Вирустардың алуантүрлілігі. Вирустардың классификациясы

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Вирустардың алуантүрлілігі. 

Вирустардың классификациясы.

Жоспар:

I.

Кіріспе

Вирустарға жалпы түсінік.

II. Негізгі бөлім

1.

Вирустардың классификациясы

2.

Вирустардың алуантүрлілігі

III. Қорытынды

IV.  Пайдаланылған әдебиеттер

Вирус (лат. vīrus - «у») – тірі организмдердің 

ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Олар

рибонуклеин қышқылынан немесе

дезоксирибонуклеин қышқылынан құралған 

нуклеопротеидтерден, сондай-ақ ферментті

нәруызбен қапталған қабықшадан – кабсидтерден

тұрады. Бұл қабықша вирустың құрамындағы 

нуклеин қышқылдарын сыртқы ортаның 

қолайсыз жағдайларынан корғайды. Кейбір

вирустардың құрамында нуклеин 

қышқылдарынан басқа көмірсулар, май текті

заттар, биотин (Н витамині) және мыс 

молекулалары кездеседі. 

Вирустар тіршіліктің ерекше түріне жатады.Олар тек сезімтал

организмдардың клетка ішінде тіршілігін жасайды. Ал сыртқы ортада

ешбір тіршілік белсенділігін білдірмейді. Басқа тірі организмдерден

өзгеше, тек өздеріне тән қасиеттері бар:

Барлық вирустар сүзілгіш келеді;

жасанды қоректік ортада өспейді;

тірі клетка ішінде тіршілік ететін облигатты паразиттер; 

нуклеин қышқылдарының бір түрі ғана болады:РНҚ немесе ДНҚ;

Нәруыз түзетін жүйесі болмайды;

Өсіп- өнуі өзгеше- вирустың жеке компоненттері («мүшелер») сезімтал

клеткалардың әр жерінде түзіліп құрастырылады, дисъюнктивті өну деп

атайды. Осыған орай вирустарды жеке «viva» патшалығына жатқызатын 

болды.

Вирустардың микробтардан өте ұсақтығы;

Кейбір вирустарың кристалл түзетіндігі;

300 мың есе ұлғайтып көрсететін электрондық микроскоппен қарағанда 

вирустардың өзіндік ерекшеліктері байқалды оны полиморфтық қасиет 

деп атады. Соның нәтижесінде табиғаттағы шар тәрізді, эллипс пішінді, 

таяқша немесе жіп тәрізді түрлері анықталды. Вирустар тіршілік

жағдайларына сәйкес өзгергіш келеді. Олардың осы қасиетін ескере

отырып, қазіргі кезде аса тиімді шипалық қасиеті бар вакциналарды

жасайды.

Төменгі температурада вирустар тіршілігін жоймайды. Ал температура 

+55—60°-қа кетерілгенде олардың кейбіреулері бір сағаттың ішінде, ал 

кепшілігі Ң-90о-та қырылып бітеді. Вирустар қүрғатуға да төзімді, 

олардың тіршілігі жойылмайды. Ультракүлгін сәулелер де бүларға күшті 

әсер етеді.