СөЖ №4 Тақырыбы: Тартылыс өрісіндегі қозғалыстар. Планетааралық қатынастар
жүктеу/скачать 277,99 Kb.
|
механика-№-4-сөж-14112023- 1 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- СӨЖ №4 Тақырыбы: Тартылыс өрісіндегі қозғалыстар. Планетааралық қатынастар
- 2.НЕГІЗГІ БӨЛІМ_____________________________________________________________
- 3.ҚОРЫТЫНДЫ_____________________________________________________ 4.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР_______________________________________________________
|
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті Факультеті: Физика-техникалық Кафедрасы: Теориялық және ядролық физика СӨЖ №4 Тақырыбы: Тартылыс өрісіндегі қозғалыстар. Планетааралық қатынастар Тексерген: профессор Тұрмұхамбетов.А.Ж Орындаған:Ғылыми физика -НФ 103 тобының 1 курс студенті Жұманова Алина ЖОСПАР1.КІРІСПЕ_________________________________________________________ 2.НЕГІЗГІ БӨЛІМ_____________________________________________________________ 2.1 Гравитациялық өрістегі материялдық нүктенің қозғалысы._________________________________________________________ 2.2 Планетааралық қатынастар_________________________________________________________ 2.3 Кеплер заңдары___________________________________________________________ 2.4 Космостық жылдамдықтар_____________________________________________________ 3.ҚОРЫТЫНДЫ_____________________________________________________ 4.ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР_______________________________________________________ 1.КІРІСПЕ Табиғатта барлық денелер бірін-бірі тартады . Денелердің жерге құлап түсуі , тұйықталған орбита ойымен Айдың жерді айналуы , планеталардың Күнді айнала қозғалуы сияқты құбылыстар бүкіл әлемдік тартылыс күштерінің ықпалынан болады. Осы тартылысқа бағынатын заңдарды ғалымдар анықтап жария еткен . Сол тараптан тартылыс өрісінің қозғалысын қарастырайық. 2.1 ГРАВИТАЦИЯ ӨРІСТЕГІ МАТЕРИЯЛЫҚ НҮКТЕНІҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ. Материялық нүктенің центрлік өрістегі қозғалысы мәселе үлкен қызығушылық тудырады , оның бір мысалы планеталарың Күнді айнала қозғалуы. Планеталар центрлік болып табылатын гравитациялық күш әсерінен қозғалады ( өріс центрлік күштің өрісі немесе центрлік өріс деп аталады.Егер де ол жағынан материялық нүктеге әсер ететін күш центрлік болып табылса, былайша айтқанда материялық нүктенің және қандай да бір қозғалмайтын нүктенің арасындағы арақашықтықтан ғана тәуелді және кез-келген нүктеде не күш центрінен , не күш центріне қарай бағытталған. Тартылысқа бағынатын заңды Ньютон анықтап , бүкіл әлемдік тартылыс заңы деп атады. Осы заң бойынша екі дененің бір-біріне тартылатын күші осы денелердің массаларына тура пропорционал , ал олардың ара қашықтығының квадратына кері пропорционал болады : Мұндағы G-белгілі тұрақты шама , бұл тартылыс немесе гравитациялық тұрақты деп аталады. Оның сан мәні күштің , массаның және ара қашықтықтың қандай бірліктермен өлшенетініне байланысты болады. Ньютонның заңы жоғарыда айтылған түрінде , тек денелердің өлшемдері олардың ара қашықтығын салыстырғанда кішкене болса ғана дұрыс болады. Тартылыс күші бір-біріне әсер ететін денелер арқылы өтетін түзудің бойымен бағытталған. Өрнек , шамасы бойынша бір-біріне тең 𝐹12және 𝐹12 күштердің сандық мәнін береді. Егер денелердің өлшемдері олардың ара қашықтығымен шамалас болса, онда денелердің әрқайсысын кішкене элементтерге бөлген жөн , солай еткенде әрбір екі элемент үшін Ньютонның тартылыс заңы дұрыс болады . Сонда бірінші і-інші элементі мен екінші дененің к-шы элементінің өзара әсер ету күші мынаған тең болады: Өрнекті , к-ның барлық мәні бойынша қосындылап , 2-ші дене тарапынан , 1-ші денеге жататын ∆м , элементар массаға әсер ететін барлық қорытқы күштерді шығарып аламыз. Енді осы (3) өрнекті к индексінің барлық мәндері бойынша қосындылап , яғни бірінші дененің барлық элементар массаларына түсірілген күштерді қосып , екінші дененің бірінші дененің барлық элементтер массаларына түсірілген күштерді қосып , екінші дененің бірінші денеге әсер ететін күшін табамыз : Қосындылау і және к индекстерінің барлық мәндері бойынша жүргізіледі.Демек, егер 1-ші денені 𝑁1 , ал 2-ші 𝑁2денені элементар массаларға бөлсек , онда (4) қосындысында 𝑁1𝑁2қосылғыштар болады жүктеу/скачать 277,99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|