сынақтардан өтеді. Өнімділік — өсімдіктер мен жануарлардың белгілі бір уақыт аралығында беретін өнім мөлшері немесе сапасы. Клондау — генетикалық жағынан бірдей ұрпақтарды алу процесі, селекцияда бұл әдіс өнімділікті немесе қажетті қасиеттерді тұрақты түрде өндіру үшін қолданылады. Полиплоидия — организмдегі хромосомалардың санының еселенуі, ол өсімдіктердің жаңа сорттарын алуда жиі қолданылады. Аллель — геннің түрлі формалары немесе нұсқалары, олар белгілі бір белгіні немесе қасиетті анықтайды. Доместикация — жануарлар мен өсімдіктерді жабайы табиғаттан алып, оларды адамның қажеттіліктеріне бейімдеу процесі. Сұрыптау — өсімдіктер немесе жануарлар арасынан белгілі бір белгілері бар дараларды іріктеу және оларды әрі қарай көбейту. Аутбридинг — генетикалық жағынан әртүрлі, туыстық байланысы жоқ организмдерді будандастыру әдісі. жүктеу/скачать 15,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|