Тұлғаның ерекшеліктері мен психофизиологиялық негізі
Темперамент - ең көп зерттелген жеке сипаттамалардың бірі. Оның көптеген анықтамаларына қарамастан, олардың әрқайсысы темпераменттің күрделі құрылымын сипаттайды. Мысалы, С. К. Нартова-Бочавердің жұмысында темперамент – бұл психикалық белсенділік динамикасының әртүрлі жақтарын сипаттайтын тұлғаның тұрақты жеке ерекшеліктерінің табиғи қатынасы. Темперамент классификацияларының көпшілігі күнделікті психодиагностика үшін жеткілікті пайдалы екенін түсіну маңызды, өйткені олар темпераменттің табиғатын түсіндіруге тырысады, сондықтан гуморальды (Гиппократ), конституциялық (Е. Кречмер, в. Шелдон, А.Ф. Лазур) және психологиялық теориялар (Я. Стреляу, О. Гросс, В. М. Русалов, В. С. Мерлин).
С. К. Нартова-Бочавер атап өткендей, қазіргі заманғы тұжырымдамалардың ішіндегі ең пысықталғаны — В.М. Русаловтың темпераменті туралы теория, оған сәйкес темперамент – биопсихо-әлеуметтік категория, адамның мазмұнды сипаттамаларының барлық байлығын анықтайтын психиканың тәуелсіз негізгі құрылымдарының бірі. Темперамент жалпы Конституция негізінде адам бала кезінен жүзеге асыратын нақты іс-шаралар процесінде қалыптасады. Қазіргі темперамент теориялары биопсихологиялық сипатқа бейім, өйткені темперамент жүйке жүйесінің қасиеттеріне негізделген және адамның психологиялық қасиеттерінде көрінеді.Темперамент табиғатын биохимиялық, биомеханикалық, нейрофизиологиялық және метаболизмнің жеке деңгейін, бұлшықет дамуын және т.б. қалыптастыратын басқа қасиеттер деп түсіну керек. Бұл қасиеттер адамның жеке іс-әрекет стилін белгілейді, сонымен қатар олар шекараларды белгілейді, денені артық энергия шығынынан қорғайды (энергияны реттеу функциясы), оның өміршеңдігін сақтайды.
С. К. Нартова-Бочавер атап өткендей, қазіргі заманғы тұжырымдамалардың ішіндегі ең пысықталғаны — В.М. Русаловтың темпераменті туралы теория, оған сәйкес темперамент – биопсихо-әлеуметтік категория, адамның мазмұнды сипаттамаларының барлық байлығын анықтайтын психиканың тәуелсіз негізгі құрылымдарының бірі. Темперамент жалпы Конституция негізінде адам бала кезінен жүзеге асыратын нақты іс-шаралар процесінде қалыптасады. Қазіргі темперамент теориялары биопсихологиялық сипатқа бейім, өйткені темперамент жүйке жүйесінің қасиеттеріне негізделген және адамның психологиялық қасиеттерінде көрінеді.Темперамент табиғатын биохимиялық, биомеханикалық, нейрофизиологиялық және метаболизмнің жеке деңгейін, бұлшықет дамуын және т.б. қалыптастыратын басқа қасиеттер деп түсіну керек. Бұл қасиеттер адамның жеке іс-әрекет стилін белгілейді, сонымен қатар олар шекараларды белгілейді, денені артық энергия шығынынан қорғайды (энергияны реттеу функциясы), оның өміршеңдігін сақтайды.