Ботулизм - Ботулизм- Bоtulismus, орталық жүйке жүйесінің ауыр зақымдануы, жұтқыншақтың, тілдің, төменгі жақтың жәна борша еттердің салдануымен сипатталатын жіті, ауыр өтетін малдардың және адамның ауруа.
Қоздырушысы – Clostridium botulinum табиғатта кеңінен таралған. Оны топырақтан, теңіз және өзен батпақтарынан, өсімдіктен, теңіз омыртқасыздарынан, кейде адам, жануар мен құстың нәжістерінен табуға болады. Clostridium botulinum шеттері дөңгелектенген полиморфтық, мӛлшері 4-9 х 0,5-1, 2 мкм грамм оң спора түзетін таяқша, қозғалымпаз, анаэроб. «Теннистік ракетка» сипаты сопақша споралар жасушаның аяқ жағына қарай орналасады. Ботулизм қоздырушысының өсуі мен токсин бөлуі үшін ең қолайлы орта 18 0С - дан 38 0С-ға дейінгі жылылық, бейтарап немесе әлсіз сілтілік реакция (рН 7,0 – 7,6) болип табылады. Азықтың рН 3,0- 4,0 болса, 5-10 % ас тұзы, нитриттер және антибиотиктер бар ортада микроб өспейді. Қоздырушыны өсіруге және оны бөлуге анаэробтарға арналған сұйық және қатты қоректік орталарды пайдаланады. CI. botulinum антигендік құрылымы жағынан 7 иммунологиялық А, В, С, Д, Ғ, Е және В типтері бар. Олардың әрқайсысы түрлі жануарларда ауру туындатады.
CI. botulinum белгілі улардың ішіндегі ең қауіптісі ю-токсин (өлімге шалдықтыратын мөлшері жылқылар үшін 3 мл, ал адам үшін – 6мл) анаэробиоз жағдайында, жоғарғы ылғалдылықта және бейтарап немесе әлсіз сілті ортасында өсімдік және ет азықтарында түзіледі.
