Ң азаматтық іс жүргізу қҰҚЫҒЫ
Талапқа құқық және талап қоюға құқық
жүктеу/скачать 2,26 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жауапкердің мүдделерін қорғау. Талапқа қарсылық білдіру
| Талапқа құқық және талап қоюға құқық
Талап қою ісі бірінші сатыдағы сотта құқықты қорғаудың негізгі түрі болып табылады. Азаматтық процестегі талап-арыз мүдделі адамның құқық туралы дауды шешу арқылы бұзылған немесе даулы құқықты немесе заңды мүддені қорғау туралы талаппен сотқа жүгінуі Материалдық мағынада талап қою құқығы өзінің бұзылған не даулы құқығын: жауапкердің талап қою алдында өз міндеттерін мәжбүрлеп орындату құқығын және сотта қорғауды талап ету құқығын білдіреді. Осыған қарағанда іс жүргізу мағынасында талап қою құқығы талап қою құқығын білдіреді. Талап қою құқығы оны мәні бойынша шешу мақсатында бірінші сатыдағы сотта азаматтық іс қозғау құқығын білдіреді. Нақты азаматтық іс бойынша сот төрелігіне құқық бола отырып, ол ҚР Конституциясымен жарияланған және кепілдік берілген құқықты іске асыру нысаны болып табылады. Талапқа құқық және талап қоюға құқық келесі кестеде нақты көрсетілген (Кесте 28). Жауапкердің мүдделерін қорғау. Талапқа қарсылық білдіру Қарсы талап бастапқы талаппен бірге қарау үшін туындаған процесте талап қоюшының талап қою талаптарына қарсы мәлімделген жауапкердің дербес талап қою талабын білдіреді. Бұл бір азаматтық істе әртүрлі бағыттағы талаптарды қарауға мүмкіндік береді. ҚР АПК 153 бабына сәйкес жауапкер істі сот талқылауына дайындау аяқталғанға дейін бастапқы талап қоюмен бірлесіп қарау үшін талап қоюшыға қарсы талап қоюға құқылы. Қарсы талап қою, қарсы талап қоюды қайтару, оны қабылдаудан бас тарту осы Кодекстің 148, 151 және 152-баптарында көзделген қағидалар бойынша жүргізіледі (Кесте 29). Егер жауапкер істі дайындау сатысында істі сот талқылауына дайындау уақыты мен орны туралы тиісті түрде хабарланбауы себебінен сот талқылауына қатыспаса, сот талқылауы барысында қарсы талап қою қабылдануы мүмкін [1]. ҚР АПК 154 бабына сәйкес қарсы талап қоюды қабылдау шарттары анықталған. Егер: 1) қарсы талап қою алғашқы талап қоюдың есебіне бағытталса; 2) қарсы талап қоюды қанағаттандыру бастапқы талап қоюды толық немесе ішінара қанағаттандыруды жоққа шығаратын болса; 3) қарсы талап қою мен бастапқы талап қою арасында өзара байланыс болса, ал оларды бірлесіп қарау дауларды неғұрлым жылдам және дұрыс қарауға әкелсе, судья қарсы талап қоюды қабылдайды. Әдебиет:
жүктеу/скачать 2,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|