Өзінің «Еуропаның күйреуі» деген еңбегінде сегіз мәдениетті көрсетеді:
Үнді
Қытай
Вавилон
Египет
Антикалық
Араб
Батысеуропалық
Шпенглердің пайымдаулары:
Өркениет мәдениет дамуындағы соңғы кезең, мәдениет өз шарықтау шегіне жетеді де құлдырайды..
Кез келген жеке мәдениет өміршең Өркениетті тудыруы мүмкін.
Мәдениеттің өмір сүру ұзақтығы -1000 - 1500 жыл
Арнольд Тойнби «Тарихтың жетістігі»
Оның ойынша дамыған Өркениеттер белгілі бір жетістіктерді қолдана отырып басқа өркениеттерге бәсекелестікке шақырады.
Өздерін сақтау үшін аз дамыған өркениеттер күресуге, тәжірибе жинақтауға мәжбүр.
Оның ойынша Батыс үнемі алдыға шығып, ал Шығысқа ғылымда, ғарышта, қорғаныс саласында қарсы шаралар қабылдауға мәжбүр. Себебі, өз мемлекеттігінен және саясаттағы, экономикадағы дербестіген айырылуы мүмкін.
Қоғамды өркениеттерге бөлу нұсқалары:
1.Тарихи-уақыттық дәуірлерге бөлу (антикалық, ортағысырлар, замануи)
3.Формациялық немесе әлеуметтік-таптық принцип (Маркстың үлгісі)
4. Діни-рухани айырмашылықтар негізінде ( Христиан, мұсылман)
5.Ғылыми-техникалық даму және белгілі бір технологияның үстемдігі негізінде (Д.Беллдің үлгісі)
Мәдениеттің психоталдаулық концепциясы
З. Фрейд (1856–1939) –өзінің мәдениет туралы түсініктерінде екі қарама-қайшылықты байқаған: өзінің табиғи жаратылысындағы бейсана, жыныстық құштарлық және дөрекелік және бейсаналықтың тілектерден бас тартуға негізделген мәдениет арасында.
Фрейд бойынша, Мәдениет – бейсаналықты қамауда ұстау.
Мәдениет инстинктілерді қатаң бақылайды. Осыдан Фрейд мәдениеттің дамуы адам бақытының төмендеуіне, кінәлілік және қанағатсыздық сезімін, табиғи тілектерін баса отырып күшейтуге алып келеді.
