Трансшекаралық өзендер мәселесін шешудегі халықаралық келісімдер және Орталық Азия мемлекеттері

© 2015 Al-Farabi Kazakh National University 
Садибеков Е.Ө.
Трансшекаралық өзендер 
мәселесін шешудегі 
халықаралық келісімдер және 
Орталық Азия мемлекеттері 
үшін оның рөлі
Мақала көптеген халықаралық су жанжалдарындағы даулы 
сәттерді шешуге көмектескен конвенцияларды талдауға арналған. 
Сонымен қатар, мақала негізі «Халықаралық өзендер суын 
пайдаланудағы Хельсиндік ережелер», «Кеме жүзбейтін халықаралық 
суағарлар түрлерін пайдалану құқығы жайлы конвенция», 
«Трансшекаралық су ағындарын және халықаралық өзендерді 
пайдалану және қорғау жайлы конвенция» «Трансшекаралық мән 
мәтінде қоршаған ортаға әсерді бағалау жайлы конвенциясы» 
секілді негізгі халықаралық конвенциялардың даму тарихы шегінде 
баяндалады. Халықаралық су құқығын қазіргі таңдағы мемлекеттер 
арасындағы су қатынастарын реттеудегі негізгі рөлін анықтайды. 
Мақала шеңберінде ретроспективті талдау жасалып, халықаралық су 
құқығының дамуы және қалыптасқан су мәселесінде және жанжалды 
жағдайлардағы мемлекеттердің қандай саясат ұстанатыны жайлы 
көптеген факторлық және дискрептивті мысалдар келтірілген. Мақала 
мақсаты келесідей түсініктерге қатысты сұрақтарға жауаптар іздеу: 
саясат және су ресурстары, Халықаралық құқық және ұлттық мүдде, 
экологиялық апат және экологиялық мәселелерді халықаралық су 
құқығы арқылы шешу жолдары, су саласындағы мемлекет саясаты 
қандай болуы керек және тағы басқа.
Түйін сөздер: Халықаралық су құқығы, трансшекаралық өзендер, 
конвенция, Орталық Азия.
Sadibekov Ye.O.
International agreements 
in resolving problems of 
transboundary rivers and its role 
for the states of Central Asia
This article analyzes the International Water Convention, which solved 
many contentious issues in international water conflicts. Also, based on 
article outlines the history of the formation within the major international 
conventions, such as «Helsinki rules using waters of international rivers», 
«Convention on the law of the non-navigational uses of International wa-
tercourses», «Convention on the protection and use of transboundary wa-
tercourses and international lakes», «Convention on Environmental Impact 
Assessment in a Transboundary Context. «Determines the leading role of 
international water law as the main governing water relations between 
states at a given time. As part of the article the retrospective analysis, given 
the set of factor 
descriptive
s 
and examples on how to develop interna-
tional water law, as well as what policies adhere to the country in resolving 
transboundary water problems and conflicts.