Атом - микроскопиялық өлшемдегі және массалық заттың бөлшектері, химиялық элементтің ең кішкентай бөлігі, оның химиялық қасиеттерінің тасымалдаушысы.
Атомдар ядро мен электрондардан тұрады. Атом ядросы протондар мен нейтрондардан тұрады. Ядродағы нейтрондардың саны әртүрлі болуы мүмкін: нөлден бірнеше ондағанға дейін. Егер электрондар саны ядродағы протондар санымен сәйкес келсе, онда атом тұтастай алғанда электрлік бейтарап болады.
Атом ядросы – оның негізгі массасы шоғырланған (99,9%-дан астам) атомның орталық бөлігі. Ядро оң зарядталған, ядро заряды атом тағайындалған химиялық элементті анықтайды. Әртүрлі атомдардың ядроларының өлшемдері бірнеше фемтометрлер болып табылады, бұл атомның өлшемінен 10 мың есе аз. Атомдық ядроларды ядролық физика зерттейді.
Атом ядросы нуклондардан – оң зарядты протондар мен бейтарап нейтрондардан тұрады, олар өзара күшті әсерлесу арқылы байланысқан. Протон мен нейтронның = және соған байланысты магниттік моментке тең өзіндік бұрыштық импульсі (спин) болады. Ядрода нейтрондары жоқ жалғыз тұрақты атом – жеңіл сутегі (протий).
Белгілі бір протондар мен нейтрондар саны бар бөлшектер класы ретінде қарастырылатын атом ядросы әдетте нуклид деп аталады.
Кейбір сирек жағдайларда қысқа мерзімді экзотикалық атомдар түзілуі мүмкін, оларда басқа бөлшектер нуклонның орнына ядро қызметін атқарады.
Ядродағы протондар саны оның заряд саны Z деп аталады - бұл сан Менделеевтің периодтық жүйесіндегі (Элементтердің периодтық жүйесі) атом жататын элементтің реттік нөміріне тең. Ядродағы протондар саны бейтарап атомның электрондық қабықшасының құрылымын және сәйкес элементтің химиялық қасиеттерін анықтайды. Протондар саны бірдей, нейтрондар саны әртүрлі ядролар изотоптар деп аталады. Нейтрондарының саны бірдей, бірақ протондарының саны әртүрлі ядролар изотондар деп аталады. Изотоп және изотон терминдері көрсетілген ядролары бар атомдарға қатысты, сондай - ақ бір химиялық элементтің химиялық емес сорттарын сипаттау үшін де қолданылады. Ядродағы нуклондардың жалпы саны оның массалық саны A (A = N + Z) деп аталады және шамамен атомның орташа массасына тең. периодтық жүйеде берілген. Массалық саны бірдей, бірақ протон-нейтрон құрамы әртүрлі нуклидтер изобарлар деп аталады.